pol77

Introduction Torch form factor and functionality have been, more or less, standardized for decades. With the advances in battery and LED technologies, new possibilities emerged and torches got smaller, more powerful and started including extra features and exploring new form factors. Today we are having a faceoff between two such torches that fall into the EDC category and could be considered the multitools of torch kind. Both feature a pocketable size, flat "candy bar" design that fits easier in the pocket, powerful (for their size) output, UV light and laser pointer. So, without further delay, on the red corner we have the Jetbeam E26-UV Kunai with SFT-40 emitter and on the blue corner the Olight Arkfeld Pro with Cool White emitter. Unboxing But before we get to the comparison of the torches, let's take a look at the packaging. Jetbeam went with a premium, flip open box with magnetic latch while Olight opted for a simpler box with standard opening. Olight includes the product's most important specifications on the back of the box while Jetbeam does not. Both torches come with a 5 year warranty. Olight even offers lifetime warranty if you live in Australia, China, France, Germany or the US. Manuals Upon opening the boxes, we are greeted with the manuals and safety instruction leaflets. Olight is great at having full documentation online and I easily found the manual in PDF form. Jetbeam on other hand is not as good with it, so I had to take a photo of the manual to include here. Both manuals are comprehensive, although Jetbeam's is for the SST-40 and not the SFT-40 version, as the SFT-40 option is new and the manual is still in printing. Regardless, it still has mistakes, as some parts of it refer to the E26 non UV version functionality. As a new manual is soon to be released for the SFT-40 version of the light, I can only hope that these will be addressed. Accessories The included accessories are minimal. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 comes with a USB A to USB C charging cable and a lanyard while the Olight Arkfeld Pro - CW only comes with Olight's proprietary magnetic charging cable. The magnetic charging cable is the MCC 1A, so it will charge with 1A of current. The Torches The torches have similar shapes, with the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 being longer and wider than the Olight Arkfeld Pro - CW. I opted for the Dragon Edition which comes with a cool dragon design. Both torches feature a rotating selector, to choose between white light, UV and laser pointer and a button in the middle to operate the selected mode. The Olight Arkfeld Pro - CW features a 4 step battery indicator between the selector ring and the dragon. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 has a physical lock position on the rotator ring while the Olight Arkfeld Pro - CW uses the standard electronic lock that the company employs. While being longer and wider, the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is thinner than the Olight Arkfeld Pro - CW. Both torches have pocket clips. On one of the sides, the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 has a USB C charging port, which is not covered by a flap! This is a great feature as most USB rechargeable torches rely on a rubber cover to keep them waterproof, but on this occasion a more expensive and vastly more convenient waterproof USB C port was used. Next to it, there is an indicator LED which shows the charging and the battery level states. The bottom of both torches is where the pocket clips are fastened with screws. At the front, we find the emitters, with the white LED emitter on the left, the UV emitter on the right and the laser pointer in the middle. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is obviously using an SFT-40 emitter, which is low CRI and neutral white, behind an orange peel reflector. The Olight is using a domed low CRI emitter, which is a cool white Osram P9, behind a TIR optic. The UV emitters are different and Jetbeam claims an output of 1300mw at 365nm while Olight claims 900mw at 365nm. Both torches feature a green laser at 520nm. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 features 4 zirconia ceramic balls at the very front of the bezel, designed to be used to break glass in an emergency. Turning to the tail end, the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 has a tail switch which can be used to operate the white light. The Olight Arkfeld Pro - CW has the proprietary Olight magnetic charging port. This also makes it able to magnetically attach to surfaces. Charging is going to be an important differentiating factor between these two torches. I find myself split between the convenience of charging my torch with my phone charger and cable and the convenience of the magnetic charger which snaps into place with zero effort, even in the dark. At the end of the day, I would personally opt for the USB C, just because when I'm on the move I do not need to carry any extra gear to charge my torch. Maybe if Olight would change the USB plug of the MCC charger to USB C, that would make it more convenient, as most modern phone chargers do not have USB A ports. The mandatory laser warning stickers that can be found on the bottom of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 and the side of the Olight Arkfeld Pro - CW show that they are both Class III green lasers. The stickers can be easily removed for a cleaner look. The Clips The clip of the Olight Arkfeld Pro - CW is bidirectional, making it substantially wider but more versatile. It also includes a lanyard hole. On the other hand, the monodirectional clip of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 provides a cleaner look and a slimmer profile. The clip of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 can be reversed for bezel up carry. This requires the removal of 4 screws, the 2 that hold the clip in place and the two at the front where the clip will go. The two sets of screws have different lengths, with the longer set being longer to accommodate the thickness of the clip. The blue trim at the tail end can also be removed and switched around with the removal of 2 screws. This allows the change of the lanyard hole from one side to the other. Here is the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 with the clip and lanyard hole reversed. Unfortunately, the long screws will non fit flush in the torch without the clip. That would allow for a clip-less option. These are fairly standard T6 screws and if someone prefers the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 without a clip, they can find a pair of shorter screws. A pity they are not included in the accessories though. The clip of the Olight Arkfeld Pro - CW can also be removed, allowing the option to relace it if broken. The unsightly recess that is left behind when the clip is removed and the fact that the lanyard hole is removed along with the clip, as it is part of it, makes the Olight Arkfeld Pro - CW a bad candidate for clip-less carry. Specifications The specifications of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40, as found on the manufacturer's website, can be seen in the table below. The specifications of the Olight Arkfeld Pro - CW, as found on the manufacturer's website, can be seen in the table below. Indicator LED and User Interface Both torches feature indicator LEDs. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 has one indicator LED next to the charging port. It will blink red while charging and turn green when the charging is completed. When using the torch, it will turn on for 5 seconds in green, orange or red. Green indicates a charge of 100% to 35%, orange 35% to 15% and red below 15%. The Olight Arkfeld Pro - CW has a more comprehensive and intuitive system, using 4 indicator LEDs below the selector ring. 4 green LEDs indicate a charge of 100% to 75%, 3 indicate 75% to 50%, 2 indicate 50% to 25%, 1 green LED means a charge of 25% to 10% and 1 red LED a charge of below 10%. The Olight Arkfeld Pro - CW uses an LED on the MCC charging cable to indicate the charging status. The user interface of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is simple and intuitive. The selector ring. The selector ring has 4 positions: The leftmost position will lock the light and neither the side nor the tail switch will work while the light is locked. The next position will enable the use of the white light. The third position enables the use of the UV light. The fourth and last position enables the use of the laser pointer. If the light is on in any of the 3 operational positions and the ring is rotated to another operating position, the new option selected will be immediately active, with the white light using its mode memory. If the rotator ring is set to the lock position, the light will turn off and will not turn automatically on if the ring is moved to any operational position. The side switch. Once an operational position is selected with the rotator ring, the selected function can be turned on with a simple click of the side switch. There is no confusing double or triple clicking. When the white light is selected and turned on, click and hold will cycle through the modes. The UV light and laser have no modes, so click and hold will do nothing when they are selected. One click will turn off the light. There is mode memory for the white light. The tail switch. The tail switch can operate the white light in momentary mode, if half pressed, or constant mode if fully pressed. It will override the side switch and turn on the white light on Ultra High mode, regardless of the position of the rotating ring (except if it is on lock) and regardless of whether the torch was on or off via the side switch. It does not effect the side switch mode memory. If the tail switch is turned off, the torch will turn off regardless of whether it had been on via the side switch when the tail switch was turned on. If the torch is on via the tail switch and the selector ring is then set to lock, the torch will turn off. When the selector ring is moved to any operational position, with the tail switch still on, the light will immediately turn on Ultra high. A double half press of the tail switch will activate a temporary strobe. Fully pressing the tail switch at that point will make the strobe constant. The operation of the Olight Arkfeld Pro - CW is very clearly described in figures 1 through 14 in the manual below. It is still intuitive for the simple functions but more complex than the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 and provides advanced functionality such as simultaneous use of the white light and green laser and sleep timers. Modes I do not own a multi thousand dollar worth integrating sphere, just a logging Lumen meter and a home made integrating tube. The array is calibrated with 3 professionally measured lights and gives me consistent results, but there is definitely room for error and deviations are to be expected. My measurements, orange for the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 and green for the Olight Arkfeld Pro - CW, are shown in the following table, compared to the stock specs (black). The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is the more powerful of the two torches but it seems that the marketing claims are exaggerated, both for maximum output and maximum throw. The Olight Arkfeld Pro - CW on the other hand does not make claims it cannot live up to, which I respect. The Olight Arkfeld Pro - CW also has a moonlight mode, which I find very useful while the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 does not. The following graph shows the lumen output on all modes, for the two torches. The next graph shows the throw on all modes. Photometry I'm happy to report that to the lasting dismay of my wallet, I now own a Sekonic C-800 spectrometer, so the measurements below should be quite accurate. The CCT of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40starts off at neutral-warm 4651K on Low and drifts up more than a 1000K to 5736K on Ultra High while the Olight Arkfeld Pro - CW is cool all the way, starting at 6029K on moonlight and climbing only by 440K, to 6469K on Turbo. Both emitters are low CRI and will not win any light beauty awards but instead focus on output and efficiency. The photo below the table was taken on Low mode for both torches, where the Duv of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is at its greenest. It turns much less green on Medium and moves to neutral territory on High and positively rosy on Ultra High. The Olight Arkfeld Pro - CW on the other hand is green all the way, turning neutral on Turbo. As for CRI, both torches hover around 70, with negative R9. You can see how the tint of both torches looks like on Low on the below photo, which was taken with the white balance locked at 5500K. Here are some graphs to illustrate all of the above. For the more tech savvy readers, I'm including the measurements from the Sekonic C-800. The Spectrograms and CRI graphs clearly show the poor colour rendition of both torches and the TM-30 graphs are extremely revealing! Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 Photometric Data Olight Arkfeld Pro - CW Photometric data Comparative Photometric Data Beam Profile The beam profile of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is more concentrated, providing more candela and throw, while the Olight Arkfeld Pro - CW has a wider beam. This can also be seen in the video comparison, below. Video Comparison I took a short video, comparing the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 to the Olight Arkfeld Pro - CW. The distance from where I am standing to the end of the lane is 70m. Driver Both torches feature fully regulated, constant current drivers that provide stable output. They also seem to have excellent thermal regulation as well as all the standard protections. Here is what my OPPLE Light Master Pro G3 saw for the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 driver: And here is what it saw for the Olight Arkfeld Pro - CW driver. Here is what my camera saw, at a shutter speed of 1/12000 sec. Battery and Charging Both torches have internal, non replaceable Lithium - Polymer batteries. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 claims a capacity of 1700mAh while the Olight Arkfeld Pro - CW claims a capacity of 1500mAh The charging of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is accomplished via the USB C port while the Olight Arkfeld Pro - CW uses the included, proprietary magnetic charging cable. A blinking red LED next to the charging port indicates that the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is charging while a steady red LED on the magnetic charger is indicating that the Olight Arkfeld Pro - CW is charging. Both indicator LEDs turn steady green when the charging is completed. The following chart shows the charging of the battery inside the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40, after it had been depleted to the point where the torch turned itself off. The charging used a maximum current of 1.529952A and was completed at a total charging time of 1 hour, 5 minutes and 45 seconds. This charging process used a total of 7.6513Wh. The following chart shows the charging of the battery inside the Olight Arkfeld Pro - CW, after it had been depleted to the point where the torch turned itself off. The charging used a maximum current of 0.867535A and was completed at a total charging time of 2 hour, 14 minutes and 35 seconds, which is about half the maximum current and more than double the time it took the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 to charge. This charging process used a total of 7.2794Wh. Runtime Charts Let's go over some runtime charts for both the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 and the Olight Arkfeld Pro - CW. The first chart shows the full runtime of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40, on Ultra High. All the details are noted on the chart. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is with the Olight Arkfeld Pro - CW , also on Turbo. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 full runtime chart, on High. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is the Olight Arkfeld Pro - CW full runtime chart, on High. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. I combined the above charts, to provide an easy visual comparison of the data. The numerical values are omitted, to keep the charts clear. We can see that the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 provides higher output, at the expense of lower run times, despite the larger battery capacity. Here are the first 10 minutes of the above graph, in greater detail. This shows that the Ultra high output of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is actually higher for less than a minute and then it drops sharply. In contrast, the Olight Arkfeld Pro - CW starts lower but can sustain the Turbo output for much longer, making it brighter for more than 2 minutes during the turbo burst. Conclusion There is too much information in the paragraphs above to summarise in the conclusion, so if you just read the introduction and came here for the TLDR, I have bad news for you, you need to go back and read through. The Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 and the Olight Arkfeld Pro - CW share a common form factor, that of the flat, "candy bar" design and offer white light, UV and green laser outputs, with a selector ring and intuitive interface. The differences between them are many and are all a matter of preference. In short, both a good quality, well designed and executed torches that will make the owner happy but which one is better suited to your personal tastes and needs is something you will have to think for yourself. I hope the information I provided in this review will help you make that choice. The samples for this review were provided by FlashlightGo.com and their price for the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40 is £68. The cost for the Olight Arkfeld Pro - CW is £78. Let's list the Pros and Cons of the Jetbeam E26-UV Kunai - SFT-40: Pros + Easy and intuitive interface through a selector ring and side switch. + Tail switch. + 365nm UV. + Green Laser. + Excellent fit and finish. + Reversible pocket clip. + USB C charging. + Waterproof USB C port without the need for a rubber flap. + Charge level indicator LED. + Constant current regulated driver. + Zirconia Ceramic balls at the front to break glass in an emergency. + Pocketable, flat form factor. + Fast charging in a little over 1hr. + 5 year warranty. + IPX8. Cons - No moonlight mode. - Exaggerated marketing claims. - The battery is not removable / replaceable. Let's list the Pros and Cons of the Olight Arkfeld Pro - CW: Pros + Easy and intuitive interface through a selector ring and side switch. + 365nm UV. + Green Laser. + Excellent fit and finish. + Bidirectional pocket clip. + Easy, magnetic charging. + Charge level indicator LEDs. + Constant current regulated driver. + 1 Lumen Moonlight mode. + Magnet in the tail. + Pocketable, flat form factor. + Ability to use white light and laser concurrently. + 5 year warranty or lifetime if you live in Australia, China, France, Germany or the US + IPX7. Cons - Proprietary charger. - Relatively slow charging at well over 2hrs. - The battery is not removable / replaceable. I think both torches offer great value and features and which one is best for you depends on your needs and preferences. The rating below is representative for both torches.  TheLAB.GR Polymeros Achaniotis 26/08/2024 The review samples were provided by FlashlightGo.com. There was no monetary or other compensation for this review and all views and opinions are my own.

Introduction Olight is a well-known torch brand with devoted fans and some rather controversial marketing practices. Personally, I try to keep a neutral perspactive and really enjoy some of their offerings while staying away from both the cult-like fan camp and the haters. It is standard for Olight to use high output, low CRI emitters with - honestly - ghastly green tints, so modability is a must for me to consider one of their products. Which brings us to a torch that really caught my eye, as it ticks all the boxes for me. The Olight Seeker 4 Mini comes in aluminium, with several anodization options, or sandblasted Titanium. I opted for the Titanium version. The Olight Seeker 4 Mini Ti is a torch that can output either white light or UV. It is an EDC sized triple emitter torch, of which the 2 emitters are white and the 3rd is the UV emitter. Unboxing As with most Olight torches, the Olight Seeker 4 Mini Ti comes in a very premium looking box with excellent presentation. Opening the box, you are greeted with a thank you and the instructions on how to remove the insulating film from the battery to allow for normal operation and charge the torch. The film is there to prevent accidental activation of the light during shipping. The other side of the film removal and charging instructions card is a nice thank you note from the company. Under the note we find the torch, nicely encased in foam. There is even a ribbon to help get it out and, of course, a little box with accessories. The accessories are a standard Olight lanyard and the charging cable. The cable has a magnetic end which attaches to the tail of the torch to charge it, as is the norm with Olight torches. This particular version is rated at 1A. The other side of the charging cable is a standard USB type A plug. I believe it's time to move to USB C for all devices as USB A is bulky and not reversible while most phone chargers now come with USB C. The Olight Seeker 4 Mini Ti is a nice EDC torch with a rather large head and a side button. The button is made of metal and features an indicator LED in the middle. on the other side of the button there is a preinstalled, bidirectional clip, which is not deep carry. It is functional but not the best looking clip. The black crenelated bezel is not aggressive and will allow light to spill if the torch is placed head down on a table, which is helpful. The CCT is indicated to be between 5700K and 6700K. The tail cap is simple and has some texturing to facilitate removal and installation. UV light is blocked by TIR optics, which forced Olight to use a reflector and lens on this torch. This is a much more reliable and robust configuration, as TIR optics are plastic and can scratch or even melt if used while contaminated. The reflector needs to be physically larger than a TIR optic to focus light effectively, which led to a larger diameter head, frankly on the higher edge of pocketable, but it is a price I am willing to pay to have a reflector instead of a TIR. The tail end is the standard Olight design that allows the magnetic attaching of the charger. Unscrewing the tail cap reveals the battery, with both of its ends covered by the insulating film. The battery is an Olight branded 18350 Li-Ion with a rated capacity of 1100mAh or 3.96Wh and it is proprietary. The negative pole is standard, but the positive pole is surrounded by a black plastic insulator and another negative pole around that. This offers both the positive and negative poles on the same side of the battery. Inside the battery tube, we can see where both positive and negative poles make a connection on the back of the driver, the positive with a spring and the negative with a circle surrounding the spring. There is also a holding ring keeping the driver in place, which seems to imply that the driver may be removable, although I did not test that. The inside of the tail cap has a spring loaded contact for the negative pole in the middle and an insulator around it. There is an internal tube that carries the positive contact of the charging cable to the driver side. This complex design facilitates the magnetic charging but also removes the option for the torch to work with any other except the proprietary batteries, locking the user into an ecosystem. Granted, the battery does come included with the torch, but any replacements or extras will have to be purchased from Olight, at a premium price. There are 2 sides to this argument. There are many that despise the proprietary battery and also having to carry a proprietary cable around to charge the torch, when we all carry USB C cables for our other devices anyway. There are also those who believe it is worth using the proprietary battery and carrying the extra cable for the convenience of the magnetically attached charging. I stand with the first crowd on this, but you can decide for yourselves. The threads are square cut and well made although quite scratchy, as is the norm with production level Titanium torches. There was no lubrication on the O-ring or threads. Specifications The specifications of the Olight Seeker 4 Mini Ti, as found on the manufacturer's website, can be seen in the table below. Size Comparison Size wise, the Olight Seeker 4 Mini Ti is larger than most 13650 torches, mainly due to the reflector instead of a TIR. Here it is between the Reylight Dawn and the Hank Wang Emisar D4V2 Ti. Indicator LED and User Interface The button of the Olight Seeker 4 Mini Ti features and indicator LED in the middle, which shows the battery level. The operation of the Olight Seeker 4 Mini Ti follows the standard Olight operation, with some modifications for the control of the UV light. Modding I would not have purchased the Olight Seeker 4 Mini Ti if it was not modable, as I prefer my torches to have nice quality rather than high output light. Unscrewing the bezel of the Olight Seeker 4 Mini Ti is pretty straight forward and no tools are needed. Under the bezel, there is a white O-Ring which hugs the edge of the lens and under the lens there is a triple reflector. Under the reflector, we find the MCPCB. With a little modding magic, we go from the stock configuration in the first photo, to the eye candy in the second photo. I opted to replace the original emitters, which seem like Osram P9 to me (even though Olight does not state the exact emitter in the specifications), to a mix of Nichia 519a emitters. Specifically, I used 1 Nichia 519a sm573 (5700K) and 1 Nichia 519a sm353 (3500K). The result will have a CCT somewhere between the 2 and a Duv value lower than both. This is the point using 2 emitters with different CCTs: Because the BBL line is curved, the Duv of the mixed emitters is lower than both of the 2 emitters. Source Modes I do not own a multi thousand dollar worth integrating sphere, just a logging Lumen meter and a home made integrating tube. The array is calibrated with 3 professionally measured lights and gives me consistent results, but there is definitely room for error and deviations are to be expected. My measurements, before (green) and after (orange) the modification are shown in the following table, compared to the stock specs (black). The following graph shows the lumen output on all modes, before and after the mod. The next graph shows the throw on all modes, before and after the mod. It is as clear as it was expected that exchanging the Osram P9 emitters to Nichia 519a led to a loss in output. Then why do it? I'm glad you asked. That will become clear in the Photometry section. Photometry I'm happy to report that to the lasting dismay of my wallet, I now own a Sekonic C-800 spectrometer, so the measurements below should be quite accurate. The CCT of the original emitters is very cool. And by cool, I don't mean nice, but rather the opposite, as it starts at 6500K on moonlight and climbs to a bluish 7300K on Turbo, significantly exceeding the CCT values stated in the specifications. By contrast, the modded version has a CCT between 4200K and 4600K which is excellent for all around use, both in day time and at night. Quite a big upgrade in my opinion. The Duv is another area of improvement. The stock emitters had a greenish tint on Moonlight mode which became neutral on higher modes and even below BBL on Turbo, even though we can't call it rosy as negative Duvs at 7300K are purple-blue. The modded torch on the other hand offers consistently neutral to slightly rosy Duv! As for CRI, the difference is clearly massive, with especially the R9 jumping from negative values to consistently over 90! Here are some graphs to illustrate all of the above. For the more tech savvy readers, I'm including the measurements from the Sekonic C-800. The Spectrogram and CRI clearly show the poor colour rendition of the stock emitters and the TM-30 graph is extremely revealing! As opposed to the stock emitters, the Nichia 519a sm573 and sm353 mix is pure eye candy! Look at those TM-30 graphs! Here are the spectrogram and CRI comparisons between stock and modded. The spectrogram overlays are revealing. So, do you think it was worth losing 31% of the maximum output to upgrade the light quality, as shown above? I certainly do but I would be interested to read your opinion in the comments below. Beam Profile The beam profile of the Olight Seeker 4 Mini Ti is a nice mix of throw and spill, excellent for EDC. The beam of the modded version is slightly wider, with a bigger, less intense hot spot. All of the beam photos were taken with the white balance locked to 5500K. Driver I do not have a driver board to analyse so I have to guesstimate from the torch's behaviour. The driver seems to be a fully regulated buck - boost driver, as it maintained constant output without following the gradual drop of the battery voltage but also depleted the battery to below 3V. The driver of the Olight Seeker 4 Mini Ti uses PWM to regulate the output and it does so at a very high modulation depth. It also uses a high enough frequency to make it safe on all modes, except Moonlight. Getting a regulated, constant output driver to deliver a very low output is extremely challenging and most brands opt to either use linear drivers to achieve a very low output or not offer a very low output with their regulated drivers. Olight opted to combine a regulated driver with a 1 Lumen Moonlight mode, which resulted in a PWM frequency of 2.2KHz being used. This is tiring to the eyes and is considered a low risk. Here is what my camera saw, at a shutter speed of 1/12000 sec. Battery and Charging The battery of the Olight Seeker 4 Mini Ti is an Olight branded, proprietary, 18350 Li-Ion battery which is rated at 1100mAh or 3.96Wh. I measured the battery at a capacity of 1041mAh and an internal resistance of 62mΩ. The charging of the Olight Seeker 4 Mini Ti is quite simple. Just get the magnetic charging cable anywhere near the tail end of the torch and it will snap into place and begin charging. The indicator LED on the charging cable will be red while charging and turn green when the battery is fully charged. The following chart shows the charging of the battery inside the Olight Seeker 4 Mini Ti, after it had been depleted to the point where the torch turned itself off. At that point, I let the battery rest and then measured it at 2.85V. The charging used a maximum current of 0.951849A and was completed at a total charging time of 1 hour, 28 minutes and 50 seconds. This charging process used a total of 5.0041Wh. The voltage of the battery at the end of charging was 4.19V. Runtime Charts Let's go over some runtime charts for both the stock and the modded Olight Seeker 4 Mini Ti. The first chart shows the full runtime with the stock emitters, on Turbo. All the details are noted on the chart. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is with the modded emitters, also on Turbo. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is the stock configuration full runtime chart, on High. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. This is the modded emitters full runtime chart, on High. Here are the first 10 minutes of the above chart, in greater detail. I combined the above charts, to provide an easy visual comparison of the data. The numerical values are omitted, to keep the charts clear. Conclusion The Olight Seeker 4 Mini Ti is an EDC torch, featuring both white light and UV output. It features a triple reflector and lens configuration, which allows the use of a UV emitter and is higher quality and more robust than a TIR optic, but also makes the head necessarily bigger. The torch comes with 2 stock emitters that seem to be Osram P9, which can output a maximum of 1275 Lumens for 3.5 minutes. this is an impressive sustained output for a torch this size and considering it also offers UV output, but the CCT and CRI of the emitters leave a lot to be desired. Thankfully, the Olight Seeker 4 Mini Ti is extremely mod friendly, allowing the advanced user to substitute any 3V 3535 footprint emitter of their choice. I opted for a mix of Nichia 519b sm573 and sm353 and the results, albeit at the cost of 31% output reduction, were visually stunning! The cost of the Olight Seeker 4 Mini Ti varies by country and by the time you get it, as Olight has frequent sales. If you want to buy it, definitely wait for when it is on sale as Olight prices make much more sense at those times. All in all, it is a reasonably priced torch, for what it offers. Let's list the Pros and Cons of the Olight Seeker 4 Mini Ti: Pros + Over 1200 Lumens for 3.5 minutes on Turbo. + UV. + Excellent fit and finish. + Titanium. + Reflector and lens instead of TIR. + Simple and intuitive user interface. + Regulated driver. + 1 Lumen Moonlight mode. + Battery level indicator. + Strong magnet in the tail cap. + Springs on both ends of the battery. + Easy to mod. + Very easy magnetically attached charging. + IP68. Cons - Only 2.2KHz PWM modulation on Moonlight mode, which is not easy on the eyes. - Large head. - Proprietary battery.  TheLAB.GR The sample for this review is part of my personal collection and purchased with my own means Polymeros Achaniotis 11/03/2024

Εισαγωγή Μόλις λίγες ημέρες πριν, δημοσίευσα το πρώτο μου SSD Review που αφορά drive το οποίο κάνει χρήση της τεχνολογίας HMB ώστε να επιτύχει σχετικά καλές επιδόσεις χωρίς τη χρήση DRAM cache chip. Το εν λόγω drive είναι ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB που παρά την απουσία DRAM cache αποτελεί μια από τις πιο premium προτάσεις της Corsair, κάτι που είναι εμφανές τόσο από τις επιδόσεις του όσο και από το κόστος του. Πηγή διαγράμματος Αντιθέτως, ο SSD που θα δούμε σήμερα κάνει χρήση της τεχνολογίας HMB με στόχο το χαμηλό κόστος και όχι τις υψηλές επιδόσεις, διατηρώντας όμως αρκετά καλές επιδόσεις ώστε το Value for Money να είναι δελεαστικό. Πρόκειται για τον Kioxia Exceria Plus G3 2TB. Θα καταφέρει ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB να ισορροπήσει στη λεπτή γραμμή μεταξύ κόστους και επιδόσεων, ώστε να σας δελεάσει; Πάμε να δούμε. Από τη Συσκευασία μέχρι το Πυρίτιο - Τι ακριβώς αγοράζουμε Ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB έρχεται σε ένα τυπικό, χαρτονένιο κουτί όπου κυριαρχεί το μαύρο και το κλασσικό γαλάζιο της Kioxia. Στο εμπρός μέρος βρίσκουμε το όνομα του μοντέλου, τη χωρητικότητα και την υποσχόμενη ταχύτητα ανάγνωσης ενώ στο πίσω μέρος, η μόνη χρήσιμη πληροφορία είναι η 5ετής εγγύηση, κάτι θετικό για budget drive. Εντός της συσκευασίας βρίσκουμε μια κατασκευή από λεπτό χαρτόνι που φιλοξενεί το drive, καθώς και τα συνοδευτικά φυλλάδια. Τα φυλλάδια είναι δύο και συγκεκριμένα ένα quick start guide και οι απαραίτητες οδηγίες ασφαλείας. Παρά την εκτεταμένη χρήση χαρτονιού - αποφυγή πλαστικού έως αυτό το σημείο, το drive έρχεται προστατευμένο μέσα σε ένα πλαστικό, διάφανο σακουλάκι. Πρόκειται για έναν τυπικό M.2 SSD μεγέθους 2280, με μπλε PCB. Το drive έχει όλο του το κύκλωμα στην επάνω πλευρά η οποία καλύπτεται από το τυπικό μεταλλικό αυτοκόλλητο που λειτουργεί ως υποτυπώδες heat spreader. Στην κάτω πλευρά βρίσκουμε αυτοκόλλητο με το μοντέλο, τις πιστοποιήσεις και τη χωρητικότητα του drive. Κάτω από το αυτοκόλλητο - Heat Spreader της επάνω πλευράς βρίσκουμε τον ελεγκτή του drive καθώς και 4 NAND chips. Απουσιάζει φυσικά κάποιο DRAM cache chip, καθώς, όπως είπαμε, ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB κάνει χρήση της τεχνολογίας HMB. Ο ελεγκτής είναι ο Phison PS5021-E21T του οποίου το interface είναι το PCIe Gen4x4 NVMe, οι υποστηριζόμενες χωρητικότητες έως 4TB και οι ταχύτητες φτάνουν τα Sequential Read/Write (up to): 5.000/4.500 MB/s και Random 4K Read/Write (up to): 780.000/800.000 IOPS. Η μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας είναι οι 70°C, ενώ το Datasheet μας λέει ότι υποστηρίζονται End-To-End Data Path Protection, LDPC ECC και RAID ECC, καθώς επίσης και πρωτόκολλα ασφαλείας Pyrite, AES 256, SHA 512, RSA 4096 και TCG Opal. Πρόκειται δηλαδή για μια χαμηλότερων επιδόσεων έκδοση του ελεγκτή που είχαμε δει να χρησιμοποιείται στον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB, με χαμηλότερες ταχύτητες και χαμηλότερα IOPS καθώς και τη μισή μέγιστη χωρητικότητα, αλλά με τα ίδια λοιπά χαρακτηριστικά λειτουργίας και ασφάλειας. Τα NAND chips που χρησιμοποιεί ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB φέρουν τον κωδικό TH58LKT2Z25BA8K Δυστυχώς, παρά την εκτεταμένη έρευνα, δεν μπόρεσα να βρω το πλήρες Datasheet για τα συγκεκριμένα NAND chips, είναι όμως κατασκευασμένα από την Kioxia. Πρόκειται για 3D TLC NAND και η χωρητικότητα του κάθε ενός από τα συγκεκριμένα NAND chips είναι 4096Gb, ή αλλιώς 512GB. Εφ' όσον o Kioxia Exceria Plus G3 2TB διαθέτει 4 τέτοια chips, η συνολική του χωρητικότητα φτάνει τα 2TB. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Kioxia Exceria Plus G3 2TB, ακριβώς όπως αναφέρονται στην ιστοσελίδα της εταιρίας, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Η μέγιστη ταχύτητα ανάγνωσης φτάνει τα 5.000MB/s, που είναι και το όριο του συγκεκριμένου ελεγκτή, αλλά η μέγιστη ταχύτητα εγγραφής περιορίζεται στα 3.900MB/s παρά τη δυνατότητα του ελεγκτή να φτάσει ταχύτητα εγγραφών έως 4.500MB/s. Αυτό υποδηλώνει ότι πιθανότατα η NAND που χρησιμοποιεί ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB είναι ο περιοριστικός παράγοντας στις ταχύτητες εγγραφής. Όσον αφορά τα IOPS, το drive φαίνεται να επιτυγχάνει 680.000 IOPS στις αναγνώσεις, από τα 780.000 IOPS που είναι το όριο του ελεγκτή, αλλά με κάποιο τρόπο να ξεπερνάει τα μέγιστα IOPS εγγραφών που αναφέρονται στο Datasheet του ελεγκτή ως 800.000, φτάνοντας τα 950.000 IOPS. Φαίνεται ότι είτε το Datasheet της Phison χρειάζεται ανανέωση είτε τα στοιχεία της Kioxia, διόρθωση. Το drive καλύπτεται από 5ετή εγγύηση. Συνοδευτικό Λογισμικό Η Kioxia προσφέρει το δικό της SSD Utility που συνοδεύει τα προϊόντα της και είναι καλοσχεδιασμένο και πλήρες. Χωρίζεται σε 4 καρτέλες στο κάτω μέρος, η πρώτη εκ των οποίων ονομάζεται Disk Information και είναι αυτή που αφορά τον SSD. Επιλέγοντας την καρτέλα Disk information στο κάτω μέρος, εμφανίζονται 6 καρτέλες στο επάνω μέρος. Η πρώτη από αυτές ονομάζεται Summary και παρουσιάζει χρήσιμες πληροφορίες για το drive, συγκεντρωμένες σε μία σελίδα, όπως τη χωρητικότητα, την υγεία, τη θερμοκρασία, το interface και τη λειτουργία του HMB (Host Memory Buffer). Η δεύτερη καρτέλα αφορά το Firmware Update, το οποίο μπορεί να γίνει απ' ευθείας μέσω διαδικτύου ή εναλλακτικά από κάποιο αρχείο αποθηκευμένο σε τοπικό μέσο αποθήκευσης. Ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB ήρθε με το τελευταίο Firmware ήδη εγκατεστημένο. Στην τρίτη καρτέλα βλέπουμε τις πληροφορίες που παρέχει το σύστημα SMART του drive. Η τέταρτη καρτέλα μας δείχνει πιθανά ενεργά Alerts καθώς και αυτά που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Η πέμπτη καρτέλα είναι η SSD Details, στην οποία βρίσκουμε κάποιες εύληπτες λεπτομέρειες σχετικά με το drive. Η έκτη και τελευταία καρτέλα που αφορά το Disk Information είναι η Format NVMe, η οποία παρέχει δυνατότητές Secure Erase και Advanced Format. Και αφού τελειώσαμε και με τις 6 καρτέλες του άνω μέρους της επιλογής Disk Information, πάμε να δούμε την καρτέλα System, στο κάτω μέρος, που περιλαμβάνει εκτενείς πληροφορίες για το σύστημά μας. Ακολουθεί η καρτέλα Settings, που περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την εφαρμογή SSD Utility. Η εφαρμογή υποστηρίζει 6 γλώσσες, μη συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής. Τελευταία είναι η καρτέλα Help, από όπου μπορούμε να επικοινωνήσουμε με την εταιρία για την παροχή υποστήριξης. Συνολικά, το Kioxia SSD Utility είναι ένα μοντέρνο και πλήρες συνοδευτικό λογισμικό με απλή λειτουργία και ευχάριστη χρήση. Σύστημα Δοκιμών και Μεθοδολογία Παρακάτω βλέπετε τις πλήρεις προδιαγραφές του συστήματος δοκιμών. Το λειτουργικό σύστημα πάνω στο οποίο γίνονται οι δοκιμές είναι τα Windows 11 Pro. Οι δοκιμές στις οποίες θα υποβάλω τον Kioxia Exceria Plus G3 2TB χωρίζονται σε 6 κατηγορίες: Δοκιμασίες πραγματικής ελαφριάς χρήσης. Δοκιμασίες πραγματικής κανονική χρήσης. Δοκιμασίες πραγματικής εξαιρετικά βαριάς χρήσης. Δοκιμασίες σε πραγματική χρήση gaming. Συνθετικά benchmarks. Ανάλυση σε βάθος. Οι μετρήσεις θα συγκριθούν με τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB τον Corsair MP600 PRO NH 2TB, τον Corsair MP600 PRO 2TB, τον Samsung 980 Pro 1TB, τον Samsung 990 Pro 2TB και τον Western Digital Black SN850X 1TB. Θα συγκρίνουμε συνεπώς τον Kioxia Exceria Plus G3 2TB τόσο με ένα άλλο drive που κάνει χρήση της τεχνολογίας HMB αλλά χρησιμοποιεί ισχυρότερο ελεγκτή όσο και με κάποια από τα κορυφαία drives της αγοράς. Μείνετε συντονισμένοι. Μετά τις δοκιμές ακολουθεί σχολιασμός, βαθμολογία και συμπεράσματα. Δοκιμασίες Ελαφριάς Χρήσης Για να δοκιμάσω τον Kioxia Exceria Plus G3 2TB σε πραγματική ελαφριά χρήση, όπως εργασία γραφείου, internet browsing, άνοιγμα φωτογραφιών κλπ, χρησιμοποίησα το Quick Systerm Drive Benchmark του PCMark 10, καθώς το συγκεκριμένο benchmark προσομοιώνει την πραγματική χρήση στα παραπάνω σενάρια. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB αποτελεί μια εξαιρετική λύση για ελαφριά χρήση, καθώς έχει σχεδόν τις ίδιες επιδόσεις με τον θεωρητικά ισχυρότερο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB και συνολικά μια από τις καλύτερες επιδόσεις στο συγκριτικό διάγραμμα. Δοκιμασίες Κανονικής Χρήσης Παρόμοια εικόνα έχουμε και στο PCMark 10 Full System Drive Benchmark που προσομοιώνει πραγματική χρήση του drive σε πιο απαιτητικές καθημερινές εργασίες, με τη διαφορά ότι ο WD Black SN850X που για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο δεν είχε δείξει τα δόντια του στο προηγούμενο τεστ, ανακάμπτει και παίρνει τη 2η θέση, ενώ ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB παίρνει την τρίτη θέση ξεπερνώντας τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB. Δοκιμασίες Εξαιρετικά Βαριάς Χρήσης Το PCMark 10 Drive Performance Consistency Test είναι πραγματικά άνευ σημασίας για τη μεγάλη πλειοψηφία των οικιακών χρηστών και προσομοιάζει πολύ περισσότερο τη χρήση σε περιβάλλον διακομιστή (server) καθώς βασανίζει το drive ασταμάτητα επί ώρες, γράφοντας πάνω από 20TB συνεχόμενα και χωρίς διάλλειμα, κάτι που δε θα συμβεί ποτέ σε οικιακή χρήση. Στην περίπτωση αυτή, οι επιδόσεις του Kioxia Exceria Plus G3 2TB παρέμειναν ανέλπιστα καλές, αφού πήρε την τρίτη θέση, πίσω από τα drives της Samsung που παραδοσιακά έχουν τις καλύτερες επιδόσεις στην εν λόγω δοκιμή. Θυμίζω ξανά ότι η συγκεκριμένη δοκιμασία δεν αφορά παρά ελάχιστες περιπτώσεις χρηστών που σαφώς θα έκαναν καλύτερα ούτως ή άλλως να στραφούν σε κάποιο enterprise drive για τέτοιου είδους χρήση. Δοκιμασίες σε Χρήση Gaming Κάτι που ενδιαφέρει αναμφίβολα πολλούς χρήστες είναι οι επιδόσεις των SSDs στο Gaming και εδώ ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB δείχνει τις αδυναμίες του, πετυχαίνοντας την προτελευταία θέση στην κατάταξη, χωρίς όμως να υστερεί τόσο ώστε να αποτελεί πιθανό πρόβλημα. Απλά δεν είναι ανάμεσα στα ταχύτερα drives. Τα κορυφαία drives σε χρήση gaming είναι o Samsung 990 Pro και ο WD Black SN850X. Και κάπου εδώ τελειώνει όλη η ουσία των δοκιμών. Τα όποια συμπεράσματα σχετικά με τις επιδόσεις του Kioxia Exceria Plus G3 2TB πρέπει να προκύψουν από τα παραπάνω και μόνο. Παρ΄ όλα αυτά, αποφάσισα να παραθέσω τα αποτελέσματα από κάποια δημοφιλή συνθετικά benchmark που μπορεί κάποιοι χρήστες να βρούνε χρήσιμα. Συνθετικά Benchmarks Ξεκινάμε με το ATTO Disk Benchmark. Παρακάτω παραθέτω τα αποτελέσματα και των άλλων drives, για σύγκριση. Ακολουθούν τα αποτελέσματα του CrystalDiskMark 8.04. Στη συνέχεια βλέπουμε τα αποτελέσματα του AS SSD Benchmark. Anvil's Storage Utilities benchmark. Τέλος, τα AIDA64 Average Read και Write Access καθώς και τα HD Tune Pro Random Read και Write Access δείχνουν την αμεσότητα στην απόκριση των drives. Όπως ήδη ανέφερα, τα συνθετικά benchmarks έχουν ιδιαιτέρως περιορισμένη σημασία στην εκτίμηση των πραγματικών επιδόσεων και έτσι δε θεωρώ ότι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ' όψιν. Θερμική συμπεριφορά Τόσο στο datasheet του ελεγκτή όσο και στα τεχνικά χαρακτηριστικά της Kioxia αναφέρεται ότι η υψηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας είναι οι 70 βαθμοί Κελσίου. Δεν πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία και είχα μια σχετική ανησυχία σχετικά με πιθανό throttling. Η θερμική κάμερα αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια συνεχών αναγνώσεων... ...όσο και κατά τη διάρκεια παρατεταμένων, συνεχών εγγραφών, το drive παρέμεινε σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και χωρίς υποψία throttling. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των δοκιμών ήταν 19°C ενώ η θερμοκρασία που ανέφερε το Kioxia SSD Utility δεν ξεπέρασε τους 36°C κατά τις αναγνώσεις και τους 48°C κατά τις εγγραφές. Αυτά φυσικά κάτω από την ψύκτρα της ASUS Crosshair X670E Hero που είναι κατασκευασμένη για να δαμάζει ακόμα και τα θερμόαιμα PCIe 5.0 drives αλλά και πάλι οι θερμικές αυτές επιδόσεις υποδεικνύουν ότι το drive ενδείκνυται ακόμα και για χρήση σε εφαρμογές με περιορισμένες δυνατότητες ψύξης, όπως σε φορητούς υπολογιστές. Ανάλυση σε βάθος Σε αυτό το τμήμα του review, θα χρησιμοποιήσουμε κάποιες πιο εξειδικευμένες δοκιμασίες για να δούμε τη συμπεριφορά του drive με περισσότερη λεπτομέρεια. Συγκεκριμένα θα χρησιμοποιήσουμε το Disk Benchmark του AIDA64. Στο πρώτο διάγραμμα βλέπουμε την ταχύτητα ανάγνωσης σε όλη την έκταση του drive. Ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB πέτυχε εξαιρετικές επιδόσεις ανάγνωσης που ξεπερνούν τόσο τις προδιαγραφές του όσο και αυτές που είχε πετύχει ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB, οποίος ήταν το ταχύτερο drive σε αυτή τη δοκιμή μέχρι τώρα. Ακολουθούν τα αποτελέσματα των άλλων drives. Οι εγγραφές αποκαλύπτουν τη γνωστή ιστορία όλων των SSD που χρησιμοποιούν TLC. Βλέπετε, οι TLC NAND δεν έχουν καλές ταχύτητες εγγραφής. Γι' αυτό οι εταιρείες δε διαφημίζουν ποτέ αυτή την ταχύτητα. Αντιθέτως, χρησιμοποιούν ένα μέρος της TLC NAND σε λειτουργία SLC. Όπα φίλε, μισό λεπτό! Τι είναι αυτό το TLC και τι είναι το SLC που μας λες; OK, μικρή ανάλυση λοιπόν, για να είμαστε στην ίδια σελίδα. Να με συγχωρήσουν οι γνώστες και τελειομανείς που θα είναι πολύ εκλαϊκευμένη η εξήγηση και οι μη σχετικοί που θα είναι πολύ "επιστημονική", αλλά πρέπει να συναντηθούμε κάπου στη μέση. Το κάθε κελί μνήμης τύπου NAND, μπορεί να αποθηκεύσει μία ηλεκτρική τάση και να την κρατήσει εκεί. Στην περίπτωση του πρώτου τύπου NAND που χρησιμοποιήθηκε σε SSD, τον τύπο SLC (Single Level Cell) αν υπάρχει ηλεκτρική τάση, αυτό σημαίνει αξία 1 και αν δεν υπάρχει, αξία 0. Αυτό για τον υπολογιστή είναι ένα bit και 8 bits μας κάνουν ένα byte. Στην SLC NAND λοιπόν, κάθε κελί αποθηκεύει 1 bit και ο Controller έχει την πολύ εύκολη δουλειά να ξεχωρίσει ανάμεσα σε τάση και όχι τάση, πράγμα που γίνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα και ακόμη και αν το κελί έχει παλιώσει και φθαρεί. Συνεπώς η SLC NAND είναι πολύ γρήγορη και πολύ ανθεκτική στις εγγραφές που φθείρουν τα κελιά της. Αποθηκεύει όμως 1 μόνο bit ανά κελί. SLC NAND βρίσκαμε μόνο σε Enterprise level SSDs γιατί παρά τα πλεονεκτήματά της, είναι πολύ ακριβή. Και τώρα πλέον, ούτε καν εκεί. H MLC NAND αποθηκεύει 2 bit σε κάθε κελί. Ναι, αλλά εμείς είπαμε ότι το μόνο που αποθηκεύει ένα κελί NAND είναι μια ηλεκτρική τάση. Πώς λοιπόν μια ηλεκτρική τάση μπορεί να αντιστοιχιστεί σε 2 bit, δηλαδή σε ένα οποιονδήποτε διψήφιο συνδυασμό από 0 και 1; Απλό! Οι συνδυασμοί αυτοί κατά το νόμο των πιθανοτήτων είναι 22 δηλαδή 4 και συγκεκριμένα οι 00, 01, 10, και 11. Αν θεωρήσουμε ότι η απουσία ηλεκτρικής τάσης αντιστοιχεί στο 00, θα χρειαστούμε 3 διαφορετικές ηλεκτρικές τάσεις για να αντιστοιχίσουμε στις υπόλοιπες τιμές. Κάπως έτσι λειτουργεί η MLC. Είναι πλέον προφανές ότι η MLC θα λειτουργεί πιο αργά από την SLC, καθώς ο ελεγκτής θα πρέπει να ξεχωρίσει 4 διαφορετικές καταστάσεις του κάθε κελιού, συμπεριλαμβανομένων 3 διαφορετικών ηλεκτρικών τάσεων. Συνεπώς το σύστημα θα λειτουργεί πιο αργά και επιπλέον θα είναι πιο επιρρεπές στη φθορά των κελιών κατά τις εγγραφές και θα έχει μικρότερη διάρκεια ζωής. Εν τούτοις, η MLC NAND είναι εξαιρετική λύση για οικιακή χρήση, που όμως - δυστυχώς - εγκαταλήφθηκε πλέον από όλους τους κατασκευαστές, προκειμένου να μειώσουν το κόστος κατασκευής, χρησιμοποιώντας TLC (και σε κάποιες περιπτώσεις QLC) NAND. Η TLC NAND, που χρησιμοποιεί ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB, όπως και τα 6 drives με τα οποία τον συγκρίνουμε, αποθηκεύει 3 bit σε κάθε κελί! Αυτό σημαίνει 23 δηλαδή 8 διαφορετικούς συνδυασμούς (000, 001, 010, 100, 011, 110, 101, 111). Κατά αναλογία με πριν, έχουμε εκτός από την απουσία τάσης, 7 διαφορετικές τιμές που κάνει πολύ πιο δύσκολη τη δουλειά του Controller. Εδώ πλέον οι εγγραφές γίνονται πολύ αργές. Η δε φθορά των κελιών που προκαλείται από τους κύκλους εγγραφών είναι ακόμα πιο σημαντική και η ζωή των κελιών πολύ πιο μικρή. Για να το αντιμετωπίσουν αυτό οι εταιρείες και να κάνουν τη χρήση TLC NAND μια βιώσιμη λύση για τους SSD, χρησιμοποιούν κάποια τεχνάσματα που βασίζονται σε πολύπλοκους και ισχυρούς ελεγκτές και εξειδικευμένο firmware. Το πιο βασικό τέχνασμα είναι να χρησιμοποιούν ένα μέρος της ελεύθερης TLC NAND σε λειτουργία SLC, εν είδει cache. Δηλαδή οι εγγραφές πραγματοποιούνται στην SLC cache σε πραγματικό χρόνο και αργότερα, το drive με την ησυχία του περνάει τα δεδομένα στην πολύ πιο αργή TLC NAND. Φυσικά οι εταιρείες δεν το διαφημίζουν αυτό και ο μέσος χρήστης νομίζει ότι αγοράζει drive με ταχύτητες εγγραφής που μπορεί να πετύχει η NAND του drive όταν λειτουργεί ως SLC cache ενώ η αλήθεια είναι πολύ πιο πικρή. Γι' αυτό βλέπουμε TLC drives που είναι πολύ πιο οικονομικά από τα MLC να διαφημίζουν υψηλότερες ταχύτητες, αυτές της πολύ γρήγορης SLC cache, η οποία όμως όταν τελειώνει κατά τη διάρκεια μεγαλύτερων εγγραφών, ξαφνικά στέλνει τις επιδόσεις βόλτα και μάλιστα με τα πόδια! Πόση σημασία έχει αυτό στην πράξη; Μεγάλη κουβέντα και οι απόψεις διίστανται. Σε μια απλή χρήση που βασίζεται κυρίως σε αναγνώσεις και λίγες εγγραφές, τα TLC drives τα πάνε μια χαρά. Όταν τα πράγματα ζορίζουν και χρειάζονται μεγαλύτερες και συχνότερες εγγραφές που δε δίνουν χρόνο στην SLC cache των TLC drives να αδειάσει τα δεδομένα της και να είναι έτοιμη για την επόμενη χρήση, ίσως θα ήταν καλύτερη η χρήση ενός SSD με MLC NAND. Τώρα που ξέρουμε λοιπόν, ας πάμε να δούμε πώς συμπεριφέρεται ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB στις εγγραφές. Όπως βλέπουμε στο πρώτο γράφημα που αφορά τον Kioxia Exceria Plus G3 2TB, το drive ξεκινάει τις εγγραφές με ταχύτητα κοντά στα 3.800MB/s. Καθώς το drive είναι εντελώς άδειο, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ένα πολύ μεγάλο μέρος της TLC NAND του ως SLC cache και έτσι συνεχίζει σε αυτή την ταχύτητα μέχρι να γεμίσει περίπου το 27% της χωρητικότητας του drive, οπότε και η ταχύτητα πέφτει κοντά στα 500MB/s. Το drive συνεχίζει σε αυτή την ταχύτητα μέχρι να φτάσει περίπου στο 63% της χωρητικότητάς του όπου και πέφτει κάτω από τα 200 MB/s. Φαίνεται λοιπόν ότι ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB όχι μόνο δε διαθέτει DRAM cache και χρησιμοποιεί αντί αυτής την τεχνολογία HMB, αλλά παράλληλα χρησιμοποιεί και ιδιαίτερα αργή NAND. Παρά όμως τη χρήση του πιο αργού ελεγκτή και της σημαντικά πιο αργής NAND, ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB επιτυγχάνει επιδόσεις εγγραφών, σε αυτή τη δοκιμασία, που κατά μέσο όρο είναι ελαφρώς χαμηλότερες από αυτές που είχε πετύχει ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2TB, που κάνει χρήση του ταχύτερου ελεγκτή και μιας από τις ταχύτερες TLC NAND που έχω δει. Αυτό φαίνεται να οφείλεται στην πιο εκτεταμένη χρήση SLC cache καθώς και ενδεχομένως άλλων Firmware optimizations. Ακολουθούν τα αποτελέσματα των άλλων drives. Συμπεράσματα και βαθμολογία - Το δια ταύτα Κάπως έτσι φτάσαμε στην ώρα του απολογισμού και των συμπερασμάτων. O Kioxia Exceria Plus G3 2TB βασίζεται στον ελεγκτή Phison PS5021-E21T του οποίου βασικό χαρακτηριστικό είναι η λειτουργία χωρίς DRAM cache και με τη χρήση της τεχνολογίας HMB (Host Memory Buffer). Ο στόχος είναι η αντιστάθμιση της απουσίας DRAM μέσω της χρήσης τμήματος της μνήμης RAM του συστήματος. Όπως είδαμε από τα αποτελέσματα των δοκιμών, σε ελαφριά αλλά και σε κανονική χρήση, ο Kioxia Exceria Plus G3 2TB κατάφερε πολύ καλές επιδόσεις, ξεπερνώντας αυτές άλλων drives τα οποία κάνουν χρήση DRAM cache. Οι επιδόσεις του ακόμα και σε εξαιρετικά παρατεταμένες εγγραφές - που μόνο σε περιβάλλον server θα συναντήσουμε - ήταν αρκετά καλές. Στον αντίποδα, οι κάτω του μετρίου επιδόσεις του στη χρήση gaming, αφορούν σημαντική μερίδα του αγοραστικού κοινού. Όλα αυτά βέβαια θα πρέπει να κριθούν υπό το πρίσμα του κόστους του drive. Τη στιγμή της συγγραφής του παρόντος Review, το κόστος του Kioxia Exceria Plus G3 2TB στην Ελληνική αγορά ξεκινάει από τα 136,70 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, κάτι που τον κάνει το οικονομικότερο drive από όσα είδαμε στα διαγράμματα της δοκιμής. Εν τούτοις, ο κατά τη γνώμη μου καλύτερος Western Digital Black SX850X 2TB ξεκινάει από τα 152,22 ευρώ και αποτελεί ισχυρό ανταγωνιστή καθώς η σχετικά μικρή διαφορά στο κόστος συνοδεύεται από σημαντική διαφορά στις επιδόσεις, ειδικά στη χρήση gamng. Τα υπόλοιπα drives της δοκιμής ξεφεύγουν σημαντικά όσον αφορά το κόστος. Ας συνοψίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του Kioxia Exceria Plus G3 2TB: Πλεονεκτήματα + Kαλές επιδόσεις σε ελαφριά και κανονική χρήση. + Κόστος. + 5ετής εγγύηση. + End-to-end data protection. + Pyrite/OPAL AES 256-bit encryption. + Πολύ καλό συνοδευτικό λογισμικό. Μειονεκτήματα - Χαμηλές επιδόσεις στο gaming. Με βάση τα παραπάνω, η συνολική βαθμολογία του Kioxia Exceria Plus G3 2TB είναι:  theLAB.gr Ευχαριστούμε θερμά την Kioxia για την παραχώρηση του δείγματος της δοκιμής. Πολύμερος Αχανιώτης 05/02/2024

Εισαγωγή Όταν ενημερώθηκα ότι θα παραλάβω τον νέο SSD της Corsair με όνομα Corsair MP600 Elite, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι πιθανώς να είναι η νέα ναυαρχίδα της εταιρίας, καθώς τι μπορεί να είναι καλύτερο από το Elite? Όταν όμως είδα τα χαρακτηριστικά, συνειδητοποίησα ότι πρόκειται για μία υλοποίηση χωρίς DRAM cache, που κάνει χρήση της μνήμης του συστήματος μέσω της τεχνολογίας HMB (Host Memory Buffer). Η τεχνολογία HMB που περιγράφεται στο παρακάτω διάγραμμα (λεπτομέρειες, για όσους ενδιαφέρονται, στην πηγή) επιτρέπει στον ελεγκτή του SSD να χρησιμοποιεί ένα τμήμα της μνήμης RAM του συστήματος, αντισταθμίζοντας σε μεγάλο, αλλά όχι σε πλήρη βαθμό την απουσία DRAM cache από τον SSD. Πηγή διαγράμματος Έτσι, οι κατασκευαστές μπορούν να προσφέρουν οικονομικότερα drives που - θεωρητικά - δεν απέχουν πολύ σε επιδόσεις από αυτά που διαθέτουν DRAM cache. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η χρήση του πρωτοκόλλου διασύνδεσης NVME 1.2 ή νεότερου, που υποστηρίζει την τεχνολογία HMB και - φυσικά - η υποστήριξη της τεχνολογίας HMB από την ελεγκτή του SSD. Ενώ λοιπόν στο παρελθόν η απουσία DRAM cache οδηγούσε απαρέγκλιτα σε ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις, η τεχνολογία HMB υπόσχεται να αλλάξει τα δεδομένα. Καθώς πρόκειται για το πρώτο drive που δοκιμάζω με αυτή την τεχνολογία, είμαι πραγματικά περίεργος για τα αποτελέσματα. Από τη Συσκευασία μέχρι το Πυρίτιο - Τι ακριβώς αγοράζουμε Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έρχεται σε ένα χαρτονένιο, ιλουστρασιόν κουτί που φέρει μια φωτογραφία του προϊόντος και αναφέρει τα βασικά του χαρακτηριστικά. Το μόνο "παρελκόμενο" που βρίσκουμε εντός του κουτιού είναι 1 φυλλάδιο με πληροφορίες ασφαλείας. Μια ευχάριστη έκπληξη είναι η χρήση ανακυκλωμένου χαρτονιού αντί για πλαστικό για την προστασία του drive. Το μόνο πλαστικό της συσκευασίας είναι πλέον ένα μικρό, αναδιπλούμενο, διάφανο πλαστικό στο πίσω μέρος της συσκευασίας για την ανάρτηση του προϊόντος στο κατάστημα πώλησης. Ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έχει το τυπικό M.2 2280 form factor, μαύρo PCB και μια καλαίσθητη μαύρη ψύκτρα. Η επάνω επιφάνεια φέρει πτυχώσεις του αλουμινίου που αυξάνουν την επιφάνεια εκπομπής της θερμότητας ενώ στο ένα άκρο φέρει το λογότυπο της εταιρίας και το μοντέλο του drive. Στο κάτω μέρος βρίσκουμε ένα αυτοκόλλητο με τις πιστοποιήσεις, τη χώρα κατασκευής (Taiwan) και τη χωρητικότητα του drive. Τα επάνω και κάτω τμήματα της ψύκτρας ενώνονται με 4 βίδες τύπου PH1, 2 σε κάθε πλαϊνό. Ξεβιδώνοντας τις 4 βίδες, το κάτω μέρος της ψύκτρας αφαιρείται εύκολα. Αντιθέτως, το επάνω μέρος μοιάζει κολλημένο σταθερά στο λεπτό και εύθραυστο PCB και απαιτεί υπομονή και προσοχή για την αποκόλλησή του. Μετά την αποκόλληση γίνεται εμφανές το γιατί, καθώς η Corsair δε χρησιμοποίησε thermal pad, όπως συνηθίζεται, αλλά μια πηχτή πάστα. Η λύση αυτή προσφέρει καλύτερη μεταφορά θερμότητας. Το αρνητικό της χρήσης του συγκεκριμένου thermal interface είναι η δυσκολία καθαρισμού του από το PCB. Λίγα λεπτά με χρήση ισοπροπυλικής αλκοόλης και μαλακής οδοντόβουρτσας αργότερα, βλέπουμε τα βασικά στοιχεία του drive. Αυτά είναι 2 NAND chips και ο controller. Απουσιάζει φυσικά η DRAM. Το κάτω μέρος του PCB δε φέρει ηλεκτρονικά στοιχεία αλλά φέρει το ίδιο αυτοκόλλητο που είδαμε και στο κάτω μέρος της ψύκτρας. Ο ελεγκτής είναι ο Phison PS5027-E27T του οποίου το interface είναι το PCIe Gen4x4 NVMe, οι υποστηριζόμενες χωρητικότητες έως 8TB και οι ταχύτητες φτάνουν τα Sequential Read/Write (up to): 7.400/6.700 MB/s και Random 4K Read/Write (up to): 1.200.000/1.200.000 IOPS. Η μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας είναι οι 70°C, ενώ το Datasheet μας λέει ότι υποστηρίζονται End-To-End Data Path Protection, LDPC ECC και RAID ECC, καθώς επίσης και πρωτόκολλα ασφαλείας Pyrite, AES 256, SHA 512, RSA 4096 και TCG Opal. Τα NAND chips που χρησιμοποιεί ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ φέρουν τον κωδικό T2BIGA5A1V. Δυστυχώς, παρά την εκτεταμένη έρευνα, δεν μπόρεσα να βρω το πλήρες Datasheet για τα συγκεκριμένα NAND chips, είναι όμως κατά πάσα πιθανότητα (βάση του κωδικού) κατασκευασμένα από την Toshiba. Πρόκειται για 3D TLC NAND και η χωρητικότητα του κάθε ενός από τα συγκεκριμένα NAND chips είναι 8192Gb, ή αλλιώς 1024GB. Εφ' όσον o Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ διαθέτει 2 τέτοια chips, η συνολική του χωρητικότητα φτάνει τα 2TB. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ, ακριβώς όπως αναφέρονται από την Corsair, φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Το drive καλύπτεται από 5ετή εγγύηση. Συνοδευτικό Λογισμικό Το λογισμικό που συνοδεύει τους SSDs της Corsair, ονομάζεται Corsair SSD Toolbox. Σε αντίθεση με την εξαιρετική δουλειά πού έχει κάνει η Corsair με το iCue, το Corsair SSD Toolbox έχει μείνει χωρίς ουσιαστική εξέλιξη εδώ και αρκετά χρόνια, κάτι που είναι άμεσα εμφανές από το ξεπερασμένο αισθητικά interface του. Η πλοήγηση γίνεται από το κάθετο μενού στα αριστερά και περιλαμβάνει 6 καρτέλες. Στην πρώτη, που ονομάζεται Drive Information (πληροφορίες για το drive), βλέπουμε τα βασικά στοιχεία του κάθε συνδεδεμένου drive και, εφ' όσον αυτό υποστηρίζεται από το πρόγραμμα, μπορούμε να κάνουμε και Firmware Update. Ο έλεγχος του firmware είναι άμεσος και online, απλοποιώντας τη διαδικασία και ελαχιστοποιώντας πιθανά λάθη του χρήστη. Η δεύτερη καρτέλα που ονομάζεται Overprovision αφορά το manual Over Provisioning, κάτι που δεν υποστηρίζεται από τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ, είτε πριν είτε και μετά το partitioning του drive. Η τρίτη καρτέλα, S.M.A.R.T. Status (κατάσταση του S.M.A.R.T.) μας δίνει πληροφορίες για την κατάσταση του drive, όπως την υγεία του και το σύνολο των αναγνώσεων και εγγραφών που έχει συνολικά πραγματοποιήσει. Σε αυτήν την καρτέλα θα προτιμούσα μια πιο εύληπτη παρουσίαση για τον μη ειδικό χρήστη και όχι μια ξερή παρουσίαση των περιεχομένων του S.M.A.R.T. table. Η τέταρτη καρτέλα λέγεται Disk Clone (κλωνοποίηση δίσκου) και περιέχει ένα απλό Disk Cloning εργαλείο το οποίο δυστυχώς δεν υποστηρίζει το cloning ούτε από ούτε προς τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ. Η πέμπτη καρτέλα που ονομάζεται Optimize (βελτιστοποίηση), περιέχει την εντολή ενεργοποίησης του TRIM, κάτι που στον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ ελέγχεται από τα Windows και δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί κατά βούληση από το χρήστη. Η έκτη και τελευταία καρτέλα με το όνομα Secure Wipe (ασφαλής καθαρισμός) περιέχει ένα εργαλείο ασφαλούς διαγραφής των περιεχομένων του drive, με τρόπο ώστε η επαναφορά τους να είναι αδύνατη. Το εργαλείο φαίνεται να κάνει πραγματικό wipe, sector by sector, κάτι που είναι παράξενο για SSD, καθώς το secure wipe που έχω δει γενικά σε SSD είναι συνολικό και στιγμιαίο. Αυτό με κάνει να υποθέτω ότι πιθανώς όχι μόνο σβήνει τα περιεχόμενα του drive αλλά όντως γράφει από πάνω τους, σαν να πρόκειται για secure wipe μηχανικού δίσκου. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, η λειτουργία αυτή καταναλώνει άνευ λόγου κύκλους εγγραφών της NAND του drive. Τα 3 εικονίδια πάνω αριστερά, κάτω από το σήμα της Corsair, αφορούν τη λειτουργία βοήθειας, που εξηγεί κάποιες λειτουργίες του προγράμματος, τις πληροφορίες της έκδοσης του προγράμματος και την ανανέωση της λίστας των drives. Η πρώτη και τελευταία λειτουργία είναι αυτονόητες και δεν έχουμε να σχολιάσουμε κάτι σχετικά, αλλά η δεύτερη, εκτός από το να μας δείξει την έκδοση του προγράμματος, παρέχει και τη δυνατότητα ελέγχου για ύπαρξη νεότερης έκδοσης. Συνολικά, το Corsair SSD Toolbox κάνει λίγα και βασικά πράγματα. Επιτρέπει τον έλεγχο για αναβαθμισμένη έκδοση του firmware online και πραγματοποιεί την αναβάθμιση όταν υπάρχει, διαβάζει το S.M.A.R.T. του drive και πραγματοποιεί μια ύποπτη διαδικασία secure wipe. Θα ήθελα να δω μια ανανεωμένη έκδοση, με μοντέρνο interface, μεγαλύτερη φιλικότητα προς το χρήστη και φυσικά πλήρη λειτουργικότητα. Σύστημα Δοκιμών και Μεθοδολογία Παρακάτω βλέπετε τις πλήρεις προδιαγραφές του συστήματος δοκιμών. Το λειτουργικό σύστημα πάνω στο οποίο γίνονται οι δοκιμές είναι τα Windows 11 Pro. Οι δοκιμές στις οποίες θα υποβάλω τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ χωρίζονται σε 6 κατηγορίες: Δοκιμασίες πραγματικής ελαφριάς χρήσης. Δοκιμασίες πραγματικής κανονική χρήσης. Δοκιμασίες πραγματικής εξαιρετικά βαριάς χρήσης. Δοκιμασίες σε πραγματική χρήση gaming. Συνθετικά benchmarks. Ανάλυση σε βάθος. Οι μετρήσεις θα συγκριθούν με τον Corsair MP600 PRO NH 2TB, τον Corsair MP600 PRO 2TB, τον Samsung 980 Pro 1TB, τον Samsung 990 Pro 2TB και τον Western Digital Black SN850X 1TB. Θα συγκρίνουμε συνεπώς τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ τόσο με τα 2 ταχύτερα PCIe Gen4 drives της εταιρίας, όσο και με κάποια από τα κορυφαία drives της αγοράς. Μείνετε συντονισμένοι. Μετά τις δοκιμές ακολουθεί σχολιασμός, βαθμολογία και συμπεράσματα. Δοκιμασίες Ελαφριάς Χρήσης Για να δοκιμάσω τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ σε πραγματική ελαφριά χρήση, όπως εργασία γραφείου, internet browsing, άνοιγμα φωτογραφιών κλπ, χρησιμοποίησα το Quick Systerm Drive Benchmark του PCMark 10, καθώς το συγκεκριμένο benchmark προσομοιώνει την πραγματική χρήση στα παραπάνω σενάρια. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ είναι σημαντικά ταχύτερος των άλλων μοντέλων της εταιρίας και ελαφρά πιο αργός μόνο από τον κορυφαίο Samsung 990 Pro. Δοκιμασίες Κανονικής Χρήσης Παρόμοια εικόνα έχουμε και στο PCMark 10 Full System Drive Benchmark που προσομοιώνει πραγματική χρήση του drive σε πιο απαιτητικές καθημερινές εργασίες, με τη διαφορά ότι ο WD Black SN850X που για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο δεν είχε δείξει τα δόντια του στο προηγούμενο τεστ, ανακάμπτει και παίρνει τη 2η θέση, μετά τον Samsung 990 Pro. Εν τούτοις, η 3η θέση και μάλιστα με μικρή διαφορά από τις 2 πρώτες εξακολουθεί να κάνει τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ τον ταχύτερο SSD της εταιρίας. Δοκιμασίες Εξαιρετικά Βαριάς Χρήσης Το PCMark 10 Drive Performance Consistency Test είναι πραγματικά άνευ σημασίας για τη μεγάλη πλειοψηφία των οικιακών χρηστών και προσομοιάζει πολύ περισσότερο τη χρήση σε περιβάλλον διακομιστή (server) καθώς βασανίζει το drive ασταμάτητα επί ώρες, γράφοντας πάνω από 20TB συνεχόμενα και χωρίς διάλλειμα, κάτι που δε θα συμβεί ποτέ σε οικιακή χρήση. Στην περίπτωση αυτή, οι επιδόσεις του Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έπεσαν κατακόρυφα, κάτω από αυτές των ομόσταυλων drives, και τον κατατάσσουν προτελευταίο, ενώ ο Western Digital Black SN850X πήρε την τελευταία θέση στην κατάταξη. Θυμίζω ξανά ότι η συγκεκριμένη δοκιμασία δεν αφορά παρά ελάχιστες περιπτώσεις χρηστών που σαφώς θα έκαναν καλύτερα ούτως ή άλλως να στραφούν σε κάποιο enterprise drive για τέτοιου είδους χρήση. Δοκιμασίες σε Χρήση Gaming Κάτι που ενδιαφέρει αναμφίβολα πολλούς χρήστες είναι οι επιδόσεις των SSDs στο Gaming και εδώ ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έχει μέτριες επιδόσεις, ελάχιστα καλύτερες από αυτές του Corsair MP600 Pro και σημαντικά υποδεέστερες του Corsair MP600 Pro NH. Ειδικά όπου απαιτούνται εγγραφές, όπως η εγκατάσταση και το σώσιμο του παιχνιδιού, ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έχει χαμηλότερες επιδόσεις. Τα κορυφαία drives σε χρήση gaming είναι o Samsung 990 Pro και ο WD Black SN850X. Και κάπου εδώ τελειώνει όλη η ουσία των δοκιμών. Τα όποια συμπεράσματα σχετικά με τις επιδόσεις του Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ πρέπει να προκύψουν από τα παραπάνω και μόνο. Παρ΄ όλα αυτά, αποφάσισα να παραθέσω τα αποτελέσματα από κάποια δημοφιλή συνθετικά benchmark που μπορεί κάποιοι χρήστες να βρούνε χρήσιμα. Συνθετικά Benchmarks Ξεκινάμε με το ATTO Disk Benchmark. Παρακάτω παραθέτω τα αποτελέσματα και των άλλων drives, για σύγκριση. Ακολουθούν τα αποτελέσματα του CrystalDiskMark 8.04. Στη συνέχεια βλέπουμε τα αποτελέσματα του AS SSD Benchmark. Anvil's Storage Utilities benchmark. Τέλος, τα AIDA64 Average Read και Write Access καθώς και τα HD Tune Pro Random Read και Write Access δείχνουν την αμεσότητα στην απόκριση των drives. Όπως ήδη ανέφερα, τα συνθετικά benchmarks έχουν ιδιαιτέρως περιορισμένη σημασία στην εκτίμηση των πραγματικών επιδόσεων και έτσι δε θεωρώ ότι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ' όψιν. Θερμική συμπεριφορά Τόσο στο datasheet του ελεγκτή όσο και στα τεχνικά χαρακτηριστικά της Corsair αναφέρεται ότι η υψηλότερη θερμοκρασία λειτουργίας είναι οι 70 βαθμοί Κελσίου. Δεν πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία και είχα μια σχετική ανησυχία σχετικά με πιθανό throttling. Η θερμική κάμερα αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια συνεχών αναγνώσεων... ...όσο και κατά τη διάρκεια παρατεταμένων, συνεχών εγγραφών, το drive παρέμεινε σε λογικές θερμοκρασίες και χωρίς υποψία throttling. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια των δοκιμών ήταν 19°C ενώ η θερμοκρασία που ανέφερε το Corsair SSD Toolbox δεν ξεπέρασε τους 59°C. Ανάλυση σε βάθος Σε αυτό το τμήμα του review, θα χρησιμοποιήσουμε κάποιες πιο εξειδικευμένες δοκιμασίες για να δούμε τη συμπεριφορά του drive με περισσότερη λεπτομέρεια. Συγκεκριμένα θα χρησιμοποιήσουμε το Disk Benchmark του AIDA64. Στο πρώτο διάγραμμα βλέπουμε την ταχύτητα ανάγνωσης σε όλη την έκταση του drive. Ακολουθούν τα αποτελέσματα των άλλων drives. Φαίνεται ότι στη δοκιμασία αυτή, ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ είναι το ταχύτερο από όλα τα drives. Οι εγγραφές αποκαλύπτουν τη γνωστή ιστορία όλων των SSD που χρησιμοποιούν TLC. Βλέπετε, οι TLC NAND δεν έχουν καλές ταχύτητες εγγραφής. Γι' αυτό οι εταιρείες δε διαφημίζουν ποτέ αυτή την ταχύτητα. Αντιθέτως, χρησιμοποιούν ένα μέρος της TLC NAND σε λειτουργία SLC. Όπα φίλε, μισό λεπτό! Τι είναι αυτό το TLC και τι είναι το SLC που μας λες; OK, μικρή ανάλυση λοιπόν, για να είμαστε στην ίδια σελίδα. Να με συγχωρήσουν οι γνώστες και τελειομανείς που θα είναι πολύ εκλαϊκευμένη η εξήγηση και οι μη σχετικοί που θα είναι πολύ "επιστημονική", αλλά πρέπει να συναντηθούμε κάπου στη μέση. Το κάθε κελί μνήμης τύπου NAND, μπορεί να αποθηκεύσει μία ηλεκτρική τάση και να την κρατήσει εκεί. Στην περίπτωση του πρώτου τύπου NAND που χρησιμοποιήθηκε σε SSD, τον τύπο SLC (Single Level Cell) αν υπάρχει ηλεκτρική τάση, αυτό σημαίνει αξία 1 και αν δεν υπάρχει, αξία 0. Αυτό για τον υπολογιστή είναι ένα bit και 8 bits μας κάνουν ένα byte. Στην SLC NAND λοιπόν, κάθε κελί αποθηκεύει 1 bit και ο Controller έχει την πολύ εύκολη δουλειά να ξεχωρίσει ανάμεσα σε τάση και όχι τάση, πράγμα που γίνεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα και ακόμη και αν το κελί έχει παλιώσει και φθαρεί. Συνεπώς η SLC NAND είναι πολύ γρήγορη και πολύ ανθεκτική στις εγγραφές που φθείρουν τα κελιά της. Αποθηκεύει όμως 1 μόνο bit ανά κελί. SLC NAND βρίσκαμε μόνο σε Enterprise level SSDs γιατί παρά τα πλεονεκτήματά της, είναι πολύ ακριβή. Και τώρα πλέον, ούτε καν εκεί. H MLC NAND αποθηκεύει 2 bit σε κάθε κελί. Ναι, αλλά εμείς είπαμε ότι το μόνο που αποθηκεύει ένα κελί NAND είναι μια ηλεκτρική τάση. Πώς λοιπόν μια ηλεκτρική τάση μπορεί να αντιστοιχιστεί σε 2 bit, δηλαδή σε ένα οποιονδήποτε διψήφιο συνδυασμό από 0 και 1; Απλό! Οι συνδυασμοί αυτοί κατά το νόμο των πιθανοτήτων είναι 22 δηλαδή 4 και συγκεκριμένα οι 00, 01, 10, και 11. Αν θεωρήσουμε ότι η απουσία ηλεκτρικής τάσης αντιστοιχεί στο 00, θα χρειαστούμε 3 διαφορετικές ηλεκτρικές τάσεις για να αντιστοιχίσουμε στις υπόλοιπες τιμές. Κάπως έτσι λειτουργεί η MLC. Είναι πλέον προφανές ότι η MLC θα λειτουργεί πιο αργά από την SLC, καθώς ο ελεγκτής θα πρέπει να ξεχωρίσει 4 διαφορετικές καταστάσεις του κάθε κελιού, συμπεριλαμβανομένων 3 διαφορετικών ηλεκτρικών τάσεων. Συνεπώς το σύστημα θα λειτουργεί πιο αργά και επιπλέον θα είναι πιο επιρρεπές στη φθορά των κελιών κατά τις εγγραφές και θα έχει μικρότερη διάρκεια ζωής. Εν τούτοις, η MLC NAND είναι εξαιρετική λύση για οικιακή χρήση, που όμως - δυστυχώς - εγκαταλήφθηκε πλέον από όλους τους κατασκευαστές, προκειμένου να μειώσουν το κόστος κατασκευής, χρησιμοποιώντας TLC (και σε κάποιες περιπτώσεις QLC) NAND. Η TLC NAND, που χρησιμοποιεί ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ, όπως και τα 5 drives με τα οποία τον συγκρίνουμε, αποθηκεύει 3 bit σε κάθε κελί! Αυτό σημαίνει 23 δηλαδή 8 διαφορετικούς συνδυασμούς (000, 001, 010, 100, 011, 110, 101, 111). Κατά αναλογία με πριν, έχουμε εκτός από την απουσία τάσης, 7 διαφορετικές τιμές που κάνει πολύ πιο δύσκολη τη δουλειά του Controller. Εδώ πλέον οι εγγραφές γίνονται πολύ αργές. Η δε φθορά των κελιών που προκαλείται από τους κύκλους εγγραφών είναι ακόμα πιο σημαντική και η ζωή των κελιών πολύ πιο μικρή. Για να το αντιμετωπίσουν αυτό οι εταιρείες και να κάνουν τη χρήση TLC NAND μια βιώσιμη λύση για τους SSD, χρησιμοποιούν κάποια τεχνάσματα που βασίζονται σε πολύπλοκους και ισχυρούς ελεγκτές και εξειδικευμένο firmware. Το πιο βασικό τέχνασμα είναι να χρησιμοποιούν ένα μέρος της ελεύθερης TLC NAND σε λειτουργία SLC, εν είδει cache. Δηλαδή οι εγγραφές πραγματοποιούνται στην SLC cache σε πραγματικό χρόνο και αργότερα, το drive με την ησυχία του περνάει τα δεδομένα στην πολύ πιο αργή TLC NAND. Φυσικά οι εταιρείες δεν το διαφημίζουν αυτό και ο μέσος χρήστης νομίζει ότι αγοράζει drive με ταχύτητες εγγραφής που μπορεί να πετύχει η NAND του drive όταν λειτουργεί ως SLC cache ενώ η αλήθεια είναι πολύ πιο πικρή. Γι' αυτό βλέπουμε TLC drives που είναι πολύ πιο οικονομικά από τα MLC να διαφημίζουν υψηλότερες ταχύτητες, αυτές της πολύ γρήγορης SLC cache, η οποία όμως όταν τελειώνει κατά τη διάρκεια μεγαλύτερων εγγραφών, ξαφνικά στέλνει τις επιδόσεις βόλτα και μάλιστα με τα πόδια! Πόση σημασία έχει αυτό στην πράξη; Μεγάλη κουβέντα και οι απόψεις διίστανται. Σε μια απλή χρήση που βασίζεται κυρίως σε αναγνώσεις και λίγες εγγραφές, τα TLC drives τα πάνε μια χαρά. Όταν τα πράγματα ζορίζουν και χρειάζονται μεγαλύτερες και συχνότερες εγγραφές που δε δίνουν χρόνο στην SLC cache των TLC drives να αδειάσει τα δεδομένα της και να είναι έτοιμη για την επόμενη χρήση, ίσως θα ήταν καλύτερη η χρήση ενός SSD με MLC NAND. Τώρα που ξέρουμε λοιπόν, ας πάμε να δούμε πώς συμπεριφέρεται ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ στις εγγραφές. Όπως βλέπουμε στο πρώτο γράφημα που αφορά τον Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ, το drive ξεκινάει τις εγγραφές με ταχύτητα άνω των 6000MB/s. Καθώς το drive είναι εντελώς άδειο, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ένα πολύ μεγάλο μέρος της TLC NAND του ως SLC cache, αλλά για κάποιο λόγο φαίνεται ότι χρησιμοποιεί μόλις το 3%. Στη συνέχεια η ταχύτητα εγγραφής πέφτει στην πραγματική ταχύτητα που μπορεί να δώσει η TLC NAND που χρησιμοποιεί το drive και που είναι κοντά στα 1390MB/s, με την ελάχιστη ταχύτητα που καταγράφηκε να είναι τα 1135MB/s. Ενώ λοιπόν το drive διαθέτει ανταγωνιστική μέγιστη ταχύτητα εγγραφής και εξαιρετική ελάχιστη ταχύτητα εγγραφής, οι συνολικές επιδόσεις του σε παρατεταμένες εγγραφές δεν είναι καλές λόγω του μικρού ποσοστού της χωρητικότητάς του που χρησιμοποιεί ως SLC cache. Μια σχετική έρευνα έδειξε ότι αυτό μάλλον δεν οφείλεται στην απουσία DRAM και τη χρήση της τεχνολογίας HMB, καθώς άλλα drives που χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία κάνουν χρήση μεγαλύτερου ποσοστού της NAND τους ως SLC cache. Η θετική πλευρά είναι ότι καθώς γεμίζει το drive, οι επιδόσεις του δε θα επηρεαστούν σημαντικά, λόγω ελάττωσης του ελεύθερου χώρου για χρήση ως SLC cache αλλά από την άλλη το drive θα μπορούσε να έχει σημαντικά καλύτερες επιδόσεις αν χρησιμοποιούσε μεγαλύτερο ποσοστό της NAND του ως SLC cache. Αυτό είναι πάντως κάτι που μπορεί να αλλάξει σε κάποια αναβάθμιση του firmware. Ακολουθούν τα αποτελέσματα των άλλων drives. Συμπεράσματα και βαθμολογία - Το δια ταύτα Κάπως έτσι φτάσαμε στην ώρα του απολογισμού και των συμπερασμάτων. O Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ βασίζεται στον ελεγκτή Phison PS5027-E27T του οποίου βασικό χαρακτηριστικό είναι η λειτουργία χωρίς DRAM cache και με τη χρήση της τεχνολογίας HMB (Host Memory Buffer). Ο στόχος είναι η αντιστάθμιση της απουσίας DRAM μέσω της χρήσης τμήματος της μνήμης RAM του συστήματος. Όπως είδαμε από τα αποτελέσματα των δοκιμών, σε ελαφριά αλλά και σε κανονική χρήση, ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ κατάφερε πολύ καλές επιδόσεις, ξεπερνώντας αυτές των άλλων drives της εταιρίας και προσεγγίζοντας αυτές των κορυφαίων drives της αγοράς τα οποία κάνουν χρήση DRAM cache. Οι χαμηλές επιδόσεις του σε εξαιρετικά παρατεταμένες εγγραφές - που μόνο σε περιβάλλον server θα συναντήσουμε - δεν αποτελούν πρόβλημα για τον μέσο χρήστη και δεν θεωρώ ότι είναι ουσιαστικό μειονέκτημα. Στον αντίποδα, οι μέτριες επιδόσεις του στη χρήση gaming, ειδικά κατά της εγκατάσταση και το save, αφορούν σημαντική μερίδα του αγοραστικού κοινού. Όλα αυτά βέβαια θα πρέπει να κριθούν υπό το πρίσμα του κόστους του drive. Και ενώ κανείς περιμένει μειωμένο κόστος λόγω της απουσίας DRAM cache, ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ έρχεται με MSRP στα 209,99€, ενώ το μοντέλο χωρίς ψύκτρα βρίσκεται στα 199,99€. Για σύγκριση, το κόστος του Corsair MP600 Pro NH 2TB (χωρίς ψύκτρα) στην Ελληνική αγορά ξεκινάει από τα 190,98€, κατά τη συγγραφή του παρόντος review, ενώ αυτό του Corsair MP600 Pro 2TB (με ψύκτρα) ξεκινάει από τα 174,92€. O Western Digital Black SN850X χωρίς ψύκτρα ξεκινάει από τα 157,81€ ενώ με ψύκτρα από τα 167.31€. Τέλος, ο Samsung 990 Pro 2ΤΒ (χωρίς ψύκτρα) ξεκινάει από τα 187,92€. Είναι σαφές ότι ενώ ο Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ είχε πολύ καλές επιδόσεις για drive χωρίς DRAM cache, ο ανταγωνισμός, εσωτερικός και εξωτερικός, επιβάλλει χαμηλότερο κόστος αγοράς για να γίνει το drive ανταγωνιστικό, κάτι που οφείλει να μπορεί να κάνει η εταιρία λόγω της εξοικονόμησης κόστους κατασκευής που προσφέρει η τεχνολογία HMB. Ας συνοψίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ: Πλεονεκτήματα + Kαλές επιδόσεις σε ελαφριά και κανονική χρήση. + 5ετής εγγύηση. + End-to-end data protection. + Pyrite/OPAL AES 256-bit encryption. Μειονεκτήματα - Κόστος. - Μέτριες επιδόσεις στο gaming, ειδικά κατά την εγκατάσταση και το save παιχνιδιών. - Το συνοδευτικό λογισμικό χρειάζεται επειγόντως ανανέωση. Με βάση τα παραπάνω, η συνολική βαθμολογία του Corsair MP600 Elite with Heatsink 2ΤΒ είναι:  theLAB.gr Ευχαριστούμε θερμά την Corsair για την παραχώρηση του δείγματος της δοκιμής. Πολύμερος Αχανιώτης 30/01/2024

Εισαγωγή Σύμφωνα με τα επίσημα standards της JEDEC, οι μνήμες τύπου DDR 5 λειτουργούν με ταχύτητα έως 4800MT/s. Οι επεξεργαστές 14ης γενιάς της Intel υποστηρίζουν επίσημα ταχύτητα RAM 5600MT/s ενώ οι αντίστοιχοι επεξεργαστές AMD Ryzen της σειράς 7000, 5200MT/s. Εν τούτοις, τόσο η Intel όσο και η AMD διαφημίζουν την υποστήριξη ταχύτερων RAM, μέσω ειδικών προφίλ που ενσωματώνονται σε αυτές και που ουσιαστικά δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες στη μητρική για να κάνει έναν υπερχρονισμό του ελεγκτή μνήμης του επεξεργαστή, με τρόπο σχετικά ασφαλή και εγγυημένο. Για τη φιλοσοφία του πράγματός, πολύ με ενοχλεί που και οι 2 εταιρίες θέλουν και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Από τη μία διαφημίζουν τις σημαντικά υψηλότερες ταχύτητες υποστηριζόμενης μνήμης, από την άλλη τις ονομάζουν overclocking, νίπτοντας τας χείρας των αν ο δικός σου επεξεργαστής τύχει (ατυχήσει) να έχει ελεγκτή μνήμης που δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Σου λένε, εμείς εγγυόμαστε τις ταχύτητες μνήμης 5600MT/s ή 5200MT/s, αλλά σου πουλάνε υποσχέσεις για τις μεγαλύτερες ταχύτητες που μπορεί να επιτευχθούν, με δική σου ευθύνη και τυπικά με απώλεια της εγγύησης. Καθώς είναι αδύνατο να αποδείξουν σε τι ταχύτητα δούλευε η μνήμη σε κάθε επεξεργαστή που χάλασε, ο στόχος τους δεν είναι η απώλεια εγγύησης αλλά η μη επιστροφή του επεξεργαστή ως ελαττωματικού αν δεν μπορεί να υποστηρίξει τις υψηλότερες από τις επίσημα υποστηριζόμενες ταχύτητες μνήμης. Τέλος πάντων, η Intel ονόμασε τα εν λόγω προφίλ που ενσωματώνονται στις RAM για να επιτευχθεί αυτός ο υπερχρονισμός του ελεγκτή μνήμης XMP και τα χρησιμοποιεί από την εποχή των μνημών DDR3 έως και στις σύγχρονες DDR5. Η AMD ονόμασε τα δικά της αντίστοιχα προφίλ EXPO, τα οποία πρωτοεμφανίστηκαν στις μνήμες DDR5. Έτσι, οι κατασκευαστές μνημών RAM ενσωματώνουν στα προϊόντα τους είτε προφίλ XMP είτε προφίλ EXPO και τα πουλάνε αντίστοιχα για χρήση με επεξεργαστές Intel ή AMD. Κάποιοι κατασκευαστές όμως, ενσωματώνουν και τα 2 προφίλ, XMP και EXPO, στα ίδια RAM kits, προσφέροντας την ευελιξία της χρήσης τους με κάθε νέας γενιάς επεξεργαστή - κάτι που βρίσκω πολύ βολικό και απορώ γιατί δεν το κάνουν όλοι. Ίσως κάποιοι προτιμούν να προσφέρουν στην αγορά ξεχωριστά RAM kits για Intel και AMD για να μπορούν να τα εξοπλίζουν αντίστοιχα με τα βέλτιστα RAM chips για τον κάθε τύπο επεξεργαστή αλλά είμαι πλέον πολύ κυνικός για να πιστέψω ότι αυτό είναι το κίνητρο και όχι η επιδίωξη επιπλέον κέρδους. Σε κάθε περίπτωση, σήμερα έχουμε στον πάγκο των δοκιμών ένα kit μνημών DDR5 από την Kingston που ενσωματώνει και τα 2 προφίλ. Πρόκειται για το kit Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36. Το κιτ αποτελείται από 2 modules των 16GB και προσφέρεται με αλουμινένιες ψύκτρες, είτε σε μαύρο είτε σε λευκό χρώμα, χωρίς RGB. Η απουσία RGB δίνει στις συγκεκριμένες μνήμες χαμηλό προφίλ και συμβατότητα με όλες τις ψήκτρες επεξεργαστή. Για όποιους θέλουν τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά και RGB, η εταιρία προσφέρει τη σειρά Fury Beast DDR5 RGB, με αντίστοιχα τεχνικά χαρακτηριστικά. Φωτογράφιση Οι Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 έρχονται στην βασικότερη και απλούστερη συσκευασία μνημών, ένα απλό κέλυφος από διάφανο πλαστικό, του οποίου τα 2 μέρη μένουν ενωμένα χάρη σε ένα χάρτινο αυτοκόλλητο που αγκαλιάζει το πάνω μέρος και επεκτείνεται μερικώς στο κάτω μέρος. Το αυτοκόλλητο περιλαμβάνει πληροφορίες για τη μάρκα και το μοντέλο των μνημών, καθώς και τη χώρα κατασκευής και τα τεχνικά χαρακτηριστικά όπως την ταχύτητα, τους βασικούς χρονισμούς και την τάση λειτουργίας. Μέσα στο κέλυφος, υπάρχει ένα μικρό φυλλάδιο με βασικές οδηγίες εγκατάστασης από τη μία πλευρά και βασικές πληροφορίες σχετικά με τη μη μεταβιβάσιμη, ισόβια εγγύηση από την άλλη, σε 30 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής. Τα RAM modules διαθέτουν μαύρο PCB και, στην περίπτωση του δείγματος που έχω στα χέρια μου, μαύρες αλουμινένιες ψύκτρες. Το μικρό αυτοκόλλητο στη μία πλευρά, δυστυχώς, δεν παρέχει ουσιαστικές πληροφορίες στο χρήστη σχετικά με τους χρονισμούς, αλλά αναφέρει τον κωδικό του μοντέλου και την τάση λειτουργίας που είναι 1.35V. Η ψύκτρα χρησιμοποιεί αυτοκόλλητα heat pads για να απάγει τη θερμότητα, κάνοντας τη μη καταστροφική αποσυναρμολόγησή της αδύνατη. Βλέπουμε στις παρακάτω φωτογραφίες ότι το PCB έχει chips μόνο στη μία πλευρά, αλλά δεν μπορούμε να δούμε κάτι παραπάνω. Ρώτησα την Kingston ποια ακριβώς είναι τα chips μνήμης που χρησιμοποιεί στο εν λόγω kit, αλλά η απάντησή τους ήταν ότι "η εταιρία εγγυάται τις διαφημιζόμενες ταχύτητες, ανεξάρτητα από το ποια chips μνήμης χρησιμοποιούνται". Αυτό υποδεικνύει ότι η εταιρία ίσως να μη χρησιμοποιεί πάντα τα ίδια chips μνήμης για την παραγωγή του εν λόγω kit αλλά οποιαδήποτε chips καλύπτουν τις προδιαγραφές του kit και είναι διαθέσιμα. Η αρνητική συνέπεια του παραπάνω είναι ότι αν κάποιος χρήστης ψάχνει για ένα kit μνήμης που χρησιμοποιεί συγκεκριμένα chips, δεν μπορεί να βασιστεί στο εν λόγω kit. Το θετικό, για όλους τους υπόλοιπους χρήστες που είναι και η μεγάλη πλειοψηφία, οι οποίοι δεν γνωρίζουν και δεν ενδιαφέρονται για συγκεκριμένα chips μνήμης, είναι ότι ανάλογα του ποια chips χρησιμοποιούνται, είναι πιθανόν οι προδιαγραφές αυτών να υπερβαίνουν τις διαφημιζόμενες για το kit. Θα το δούμε αυτό, παρακάτω. Χαρακτηριστικά Προς το παρόν, ας δούμε ποιες ακριβώς είναι αυτές οι προδιαγραφές. Ο παρακάτω πίνακας είναι από την ιστοσελίδα της εταιρίας και δείχνει τα τεχνικά χαρακτηριστικά της σειράς Kingston Fury Beast DDR5. Το δείγμα που έχω στα χέρια μου, είναι το Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 και τα τεχνικά του χαρακτηριστικά είναι τα εξής: Χωρητικότητα: 32GB - 2 modules των 16GB έκαστο Ταχύτητα: 6000MT/s CL: 36 tRCD: 38 tRP: 38 tRAS: 80 tRC: 118 Τάση λειτουργίας: 1.35V Εδώ μπορείτε να δέτε το αναλυτικό Spec Sheet του προϊόντος. Μεθοδολογία, Χρονισμοί, Ρυθμίσεις Το σύστημα πάνω στο οποίο έγιναν οι δοκιμές βασίζεται στη μητρική ASUS Crosshair X670E Hero και χρησιμοποιεί τον επεξεργαστή AMD Ryzen 9 7950X. Ως εκ τούτου, το προφίλ που χρησιμοποιήθηκε είναι το EXPO με ταχύτητα 6000MT/s. O SSD που χρησιμοποιήθηκε είναι ο Samsung 990 Pro 2TB και το τροφοδοτικό το Corsair AX1200. Καθώς τα προφίλ XMP και EXPO στις Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 έχουν τις ίδιες ταχύτητες και χρονισμούς, τα αποτελέσματα σε συστήματα με επεξεργαστές της Intel πιθανότατα θα είναι αντίστοιχα, αν και δεν μπορώ να το πω αυτό με απόλυτη βεβαιότητα λόγω των διαφορών στην αρχιτεχτονική των δύο τύπων επεξεργαστών. Για να έχουμε κάποια σημεία αναφοράς στις δοκιμασίες, χρησιμοποίησα 2 ακόμα kits μνημών με ταχύτητα 6000MT/s. Το πρώτο ήταν το Corsair Dominator Platinum RGB 32GB (2x16GB) DDR5 6000MT/s CL30 AMD EXPO. Το δεύτερο ήταν το Corsair Vengeance Platinum RGB 32GB (2x16GB) DDR5 6000MT/s CL30 AMD EXPO. Όπως βλέπετε, τα 2 παραπάνω kits μνήμης έχουν πανομοιότυπες προδιαγραφές μεταξύ τους και υπερτερούν του Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 όσον αφορά τους χρονισμούς. Οι χρονισμοί του Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 φαίνονται παρακάτω. Οι δοκιμές έγιναν, φυσικά, με το ταχύτερο διαθέσιμο προφίλ EXPO. Καθώς όμως ήμουν περίεργος να δοκιμάσω τη θεωρία μου ότι τα χρησιμοποιούμενα chips μπορεί κατά περίπτωση να υπερβαίνουν τις διαφημιζόμενες προδιαγραφές, επιχείρησα να ορίσω χειροκίνητα τους βασικούς χρονισμούς σε αντίστοιχους με αυτούς που προσφέρουν τα παραπάνω kits της Corsair. Το δοκίμασα μάλιστα αρχικά χωρίς να ανεβάσω την τάση λειτουργίας από τα 1.35V στα 1.4V που χρησιμοποιούν εκείνα τα kits για να πετύχουν τους πιο σφιχτούς χρονισμούς. Η απόπειρα υπερχρονισμού ήταν επιτυχής με την πρώτη προσπάθεια και μετά από ένα επιτυχημένο 30λεπτο stress test με το Cinebench R23, μπόρεσα να ολοκληρώσω όλα τα benchmarks που θα δείτε παρακάτω, με απόλυτη σταθερότητα. Τι σημαίνει αυτό; Απλά ότι το δικό μου δείγμα μπορεί να ανταποκριθεί στον εν λόγω υπερχρονισμό και ότι ίσως η παρούσα παρτίδα του εν λόγω kit να φέρει chips ανώτερων προδιαγραφών από τις διαφημιζόμενες. Μπορεί όμως απλά να κέρδισα το silicone lottery. Μπορεί επίσης το δείγμα μου να ήταν σταθερό κατά το stress test και τα benchmarks αλλά να παρουσιάζει αστάθεια σε βάθος χρόνου κατά την καθημερινή χρήση - πχ ένα κόλλημα την εβδομάδα. Συνεπώς λάβετε το εν λόγω δεδομένο με έναν κόκκο αλατιού, όπως λένε οι Άγγλοι. Σε κάθε περίπτωση, αυτοί είναι οι χρονισμοί των Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 με τον εν λόγω υπερχρονισμό και τα αποτελέσματα των δοκιμών θα περιλαμβάνονται στους αντίστοιχους πίνακες. Ας δούμε λοιπόν συνοπτικά τους χρονισμούς των kits μνημών που περιλαμβάνονται στα benchmarks... ...καθώς και τις αντίστοιχες τάσεις λειτουργίας. Συνθετικά Benchmarks Ξεκινάμε με τα συνθετικά benchmarks. Το AIDA64 δεν δείχνει ουσιώδη διαφορά στις επιδόσεις αλλά φαίνεται μια μικρή τάση να υπερτερούν τα kits με τους σφιχτότερους χρονισμούς, όχι όμως περισσότερο από το χειροκίνητα υπερχρονισμένο kit της δοκιμής. Το Super Pi φαίνεται να έχει περισσότερη τυχαία διακύμανση του αποτελέσματος από ότι διαφορές λόγω χρονισμών, οπότε δε μας δίνει ουσιαστικές πληροφορίες. Το wPrime όμως δείχνει αξιοσημείωτη σταθερότητα στα αποτελέσματά του καθώς και ουσιαστικό πλεονέκτημα για τα kits με τους σφιχτότερους χρονισμούς. Το Fritz Chess Benchmark δείχνει πλέον την ηλικία του καθώς μπορεί να χρησιμοποιήσει μόνο 16 από τα 32 διαθέσιμα threads του επεξεργαστή και δε μας έδειξε κάποια διαφοροποίηση στις επιδόσεις των kits. To benchmark του WinRAR επίσης δεν έδειξε ουσιαστικές διαφορές. Παρομοίως, και το benchmark του Truecrypt δεν έδειξε ουσιαστικές διαφορές. Στο Cinebench R23 βλέπουμε μια μικρή αλλά μετρήσιμη υστέρηση του Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 η οποία όμως εξαφανίζεται με τον χειροκίνητο υπερχρονισμό. Το ίδιο συμβαίνει, σε μικρότερο βαθμό όμως, στο Cinebench R24. Benchmarks Προσομοίωσης Πραγματικής Χρήσης Ας περάσουμε τώρα στα πιο ουσιαστικά benchmarks προσομοίωσης πραγματικής χρήσης. Το PCMark10 Extended δείχνει μια σαφή υπεροχή των σφιχτότερων χρονισμών ειδικά στις δοκιμασίες productivity και - σε μικρότερο βαθμό - Digital Content Creation. Το PCMark10 Applications δείχνει μικρότερο πλεονέκτημα των σφιχτότερων χρονισμών, που περιορίζεται κυρίως στη χρήση του Word. To Procyon Office Productivity από την άλλη δεν έδειξε αντίστοιχο πλεονέκτημα. Το Procyon Photo Editing είχε αρκετή διακύμανση μεταξύ των kits με ίδιους χρονισμούς ώστε να θεωρώ τα αποτελέσματά του αναξιόπιστα. Τέλος, το Procyon Video Editing δεν έδειξε κάποια ουσιώδη διαφορά μεταξύ των kits. Benchmarks Προσομοίωσης Gaming (3DMark) Όσον αφορά τις πιθανές διαφορές στο gaming, χρησιμοποίησα τις δοκιμασίες του 3DMark. Αρχικά χρησιμοποίησα κάποια από τα πιο ελαφρά benchmarks του 3DMark, με τα γραφικά του επεξεργαστή, όπου η RAM παίζει και το ρόλο της VRAM. Η ρύθμιση της ποσότητας της VRAM στο BIOS της μητρικής ήταν στο Auto. Όπως βλέπουμε στον παρακάτω πίνακα, δεν υπήρχε μετρήσιμη διαφορά μεταξύ των διαφόρων kits. Στη συνέχεια έτρεξα τα πιο απαιτητικά benchmarks του 3DMark, κάνοντας χρήση μιας υδρόψυκτης ASUS Strix RTX 4090 OC. Ούτε εδώ παρατηρήθηκαν διαφορές. Τέλος, έτρεξα και τα πιο ελαφριά benchmarks με τη χρήση της ASUS Strix RTX 4090 OC και ούτε εδώ υπήρξε μετρήσιμο πλεονέκτημα των kits με σφιχτότερους χρονισμούς. Συνεπώς μπορούμε να συμπεράνουμε ότι δεν υπάρχει μετρήσιμη διαφορά μεταξύ kits μνημών 6000MT/s C36 και 6000MT/s C30, είτε χρησιμοποιούνται με CPU Graphics είτε με την πιο high end κάρτα γραφικών που είναι διαθέσιμη σήμερα. Επίλογος Το Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 είναι ένα kit μνημών RAM τύπου DDR5 που αποτελείται από 2 modules των 16GB και συνεπώς προσφέρει συνολική μνήμη RAM 32GB. Λειτουργεί σε ταχύτητα 6000MT/s και με βασικούς χρονισμούς 36-38-38-80-118, τόσο με τη χρήση προφίλ XMP για επεξεργαστές Intel όσο και EXPO για επεξεργαστές AMD. Η τάση λειτουργίας του είναι τα 1.35V. Το kit έρχεται με αλουμινένια heat spreaders, είτε σε μαύρο είτε σε λευκό χρώμα, είναι χαμηλού προφίλ που το κάνει συμβατό με όλες τις ψύκτρες επεξεργαστή της αγοράς και δεν φέρει φωτισμό RGB. Καθώς η εταιρία δεν προσφέρει πληροφορίες σχετικά με το ποια chips μνήμης χρησιμοποιούνται και το μόνο που σχολίασαν σε σχετική ερώτησή μου είναι ότι η Kingston εγγυάται τις ταχύτητες που αναφέρονται στα τεχνικά χαρακτηριστικά, ανεξαρτήτως των ποιων chips μνήμης χρησιμοποιούνται, υπάρχει πιθανότητα να χρησιμοποιούνται ανά παρτίδα όποια chips μνήμης είναι διαθέσιμα και καλύπτουν τις προδιαγραφές. Αυτό μπορεί να δυσαρεστήσει κάποιους χρήστες που ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν kits μνήμης με συγκεκριμένα chips αλλά δεν επηρεάζει την πλειοψηφία και μάλιστα μπορεί να συμβεί να χρησιμοποιηθούν chips μνήμης που επιτρέπουν πιο σφιχτούς χρονισμούς από τις προδιαγραφές. Έτσι, στο συγκεκριμένο δείγμα που δοκίμασα εγώ, μπόρεσα με ευκολία να θέσω χειροκίνητα χρονισμούς 30-36-36-76-112, χωρίς μάλιστα να χρειαστεί να ανεβάσω την τάση λειτουργίας από τα 1.35V στα 1.4V που απαιτούν τα άλλα kits μνήμης που δοκίμασα και τα οποία φέρουν αυτούς τους χρονισμούς. Καθ' όλη τη διάρκεια των δοκιμών, οι Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 επέδειξαν απόλυτη σταθερότητα και αξιοπιστία. Οι δοκιμές έδειξαν ότι σε ελάχιστες περιπτώσεις υπήρχε ορατή διαφορά σε επιδόσεις λόγω των πιο χαλαρών χρονισμών έναντι των άλλων kits που δοκίμασα, οι οποίες εκμηδενίστηκαν με τον χειροκίνητο υπερχρονισμό του kit στους ίδιους βασικούς χρονισμούς. Όσον αφορά το gaming, ουδεμία διαφορά παρατηρήθηκε, τόσο με τη χρήση των γραφικών του επεξεργαστή όσο και με τη χρήση high end GPU. Τη στιγμή της συγγραφής του παρόντος review, το κόστος των Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 στην Ελληνική αγορά ξεκινάει από τα 118.84€ με τον ΦΠΑ, χωρίς τα μεταφορικά. Το κόστος αυτό είναι αρκετά ανταγωνιστικό σε σχέση με αντίστοιχα προϊόντα του ανταγωνισμού και γενικά καλό value for money. Αν λάβουμε υπ' όψιν την υπαρκτή αλλά όχι σίγουρη πιθανότητα καλύτερων επιδόσεων από ότι λένε οι προδιαγραφές, όπως συνέβη με το δείγμα μου, ακόμα καλύτερα. Ας συνοψίσουμε λοιπόν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36: Πλεονεκτήματα + Προφίλ XMP για επεξεργαστές Intel και EXPO για επεξεργαστές AMD. + Μαύρα PCB και αλουμινένιες ψύκτρες σε μαύρο ή λευκό χρώμα. + Χαμηλό προφίλ που εξασφαλίζει συμβατότητα με όλες τις ψύκτρες επεξεργαστή. + Καλές επιδόσεις. + Απόλυτη σταθερότητα κατά τις δοκιμές. + Το δείγμα μου υπερχρονίστηκε άνετα και σταθερά σε χρονισμούς 30-36-36-76-112 με τη χρήση μόλις 1.35V. Μειονεκτήματα - Πιθανότητα να χρησιμοποιούνται διαφορετικά chips μνήμης ανάλογα με τη διαθεσιμότητα τα οποία καλύπτουν τις προδιαγραφές του προϊόντος αλλά μπορεί να ενοχλεί μικρή μερίδα χρηστών που επιθυμούν τη χρήση συγκεκριμένων chips μνήμης. - Απουσία φωτισμού RGB. Με βάση τα παραπάνω, η συνολική βαθμολογία των Kingston Fury Beast DDR5 32GB 6000MT/s C36 είναι:  TheLAB.GR Ευχαριστούμε θερμά την Kingston για την παραχώρηση του δείγματος της δοκιμής. Πολύμερος Αχανιώτης 06/11/2023