Seafalco

Πρόλογος Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελληνική μυθολογία αποτελεί πηγή έμπνευσης σε πολλούς τομείς από τους οποίους δεν εξαιρείται και ο "χώρος" των προσωπικών υπολογιστών, όπου δίνεται "μάχη" ποιος θα προλάβει να κατοχυρώσει τα πιο εντυπωσιακά "ονόματα"! Αν υπάρχει όμως, μια εταιρία που που διεκδικεί άνετα την πρωτιά στην εμπνευσμένη αξιοποίηση της μυθολογίας μας, αυτή δεν είναι άλλη από την Raijintek, η οποία βαφτίζει όλα της τα προϊόντα "αντλώντας" ονόματα από το Αρχαιοελληνικό Πάνθεο. Ο λόγος, για την πρότασή της στον τομέα της υδρόψυξης που ακούει στο όνομα Triton. Πρόκειται για μια AIO 2x120 υδρόψυξη, η οποία συγκεντρώνει αρκετά και πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά και καινοτομίες που έχοντας κατά νου ότι, η συγκεκριμένη υδρόψυξη είναι και η πρώτη της Raijintek, έχουν ακόμα πιο βαρύνουσα σημασία, καθώς μας επιτρέπουν να "δούμε" τον τρόπο σκέψης μιας νέας εταιρίας για το πως μπορεί να εδραιωθεί σε μια αγορά που ήδη βρίθει από ανάλογα προϊόντα. Σε αδρές γραμμές θα μπορούσαμε να σημειώσουμε την πολύ πυκνή διάταξη των πτερυγίων του radiator, τους ισχυρούς ανεμιστήρες, και το "τεράστιο" διαφανές block / reservoir, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι όλοι οι σύνδεσμοι των σωληνώσεων είναι λυόμενοι! Εκεί ακριβώς διαλέγει "να δώσει την μάχη" η Raijintek, γιατί AIO υδροψύξεις έχουμε πολλές, οι "ανοιχτές" όμως και τροποποιήσημες από τον χρήστη, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού! Ακολουθήστε μας λοιπόν στις επόμενες σελίδες να δούμε από κοντά την Raijintek Triton, και τα "βασανιστήρια" που της ετοιμάσαμε στον πάγκο του TheLab.gr, κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του "Λάμπη" μας! Τεχνικά χαρακτηριστικά Στους πίνακες που ακολουθούν μπορείτε να δείτε τα τεχνικά χαρακτηριστικά της Raijintek Triton. Όπως θα διαπιστώσετε παρατίθενται πολλά χαρακτηριστικά, πολλά εκ των οποίων δεν δίνονται από την κατασκευάστρια αλλά αποτελούν δικές μας προσθήκες. Βασικός στόχος αυτού είναι να έχουμε σε μια σελίδα συγκεντρωμένη όσο το δυνατόν πιο πυκνή πληροφορία, έτσι ώστε "με μια ματιά" να μπορούμε να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Φυσικά για να μην χαθούμε σε ένα ολόκληρο κατεβατό, ο πίνακας των χαρακτηριστικών έχει διαιρεθεί σε λογικές ενότητες, οι οποίες ελπίζουμε ότι θα διευκολύνουν πολύ τον εντοπισμό του χαρακτηριστικού που μας ενδιαφέρει κάθε φορά. Να σημειώσουμε ότι τα χαρακτηριστικά που προσθέσαμε εμείς έχουν κίτρινους ορισμούς και μπλε τιμές. Επίσης με μπλε χαρακτήρες δίπλα σε κάποιες "εργοστασιακές" τιμές είναι σημειωμένες οι τιμές που μετρήσαμε εμείς κατά την διάρκεια των δοκιμών. Ο πίνακας των χαρακτηριστικών κλείνει με έναν υποπίνακα που μέχρι τώρα τον βλέπαμε στις παρουσιάσεις των αεροψυκτρών. Οι "Ψυκτικές παράμετροι" στο εξής θα συνοδεύουν και τις υδροψύξεις, γιατί -όπως είναι φυσικό- η ανάλυση των κατασκευαστικών παραμέτρων μιας υδρόψυξης, (όσον αφορά στις διαστάσεις και την διάταξη των ψυκτικών επιφανειών καθώς και στις αναλογίες που έχουν αυτές σε σχέση με την διατιθέμενη διατομή διέλευσης του αέρα ψύξης τους) παρουσιάζει ιδιαίτερο τεχνικό ενδιαφέρον, τόσο για την εμβάθυνση στην συμπεριφορά μιας υδρόψυξης, όσο και για την σύγκριση μεταξύ τους αλλά και με τις λύσεις της καθαρής αερόψυξης. Πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά θα συζητηθούν στη συνέχεια της παρουσίασης, αλλά πριν φύγουμε από εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή την φορά έχουμε να κάνουμε με μια εξαιρετικά πυκνή κατασκευή radiator, η οποία πραγματικά αποτελεί τεχνική πρόκληση όσο αφορά στην επιλογή των ανεμιστήρων, αλλά και στον συμβιβασμό με την καθ' όλα δικαιολογημένη τάση για "ήσυχα συστήματα" ! Η Raijintek Triton έχει διετή εγγύηση και μπορεί να βρεθεί στα Ελληνικά καταστήματα (σε ένα μόνο την στιγμή που γράφεται η παρουσίαση αυτή) προς 79,90 € του ΦΠΑ συμπεριλαμβανομένου. Η κατασκευάστρια έχει στο site της ένα σχετικό με την Triton teaser vιdeo που επιγραμματικά, δίνει αρκετές πληροφορίες για το αντικείμενο της σημερινής παρουσίασης μας. Συσκευασία και παρελκόμενα Η Raijintek Triton έρχεται σε μια καλαίσθητη και ευμεγέθη συσκευασία, με αρκετές πληροφορίες στις εξωτερικές πλευρές της. Αυτό που δεσπόζει φυσικά είναι το πραγματικά μεγάλο διαφανές "Block" και τα εισαγωγικά εδώ είναι εσκεμμένα, καθώς αυτός ο διαφανής κύβος πέρα από την την αντλία και το block, ενσωματώνει και ένα reservoir. Αυτό, σε συνδυασμό με τα επίσης ευδιάκριτα λυόμενα ρακόρ, δηλώνει απερίφραστα ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μια συνηθισμένη ΑΙΟ! Ξεκινάμε από τις δυο -"ίδιες"- μεγάλες πλευρές που μας δίνουν μια καλή εικόνα του τι θα αντικρίσουμε ανοίγοντας την συσκευασία. Αρκετές επιγραμματικές πληροφορίες για την κατασκευή και τα "χαρίσματα" της ψύκτρας, και μια -ομολογουμένως- "σπατάλη" χώρου, καθώς από άποψη κειμένου θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και καλύτερα, αλλά δεν πειράζει, γιατί αυτό που θα μας αποζημιώσει είναι "πίσω" από τις φωτογραφίες! Συνεχίζουμε με τις δύο μικρές πλευρές, όπου διακρίνουμε ένα κοντινό στην Triton, με ένα έντονο υπαινιγμό για τις αισθητικές δυνατότητες που συμπεριλαμβάνονται στο "πακέτο", και φυσικά τα τεχνικά χαρακτηριστικά της ψύκτρας μας καθώς και την πληροφορία ότι η υδρόψυξή μας είναι Γερμανικής σχεδίασης, αλλά όπως επιβάλει το "κυνήγι" του περιορισμού του κόστους κατασκευής, είναι Ασιατικής υλοποίησης, συγκεκριμένα κατασκευάζεται στην Taiwan. Και κλείνουμε με τις δύο άλλες μεγάλες πλευρές, όπου στην μία έχουμε μια εργονομικότατη πτυσσόμενη χειρολαβή να συντροφεύει ένα πιο διαφωτιστικό κείμενο για τα χαρακτηριστικά της ψύκτρας, και στη άλλη κρύβεται μια μικρή αλλά ευχάριστη έκπληξη! Ο Τρίτωνάς μας δεν αρκείται μόνο στη δυνατότητα προσαρμογής της λούπας του που του χαρίζουν τα λυόμενα ρακόρ, αλλά προχωρά και στον αισθητικό τομέα, δίνοντάς μας την δυνατότητα να χρωματίσουμε κατά το προσωπικό μας γούστο το υγρό ψύξης! Σε αυτή τη φωτογραφία δεν μας ξεφεύγει της προσοχής ότι η Raijintek διαθέτει την Triton και σε "γυμνή" άνευ ανεμιστήρων έκδοση, την Triton Core Edition, ένα πιθανό λόγο του γιατί το κάνει αυτό, θα έχουμε την ευκαιρία να το διαπιστώσουμε στην σελίδα των μετρήσεων. Ομολογουμένως αυτές οι πρώτες ματιές μας έχουν δώσει ένα γερό κέντρισμα στην περιέργειά μας, οπότε πάμε στα γρήγορα να δούμε τι κρύβει το κουτί της "Πανδώρας"! Η κούτα στον πάγκο... άνοιγμα.... και ανάμικτα συναισθήματα! Η προστασία των περιεχομένων είναι "στοιχειώδης" καθώς όλα τα κρίσιμα εξαρτήματα (radiator , block) προστατεύονται μόνο από το χαρτόνι της συσκευασίας. Παρά το γεγονός ότι είναι τακτοποιημένα "κολλητά" με αυτό, δεν παρεμβάλλεται κανένα επιπρόσθετο στρώμα προστασίας και οι κάποιες φυσαλίδες που υπάρχουν, απλά βοηθάνε στο να μην μετακινούνται τα εξαρτήματα μέσα στο κουτί ! Βέβαια είναι γνωστό ότι οι αποστολές των ψυκτρών γίνονται μέσα σε πρόσθετο κουτί που έχει τα απαραίτητα προστατευτικά, αλλά προσωπικά θα προτιμούσα πολύ περισσότερο να μην υπάρχει η χειρολαβή -αν το θέμα μας είναι το κόστος- και να υπάρχουν δυο επιπλέον στρώματα από χαρτόνι, ή αφρώδες πολυμερές, στα επίμαχα σημεία. Αλλά ας αφήσω τη "γκρίνια" και να πάμε να δούμε το νέο "όπλο" της Raijintek, ή για να είμαι ακριβέστερος, τα παρελκόμενά του. Αριστερά έχουμε τον οδηγό χρήσης, ο οποίος σε δέκα γλώσσες (της Ελληνικής μη συμπεριλαμβανομένης) εξηγεί σύντομα αλλά με επάρκεια και αρκετά σκίτσα την ούτως η άλλως, εύκολη διαδικασία εγκατάστασης, τον οδηγό μπορείτε να τον κατεβάσετε και από εδώ. Τακτοποιημένες σε σακουλάκια οι απαραίτητες βίδες για την στερέωση των εξαρτημάτων μεταξύ τους και προς την μητρική, αλλά και στο κουτί. Υπάρχουν φυσικά το backplate για την στερέωση του bracket του "block" και ένα σακουλάκι με θερμοαγώγιμη πάστα που -δυστυχώς στο όνομα της οικονομίας- αρκεί για μια μόνο εγκατάσταση, και μια μικρή πλαστική σπάτουλα, που έρχεται να "γλυκάνει" την κατάσταση καθώς θα μας βοηθήσει, αυτή η μοναδική δόση της πάστας να εφαρμοστεί εύκολα και αποτελεσματικά! Εδώ να παρατηρήσουμε ότι οι βίδες για την στερέωση των ανεμιστήρων έχουν αντιοξειδωτική επίστρωση μαύρου χρώματος, είναι φρεζάτες και παραδόξως έχουν σπείρωμα Μ3, καθώς αυτό το σπείρωμα έχει επιλεχθεί στο radiator. Τα παρελκόμενα συμπληρώνονται από τους δύο ανεμιστήρες που συνοδεύουν την Triton και μια μικρή έκπληξη ! Η Raijintek εφοδιάζει την Triton με τρία μπουκαλάκια που περιέχουν διαφορετικού χρώματος χρωστικές για το υγρό ψύξης. Κίνηση λογικότατη, μιας και το διαφανές του "block" αλλά και των σωληνώσεων, το "ζητάνε" ! Η χρήση τους είναι εύκολη και η ποσότητα της χρωστικής αρκετή έτσι ώστε να επιτρέπει ακόμα και πειραματισμούς (με σταγόνες βέβαια ! ) για την δημιουργία και χρωματικών συνδυασμών ! Είναι όμως ώρα να στρέψουμε την προσοχή μας σε αυτό που τόσο επιμελώς αποφύγαμε μέχρι τώρα, ακολουθήστε μας στην επόμενη σελίδα να γνωρίσουμε από κοντά το "παιδί του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης" ! 1. Πρόλογος, 2. Τεχνικά χαρακτηριστικά, 3. Συσκευασία και παρελκόμενα, 4. Η ψύκτρα από κοντά, 5. Οι λεπτομέρειες που κάνουν την διαφορά, 6. Μετρήσεις, 7. Μετρήσεις "εις βάθος", 8.Συγκριτικοί πίνακες και γραφήματα, 9. Συμπεράσματα και βαθμολογία Η Raijintek Triton από κοντά Κοιτάζοντας συναρμολογημένη την Raijintek Triton, αυτό που κυριαρχεί στις πρώτες εντυπώσεις είναι το "τεράστιο" διαφανές "block" με την τάπα πλήρωσης και η καλαίσθητη αντίθεση του μαύρου με το λευκό στο radiator. Εμείς όμως δεν είμαστε εδώ για να μείνουμε στις πρώτες εντυπώσεις ! Πάμε λοιπόν να δούμε από κοντά ένα ένα τα εξαρτήματα της υδρόψυξης μας με τη βοήθεια των φωτογραφιών που για μια ακόμα φορά τράβηξε η φίλη karmen1983, την οποία ευχαριστώ πολύ τόσο για την υποστήριξη , όσο και για την υπομονή! Το radiator. Από τα τεχνικά στοιχεία που δίνει η κατασκευάστρια δεν υπάρχει κάτι σχετικό με την δομή του radiator, έτσι η πρώτη οπτική εξέτασή του, μας έκανε εντύπωση. Οι εξωτερικές διαστάσεις του radiator είναι: 274 x 120 x 32 mm [L x W x H], αυτό -αφού "αφαιρεθούν" οι αναδιπλώσεις του πλαισίου στήριξης των ανεμιστήρων- μας δίνει σαν εσωτερικές / ενεργές διαστάσεις τις ακόλουθες: Πλάτος= 234mm, Ύψος= 106,8mm και Πάχος= 16,2mm. Σε αυτό το ύψος των ~108mm υπάρχουν για την κυκλοφορία του ψυκτικού υγρού, ούτε λίγες ούτε πολλές, 18 πεπλατυσμένες σωλήνες πάχους 1,5mm που αφήνουν μεταξύ τους ένα διάκενο 4,5mm. Οι σωληνώσεις αυτές ψύχονται από συγκολλημένα σε αυτές πτερύγια παράλληλης αναδίπλωσης, τα οποία, αριθμώντας ένα πλήθος 212 αναδιπλώσεων στο διαθέσιμο μήκος των 234 mm, καταλήγουν να έχουν διάκενο μεταξύ τους λιγότερο από 1mm, δίνοντας μια πυκνότητα ~23 fins/Inch (9 fins/cm)! Αν μη τι άλλο, έχουμε να κάνουμε με μια πολύ "πυκνή" διάταξη των ψυκτικών επιφανειών, πράγμα που προϊδεάζει για απαιτήσεις υψηλής "στατικής" πίεσης προς τους ανεμιστήρες που συνοδεύουν το radiator. Πράγματι, από την απόσταση των ενδιάμεσων οπών στήριξης των ανεμιστήρων (15mm) φαίνεται ότι η Raijintek φρόντισε τα πλαίσια των ανεμιστήρων να ακουμπάνε μεταξύ τους για να μην χάνεται πίεση από το κενό ανάμεσά τους. Σε αυτό το κοντινό των fittings του radiator, βλέπουμε ότι αυτά είναι 10/13 - G 1/4", διάσταση διαδεδομένη στις custom υδροψύξεις, βεβαίως θα προτιμούσαμε να ήταν μαύρου χρώματος αλλά δεν θα επιμείνουμε καθώς το block έχει αρκετές "ανοιχτόχρωμες νότες" ! Οι υποδοχές για τις βίδες είναι μέσα σε κωνική εσοχή που θα τις οδηγήσει εύκολα στο σπείρωμα Μ3 που τις "περιμένει" στο βάθος. Η επιλογή της διάστασης Μ3 επιτρέπει μαι μεγαλύτερη ανοχή τοποθέτησης καθώς, οι οπές στερέωσης που έχει το πλαίσιο των ανεμιστήρων είναι για Μ4 βίδες. Το "Block" Αυτός ο κύβος με την διαφάνειά του, πραγματικά μαγνητίζει... τα βλέμματα! Αλλά το σημαντικό είναι αλλού και δεσπόζει στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Φυσικά δεν αναφέρομαι στο λογότυπο της εταιρίας, αλλά στην βιδωτή τάπα πλήρωσης και τα αντιστοίχως λυόμενα ρακόρ των επίσης διαφανών σωλήνων διασύνδεσης του block με το radiator. Και η τάπα και τα ρακόρ έχουν εξωτερικά διαμορφωθεί με κανελάζ (αυτό το πυραμιδοειδές ανάγλυφο) που επιτρέπει και εμμέσως -πλην σαφώς- δηλώνει ότι η επέμβαση σε αυτά (λύσιμο / σφίξιμο) γίνεται μόνο με το χέρι ! Σε κάποιες αρχικές παρτίδες της Triton, υπήρχε ένα Sticker κολλημένο πάνω στην τάπα που προειδοποιούσε για την ενδεχόμενη απώλεια εγγύησης αν η τάπα άνοιγε, πράγμα βεβαίως ασύμβατο με την βασική ιδιότητά της (customization) που προϋποθέτει το άνοιγμα αυτής της τάπας! Ευτυχώς, αυτό διορθώθηκε άμεσα μετά τις εύλογες απορίες των χρηστών και reviewers, και έτσι το sticker αυτό βγήκε. Παρ' όλα αυτά, εφόσον αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε τα μελάνια για να δώσετε χρώμα στο ψυκτικό υγρό, θα πρέπει να το κάνετε με λογική προσοχή καθώς, η εξάσκηση υπερβολικής δύναμης (που σημαίνει τη χρήση εργαλείου!), αφενός δεν είναι απαραίτητη, γιατί η τάπα στεγανοποιεί με εσωτερικό o-ring και αφετέρου, μάλλον θα σας δυσκολέψει σε περίπτωση που χρειαστείτε RMA ! Αλλά ήρθε η ώρα να δούμε την περιώνυμη διαφάνεια! Στην αριστερή φωτογραφία έχουμε σε πρώτο πλάνο το εσωτερικό του "block" , ή για να μιλήσω ακριβέστερα , το εσωτερικό του reservoir, γιατί στην πράξη αυτός ο κύβος αποτελεί και το tank της Triton, πράγμα απαραίτητο σε μια "ανοιχτή" υδρόψυξη! Διακρίνουμε λοιπόν την αντλία στο "κέντρο" του, διάφορες εσωτερικές διαμορφώσεις για την διευθέτηση της ροής του υγρού ψύξης και δεξιά και αριστερά βλέπουμε τα άκρα του bracket στήριξης αυτής της "3 σε 1" κατασκευής (block, pump, reservoir), πάνω στο πλαίσιο / bracket υποδοχής, που θα στερεωθεί με την βοήθεια του back plate πάνω στη μητρική μας. Στην δεξιά φωτογραφία έχουμε μια λεπτομέρεια αυτού του ελάσματος και της βίδας στερέωσής του, η οποία να σημειώσουμε ότι είναι σταθερά στερεωμένη επάνω του με μια ασφάλεια στην κάτω επιφάνεια του ελάσματος, έτσι δεν υπάρχει φόβος να χαθεί και κυρίως, διευκολύνει πάρα πολύ κατά την εγκατάσταση. Τόσο το μεγάλο πάχος του ελάσματος αυτού, όσο και το γεγονός ότι η βίδα έχει σπείρωμα συγκεκριμένου μήκους (μετά το σπείρωμα η διάμετρος του σώματος της βίδας αυξάνει και έτσι δημιουργείται ένα "stop"), σημαίνουν ότι εμείς βιδώνουμε την βίδα μέχρι το τέρμα της διαδρομής της και τα θέματα της ελαστικότητας -που είναι αναγκαία στην στερέωση πάνω στην μητρική- τα αναλαμβάνει το πλαίσιο (bracket). Αλλά επειδή διαφάνεια σημαίνει και φως, ας το δούμε και αναμμένο... ...να ζεσταίνεται πάνω στον Ήφαιστο! Οι κόκκινες αποχρώσεις οφείλονται στο lazer pointer που χρησιμοποιήθηκε για να αναδειχθούν οι εσωτερικές λεπτομέρειές του, αλλά τελικά απεδείχθη χρήσιμο και σε κάποια χρωματικά effect ! Ας πάμε όμως να δούμε και το ίδιο το block, την επιφάνειά του δηλαδή που έρχεται σε επαφή με το heat spreader της CPU. Επιφάνεια "καθρέφτης", ακόμα και πίσω από το προειδοποιητικό sticker, αλλά "γυμνό" μας δείχνει μια καλή δουλειά όσον αφορά στο φινίρισμα, στο σωστό "χώνεμα" των οκτώ βιδών που το συγκρατούν πάνω στην πλαστική βάση του, αλλά και κάποιες λεπτομέρειες στην κατασκευή των βιδών στήριξης του bracket (stop σύσφιξης, "ασφάλεια") στις οποίες αναφερθήκαμε προηγουμένως. Βεβαίως οι σημαντικές λεπτομέρειες πάνε πέρα από την υφή της επιφάνειάς του, στην διαμόρφωσή του και κυρίως, κρύβονται στο εσωτερικό του, αλλά γι' αυτά θα περιμένετε μέχρι την επόμενη σελίδα! Οι ανεμιστήρες Ο τρίτος παράγοντας σε μια υδρόψυξη, αλλά όχι σε σημασία, καθώς είναι αυτός που πρακτικά μας δίνει την δυνατότητα να ρυθμίσουμε την αποδοτικότητά της και ο μόνος, που θα μας επιτρέψει να συνδυάσουμε την θερμική της συμπεριφορά με την ηχητική επίδρασή της. Όπως ήδη είπαμε περιγράφοντας το radiator, στην Triton ο σχεδιασμός τείνει στην χρήση ανεμιστήρων με μεγάλη "στατική" πίεση, η οποία -δυστυχώς- κατά κανόνα σημαίνει υψηλό ρυθμό περιστροφής και αυξημένο θόρυβο. Ας πάμε λοιπόν να τους γνωρίσουμε από κοντά! Επτά πτερύγια με αρκετά μεγάλη κάλυψη της διαθέσιμης διατομής του ανεμιστήρα, στρέφονται από ένα σχετικά δυνατό κινητήρα σε περίπου 2550 rpm. Αυτά, σε συνδυασμό με το σχήμα των πτερυγίων σημαίνουν αρκετά μεγάλο air flow και μάλιστα ακόμα και κάτω από τους περιορισμούς που θέτει στην ροή αυτή το αρκετά πυκνό radiator! Βεβαίως ο σχεδιασμός αυτός δεν φημίζεται για την ηχητική διακριτικότητά του, αλλά ας το δούμε αυτό αργότερα! Και ερχόμαστε σε ένα θέμα που πράγματι μας έκανε να απορήσουμε. Οι δύο ανεμιστήρες που συνοδεύουν την Triton, δεν είναι ανεξάρτητοι! Ουσιαστικά αποτελούν ένα ηλεκτρικά συνεργαζόμενο ζευγάρι καθώς καταλήγουν σε ένα κοινό καλώδιο τροφοδοσίας. Η διάταξη αυτή εξυπηρετεί τον κοινό χειρισμό των ανεμιστήρων και ο λόγος που δεν επελέγη από την κατασκευάστρια η λύση ενός Fan Y-Spliter, διακρίνεται στην αριστερή φωτογραφία. Οι ανεμιστήρες διαθέτουν την δυνατότητα κοινής ρύθμισης των στροφών τους, μέσω ενός μικρού ποτενσιόμετρου το οποίο συνδέεται μέσω ενός βύσματος στις καλωδιώσεις τους. Το μήκος του καλωδίου σύνδεσης του ρυθμιστικού αυτού δεν είναι μεγάλο και ίσως προκαλέσει προβλήματα στην τακτοποίηση του ρυθμιστικού ποτενσιόμετρου καθώς αυτό δεν διαθέτει μέσα μηχανικής στήριξής του. Η λύση αυτή προϊδεάζει για μια μόνιμη ρύθμιση των μέγιστων στροφών και την "τακτοποίηση" του trimpot, σε κάποιο σημείο του εσωτερικού του κουτιού. Σαν ιδέα δεν είναι κακή, σαν εκτέλεση όμως έχουμε κάποιες αντιρρήσεις στις οποίες μεταξύ άλλων θα γίνει αναφορά στην επόμενη σελίδα. Τα καλώδια των ανεμιστήρων είναι προφυλαγμένα από το σημείο της ένωσής τους με sleeve καλής ποιότητας, και τα πιο λεπτά καλώδια (του ρυθμιστικού trimpot και αυτά που πάνε προς κάθε ανεμιστήρα) με θερμοσυστελόμενο. Η κατασκευή των ανεμιστήρων μολονότι δεν μας ενθουσίασε με την ποιότητά της καθώς λείπουν τα μέσα περιορισμού της μετάδοσης των κραδασμών, στην πράξη δεν μας δημιούργησε πρόβλημα καθώς ακόμα και όταν δουλεύουν στις μέγιστες στροφές, δεν μπορέσαμε να διαπιστώσουμε -πέρα από τον αναπόφευκτο θόρυβο του αέρα- κάποιο ενοχλητικό κραδασμό! Το air flow που δημιουργούν είναι πράγματι ισχυρό και φαίνεται να είναι ικανό να "βγάλει" από το radiator, τον "καλύτερο εαυτό" του. Η δέσμη του αέρα που παράγει η φτερωτή τους έχει μεγάλο άνοιγμα, πράγμα αναμενόμενο από την σχεδίαση των πτερυγίων της, αλλά και από την βαθειά και ανοιχτή χοάνη εξόδου του αέρα που έχει το πλαίσιο του ανεμιστήρα (αριστερή φωτογραφία), αντίστοιχα αυξημένων διαστάσεων είναι και η χοάνη εισόδου αέρα που επιτρέπει στην φτερωτή να αποδώσει τα μέγιστα όσον αφορά στο air flow. Αλλά με αυτά ήρθε η ώρα για να δούμε τις πιο "κρυφές" λεπτομέρειες της Raijintek Triton . Πάμε λοιπόν στην επόμενη σελίδα, να δούμε ποιες είναι και τι διαφορά κάνουν! Οι λεπτομέρειες που κάνουν την διαφορά Στη σελίδα αυτή συνήθως γράφουμε το τι μας έκανε να σκεφτούμε δυο φορές κάτι, τι βρήκαμε ενδιαφέρον τεχνικά, τι δεν μας άρεσε και γενικά οτιδήποτε δίνει παραπάνω στοιχεία να κρίνουμε το δοκιμαζόμενο προϊόν και φυσικά σήμερα δεν θα κάνουμε εξαίρεση, αντιθέτως κάντε καφεδάκι καθώς έχουμε πολλά να δούμε ! Ας τα πάρουμε με τη σειρά όπως στην προηγούμενη σελίδα: Το radiator Ήδη αναφερθήκαμε στην ιδιαίτερη πυκνότητα της κατασκευής του radiator, αλλά μπορούμε να πλησιάσουμε πιο κοντά με την βοήθεια κάποιων επιπλέον φωτογραφιών, μερικές των οποίων τραβήχτηκαν κατά τις δοκιμές και θα τις διακρίνετε εύκολα από την ποιότητά τους για το επίπεδο της οποίας, ευθύνομαι μόνο εγώ και ζητώ την κατανόησή σας. Μια προσεκτική ματιά στην αριστερή φωτογραφία μας δείχνει ότι πέρα από την πράγματι πυκνή διάταξη των πτερυγίων, το κάθε ένα από αυτά, έχει επιπλέον διαμορφώσεις με την μορφή περσίδων. Από τις διαστάσεις που έχουμε συμπεριλάβει στην δεξιά φωτογραφία φαίνεται ότι το σε ευθεία, ελεύθερο πέρασμα που αφήνουν αυτές ανάμεσα στα πτερύγια, είναι περίπου 0,5mm ! Οι εν λόγω διαμορφώσεις φαίνονται στην φωτογραφία (!) που ακολουθεί και πολύ καλύτερα σε κάποιες φωτογραφίες που δανειστήκαμε από το διαδίκτυο: Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται από πάρα πολλά χρόνια στα ψυγεία των αυτοκινήτων -από όπου και οι φωτογραφίες- και φυσικά έχουν βρει εφαρμογή και στον χώρο των προσωπικών υπολογιστών. Η ψύκτρα που παρουσιάζουμε σήμερα κάνει χρήση των louvers με σκοπό να αξιοποιήσει στο μέγιστο την διαθέσιμη ροή αέρα, την οποία την κατευθύνει σε διαρκώς εναλλασσόμενη κατεύθυνση έτσι ώστε με τους μικροστροβιλισμούς του αέρα ανάμεσα στα μικροσκοπικά αυτά ελάσματα να μεταφέρεται σε αυτόν μεγαλύτερο ποσοστό θερμότητας. Έτσι η διέλευσή του αέρα από radiator, είναι αποτελεσματική, παρά το δεδομένο μικρό του πάχος. Σαν επιλογή λοιπόν, είναι εξαιρετική όσον αφορά στην θερμική απόδοση των πτερυγίων, αλλά τίποτε δεν έρχεται χωρίς "κόστος" και δεν μιλάω για το ούτως η άλλως, μικρό κόστος της δημιουργίας των louvers πάνω στο έλασμα των πτερυγίων, αλλά για την εξαιρετικά αυξημένη τάση τους, να συγκρατούν αιωρούμενα "μικροσωματίδια" (σκόνη , χνούδια κλπ). Αυτό σημαίνει ότι, το θέμα του φιλτραρίσματος και της καθαρότητας του αέρα που μπαίνει στο κουτί, θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με "ευλαβική" επιμέλεια, διαφορετικά, πολύ γρήγορα το radiator μας θα χάσει αρκετή από την απόδοσή του! Επιπλέον αυτών, η τέτοιου είδους κατασκευή, κάνει απαραίτητη την χρήση ανεμιστήρων με μεγάλη παροχή και "στατική" πίεση, οι οποίοι δυστυχώς παράγουν αρκετά υψηλότερο θόρυβο από ότι είναι επιθυμητό συνήθως, σε ένα PC! Βεβαίως η επιλογή μιας τέτοιας κατασκευής δεν είναι ένα "καπρίτσιο", η Raijintek στοχεύει στην εκμετάλλευση της δυνατότητας να προστεθούν και άλλα στοιχεία προς ψύξη και αυτή η πυκνή κατασκευή του radiator δίνει στον ίδιο όγκο, πολύ μεγαλύτερη ικανότητα ψύξης. Το αν αυτό είναι μονόδρομος θα το δούμε στις σελίδες των μετρήσεων που ακολουθούν, αλλά για την ώρα, έχουμε ακόμα πολύ δουλειά! Περί βιδών και βιδωμάτων ! Αναφερθήκαμε ήδη στο ότι οι βίδες στερέωσης των ανεμιστήρων -παραδόξως- είναι "διαμέτρου" 3mm (Μ3), έτσι είμαστε κάπως επιφυλακτικοί στην χρήση τους, όχι τόσο σε θέμα αντοχής, όσο στο αν θα είναι εργονομική η διαδικασία στήριξης των ανεμιστήρων. Κατά την διάρκεια των δοκιμών αλλάξαμε τόσο πολλές φορές ανεμιστήρες που πραγματικά δεν φαντάζομαι ότι θα το κάνει κάποιος χρήστης ποτέ. Οι δοκιμές αυτές έδειξαν ότι οι επιφυλάξεις μας ήταν "υπερβολικές", το μόνο μειονέκτημα που υπάρχει είναι ότι η βίδα "κολυμπάει" στην επάνω οπή του πλαισίου του ανεμιστήρα και θέλει λίγη προσοχή για να "πετύχεις" με το πρώτο και την κάτω οπή. Οι βίδες υπενθυμίζουμε είναι φρεζάτες, οπότε όταν τερματίσει το σφίξιμό τους έρχονται "πρόσωπο" με το πλαίσιο του ανεμιστήρα και παράλληλα τείνουν να τον "κεντράρουν" στην σωστή θέση. Το μήκος των βιδών που δίνονται με την Triton είναι τέτοιο ώστε αφού σφιχτεί σωστά η βίδα, να μην ακουμπά στις σωληνώσεις του radiator. Αλλά πέρα από αυτό, η Raijintek έχει κάνει ακόμα μια πρόβλεψη που θα μας προφυλάξει σε ενδεχόμενη αβλεψία, όπως είναι η χρήση βίδας άλλου μήκους (επειδή κάπου παράπεσε η παρεχόμενη στα εξαρτήματα της Triton). Βλέπουμε την επίμαχη περιοχή, όπου στην αριστερή φωτογραφία, μας "ζώνουν τα φίδια", ευτυχώς στην δεξιά φωτογραφία, ξεκαθαρίζεται ότι φταίει η γωνία λήψης και ότι η βίδα "αντικαταστατής", θα τερματίσει ακίνδυνα πάνω σε ανθεκτικό έλασμα, προφυλάσσοντας την στεγανότητα του radiator! Όσον αφορά στηναντοχή των σπειρωμάτων, όπου υπάρχει ανεμιστήρας δεν τίθεται θέμα, διότι το πλαίσιό του μας δείχνει πότε πάμε να το παρακάνουμε με το σφίξιμο, δεν ισχύει όμως το ίδιο με την περίπτωση που στηρίζουμε το radiator κατ' ευθείαν πάνω στο κουτί, εκεί πρέπει να δείξουμε προσοχή.Όσον αφορά στηναντοχή των σπειρωμάτων, όπου υπάρχει ανεμιστήρας δεν τίθεται θέμα, διότι το πλαίσιό του μας δείχνει πότε πάμε να το παρακάνουμε με το σφίξιμο, δεν ισχύει όμως το ίδιο με την περίπτωση που στηρίζουμε το radiator κατ' ευθείαν πάνω στο κουτί, εκεί πρέπει να δείξουμε προσοχή. Αν όμως ατυχώς είμαστε πιο "αντρειωμένοι" από το πρέπον και καταλήξουμε σε ένα "κλωτσημένο" πάσο, μπορούμε εύκολα να βάλουμε -προσεκτικά αυτή τη φορά ! - βίδα Μ4, αφού φυσικά πάρουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις και με τη χρήση του κατάλληλου εξοπλισμού. Το block Η σύνθετη κατασκευή του "block", ενσωματώνοντας αντλία, πλάκα και δεξαμενή νερού στο ίδιο κομμάτι, είναι από μόνη της ενδιαφέρουσα και το γεγονός ότι το περίβλημα είναι διαφανές πραγματικά σε βάζει σε πειρασμό να "δεις" πως είναι φτιαγμένο. Μην ανησυχείτε ... δεν το διαλύσαμε, απλά επιστρατεύσαμε ένα laser pointer που μας βοήθησε να καταλάβουμε κάποιες κατασκευαστικές λεπτομέρειες που η διαφάνεια τις έκανε αόρατες. Ο λόγος κυρίως, για τον θάλαμο εξόδου του ζεστού νερού από το "block", οι δυο φωτογραφίες που ακολουθούν "φωτίζουν" την απάντηση. Όπως βλέπουμε η ακτίνα του laser διαθλώμενη "ακολουθεί" και "αποκαλύπτει" τα τοιχώματα ενός επί μέρους θαλάμου στον οποίο καταλήγει η έξοδος από το block, και από αυτόν τον θάλαμο η δεξιά σωλήνα μεταφέρει το ζεστό νερό προς το radiator. Έτσι πλέον μπορούμε να έχουμε μια λειτουργική εικόνα του "block" Η εικόνα πιστεύω ότι είναι αρκετά εύγλωττη, όποτε στρέφουμε το ενδιαφέρον μας στην καρδιά του συστήματος, στον κυκλοφορητή του υγρού ψύξης και στην ίδια την χάλκινη πλάκα του block, που αναλαμβάνει την θερμική σύζευξη μεταξύ του CPU heat spreader και του ψυκτικού υγρού. Η αντλία είναι αρκετά ισχυρή (120 lit/Hour) και καθώς διαθέτει χιτώνιο από γραφιτούχο υλικό και κεραμικό άξονα δεν θα μας απασχολήσει για πολύ καιρό (MTBF = 50.000 h), μοναδικό ίσως σχόλιο που θέλουμε να κάνουμε εδώ είναι ότι σε πολύ ήσυχο χώρο και με πραγματικό "σιωπηλό" PC, δεν θα χρειαστεί να βάλετε το αυτί σας επάνω της για να δείτε αν δουλεύει! Φυσικά το κρίσιμο μέρος της διαδικασίας αυτής βρίσκεται στην μεταφορά της θερμότητας από την πλάκα προς το υγρό ψύξης. Εδώ όπως βλέπουμε στην δεξιά φωτογραφία, η Raijintec εξόπλισε την Triton με μια πολύ αποτελεσματική λύση. Η θερμική ανταλλαγή γίνεται μέσω μια ομάδας πολύ λεπτών πτερυγίων που έχουν -μερικώς- αποσχιστεί από την πλάκα του χαλκού (scived microfins). Την τεχνική αυτή την έχουμε ξαναδεί και σε άλλη ΑΙΟ που παρουσιάσαμε πρόσφατα (CM Nepton 240 M), εδώ όμως υπάρχει μια διαφορά, τα μικροπτερύγια αυτά, χωρίζονται με κανάλια (shunts), σε τρεις ομάδες. Ο λόγος γι' αυτό βρίσκεται -για άλλη μια φορά- στην μηχανική των ρευστών και ειδικά στον τρόπο που αναπτύσσεται το οριακό στρώμα στο υγρό που κυκλοφορεί ανάμεσα στα πτερύγια του block και στην επίδραση που έχει αυτό στην θερμική σύζευξη υγρού / πτερυγίων. Η προσέγγιση αυτή -αν δεν κάνω λάθος- αποτελεί ερευνητικό αποτέλεσμα της Enermax και την υιοθέτησαν και άλλες κατασκευάστριες εταιρίες, αλλά ας τα δούμε αυτά συνοπτικά σε ένα σκαρίφημα που σας ετοιμάσαμε. Το υγρό ψύξης εισέρχεται από επάνω, σαρώνει γρήγορα τα πτερύγια και βγαίνει θερμότερο από κάτω. Στην πορεία του ανάμεσα στα πτερύγια παρεμβάλλονται τα διάκενα των καναλιών, εδώ ακριβώς γίνεται το "παιχνίδι" ! Αυτή η διακοπή της συνέχειας των πτερυγίων, "επανεκκινεί" τον μηχανισμό ανάπτυξης του οριακού στρώματος και έτσι αυξάνεται κατά πολύ η απόδοση των μικροπτερυγίων. Παρόμοια τεχνική έχει χρησιμοποιηθεί -όπως είδαμε προηγουμένως- και στα πτερύγια του radiator. Η επιπεδότητα του block Ένα άλλο κρίσιμο σημείο που μας απασχολεί είναι η διαμόρφωση της επιφάνειας του block, και αν, όσον αφορά στην υφή της, τα πράγματα ήταν -όπως είδαμε στην προηγούμενη σελίδα- απλά, δεν παρέμειναν το ίδιο απλά όταν φτάσαμε στην "γεωμετρία" του πράγματος. H διαδικασία σας είναι πλέον γνωστή, πήραμε την μηχανουργική ρίγα, τα φώτα μας και έχουμε τα εξής: Η επιφάνεια του block δεν είναι τελείως επίπεδη, αυτό όμως δεν είναι "κακοτεχνία", αν παρατηρήσετε τις φωτογραφίες που επίτηδες παρατέθηκαν σε ζεύγη, θα διαπιστώσετε ότι κατά τον ένα άξονα η επιφάνεια έχει μια ελαφρά κυρτότητα, αντίθετα, κατά τον άλλο άξονα είναι τελείως επίπεδη. Πρακτικά δηλαδή η επιφάνειά της παρουσιάζει μια αξονική κυρτότητα (όπως η επιφάνεια ενός κυλίνδρου). Από ότι φαίνεται η Raijintek αποφάσισε να χρησιμοποιήσει μια ακόμα τεχνική που εφαρμόζεται προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή επαφή block και CPU heat spreader. Αυτή συνίσταται στο να δοθεί στην επιφάνεια του block μια αδιόρατη κυρτότητα (convexted block), η οποία θα εξασφαλίσει ότι οι δυνάμεις σύσφιξης του block επάνω στην μητρική, θα μεταφερθούν σε μικρότερη επιφάνεια, αυξάνοντας τοπικά την πίεση συνεπαφής, με αποτέλεσμα την καλύτερη δυνατή μεταφορά της θερμότητας ακριβώς στην περιοχή που παράγεται αυτή (πάνω από το χώρο του chip της CPU. Το εγχείρημα αυτό καθ' αυτό είναι δύσκολο και κατά κανόνα, για να επιτευχθεί η απαραίτητη ακρίβεια, απαιτεί πολύ στιβαρό υπόστρωμα, το οποίο δεν θα είναι ενδοτικό στις πιέσεις. Εδώ όμως λόγω του μικρού πάχους της πλάκας υπάρχει κάποια ενδοτικότητα, συνεπώς κάτω από τις δυνάμεις σύσφιξης αυτή η κυρτότητα θα τείνει να μειωθεί και η επιφάνεια του block να γίνει πιο επίπεδη αυξάνοντας την επιφάνεια άριστης επαφής! Επιπλέον αυτού, το bracket που φέρει το "block" είναι ενιαίο, δηλαδή διαπερνά τον διαφανή κύβο του από την μία πλευρά στην άλλη και έχει διαμόρφωση τέτοια έτσι ώστε να εξασκεί τις δυνάμεις σύσφιξης ακριβώς στο κέντρο της πλαστικής υποδομής που στηρίζει την χάλκινη πλάκα του block, πράγμα που βοηθά στην καλύτερη και πιο συμμετρική διανομή των δυνάμεων σύσφιξης. Το θέμα της ελαφράς κυρτότητας το είδαμε και στην προηγούμενη AIO υδρόψυξη που παρουσιάσαμε, εκεί όμως η κυρτότητα δεν είχε αξονική συμμετρία, απλά καθοριζόταν από τις δυνάμεις σύσφιξης των βιδών στερέωσης της πλάκας επάνω στην πλαστική βάση του block. Φυσικά οι ίδιες δυνάμεις επιδρούν και εδώ με την διαφορά ότι εδώ φαίνεται ότι έχει ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε η κυρτότητα να κάνει αισθητή την παρουσία της μόνο κατά τον ένα άξονα! Αλλά επειδή οι μετρήσεις δεν αρκούν ας δούμε και μερικές φωτογραφίες από τα "σημάδια των καρφιών" ! Όπως διαπιστώνουμε η θερμοαγώγιμη κρέμα έχει απωθηθεί σχεδόν τελείως από μια λωρίδα κατά μήκος του ενός άξονα της επιφάνειας του block, διατηρώντας κάποια παραπάνω ίχνη στο κέντρο της λωρίδας αυτής. Αντίθετα έξω από την λωρίδα αυτή και προς τις βίδες στήριξης του bracket, παραμένει μια αισθητή ποσότητα κρέμας. Αυτό σημαίνει ότι το εγχείρημα πέτυχε, τουλάχιστον οπτικά, το κατά πόσον πέτυχε και θερμικά, μένει να αποδειχθεί. Εδώ υπάρχει όμως κάτι άλλο που είναι πολύ πιο σημαντικό και έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα chip των σύγχρονων επεξεργαστών έχουν μορφή παραλληλογράμμου, ανάλογη με την μορφή της λωρίδας που η Triton έχει την καλύτερη δυνατή επαφή! Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι η Triton έχει προσανατολισμό! Δηλαδή, για να πάρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από αυτήν θα πρέπει να την τοποθετήσουμε έτσι ώστε ο μεγάλος άξονας της λωρίδας επαφής να συμπέσει με τον μεγάλο άξονα του chip της CPU που βρίσκεται κάτω από το κάλυμμα διασποράς της θερμότητας (CPU heat spreader). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι: Σε μια μητρική που στέκεται κατακόρυφα σε ένα tower case, με το MOBO IO plate να ευρίσκεται αριστερά, το "block" της Triton θα πρέπει να μπει με τέτοιο προσανατολισμό έτσι ώστε, το logo της Raijintek να έχει οριζόντια θέση! (να έχει την τυπική θέση οριζόντιας ανάγνωσης)! Συνεπώς, η εγκάρσια τοποθέτηση (με το logo "πλαγιαστό"), θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί δεν εξασφαλίζει την βέλτιστη θερμική σύζευξη. Οι ανεμιστήρες Το θέμα αυτό, όπως θα δείτε και από τις μετρήσεις, μας απασχόλησε πολύ περισσότερο από άλλες παρουσιάσεις, και ο λόγος δεν είναι άλλος από τον θόρυβο που παράγουν οι ανεμιστήρες με τους οποίους η Raijintek εξοπλίζει την Triton. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Α. Η σχεδίαση. Εδώ πιστεύουμε ότι παρά το γεγονός ότι λόγω του "πυκνού" radiator, η επιλογή ενός ταχύστροφου ανεμιστήρα ήταν μονόδρομος, η Raijintek δεν έχει πάρει τα μέτρα που επιβάλλονται σε αυτές τις περιπτώσεις για τον περιορισμό του θορύβου. Τα πτερύγια ακολουθούν την "πεπατημένη" του ελαφρά καμπύλου και αιχμηρού χείλους προσβολής που καταλήγει σε ένα περισσότερο καμπύλο χείλος εκβολής, δημιουργώντας έτσι μια "χούφτα" που πράγματι, είναι πολύ αποτελεσματική στην προώθηση μεγάλης ποσότητας αέρα, αλλά μέχρις εκεί ! 1. Η απόληξη του χείλους προσβολής των πτερυγίων κινείται με μεγάλη ταχύτητα, με αποτέλεσμα να υπάρχει στον ούτως ή άλλως, αρκετό θόρυβο και μια επιπλέον ενοχλητική υψίσυχνη χροιά. Την λύση εδώ, την δίνουν τα winglets, που περιορίζουν δραστικά τους στροβίλους που προκαλεί το ταχέως κινούμενο άκρο του πτερυγίου, είτε αυτό είναι πτερύγιο αεροπλάνου -όπου αναπτύχθηκε πρώτα η ιδέα- είτε ανεμιστήρα, όπου πολλοί κατασκευαστές τα έχουν υιοθετήσει στους ταχύστροφους ανεμιστήρες τους. 2. Οι βραχίονες στήριξης του κινητήρα έχουν λάθος τοποθέτηση καθώς το χείλος εκβολής των πτερυγίων περνάει παράλληλα πάνω από αυτά. Αποτέλεσμα αυτού είναι στον ήχο να προστίθεται μοιραία και ο ριπισμός του αέρα καθώς το ρεύμα αέρα του κάθε πτερυγίου διακόπτεται "ταυτόχρονα" σε μεγάλο του ποσοστό από τα στηρίγματα. Η λύση είναι γνωστή και δεν κοστίζει απολύτως τίποτε! Στις φωτογραφίες που ακολουθούν μπορούμε να δούμε και το πρόβλημα και τις διάφορες σχετικές λύσεις. Τα χείλη των πτερυγίων θα πρέπει να περνάνε από τα στηρίγματα, όσο γίνεται πιο κάθετα, οπότε αυτή η διακοπή του ρεύματος αέρα των πτερυγίων να γίνεται προοδευτικά και να μην δημιουργεί ριπισμό. Οι υλοποιήσεις βέβαια έχουν μεγάλη ποικιλία, όπως βλέπουμε στις επόμενες φωτογραφίες, όπου είτε τα πτερύγια είναι πολύ καμπύλα, είτε είναι καμπύλα τα μπράτσα στήριξης του κινητήρα 3. Ευτυχώς τα μπράτσα αυτά έχουν μορφή κυλινδρικής ράβδου και έτσι περιορίζεται κάπως το πρόβλημα. Προσωπικά πιστεύω ότι, παρά το κάποιο κόστος που αυτές οι λύσεις σημαίνουν, αξίζει ο κόπος να υιοθετηθούν σε κάποια επόμενη έκδοση, εξασφαλίζοντας πέρα από την απόδοση και την μείωση του θορύβου. Β. Το trimpot ρύθμισης των ανεμιστήρων. Οι ανεμιστήρες έρχονται σε ένα "αδιαίρετο" ζεύγος, καθώς η καλωδίωσή τους -προς χάρη της κοινής ρύθμισης - ειναι κοινή και για τους δύο. Αυτό βάζει κάποιες μικρές δυσκολίες στην εγκατάστασή τους, αλλά παρέχει το προτέρημα ότι με ένα ρυθμιστικό θα έχουμε ομοιόμορφη ρύθμιση στροφών και για τους δύο ανεμιστήρες. Πολύ καλό σαν ιδέα και ας βάζει κάποιες δυσκολίες για το που θα τοποθετήσουμε το trimpot και ας έχουμε υπόψη ότι αν δεν το χρειαζόμαστε π.χ. γιατί διαθέτουμε κάποιον fan controller, μπορούμε να το ρυθμίσουμε στις μέγιστες στροφές και να το ξεχάσουμε μετά! Όλα καλά λοιπόν, εκτός από κάτι που δείχνει ότι το θέμα από άποψη εργονομίας δεν έτυχε της κατάλληλης προσοχής. Το trimpot έχει τιμή 10 kOhm και είναι συνδεδεμένο σαν απλή ρυθμιστική αντίσταση, δεν γνωρίζω βεβαίως τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες του κυκλώματος ρύθμισης, αλλά πιστεύω ότι με δύο αντιστάσεις που θα "πλαισίωναν" κατάλληλα το ρυθμιστικό αυτό, θα είχαμε μια πολύ καλύτερη εκμετάλλευση της διαθέσιμης διαδρομής του ρυθμιστικού ποτενσιόμετρου. Γιατί αυτή την στιγμή, η περιοχή που ρύθμισης περιορίζεται στην γαλάζια περιοχή καθώς, η κίνηση του ρυθμιστικού στην υπόλοιπη μηχανικά διαθέσιμη πλήρη περιοχή (πράσινη και πορτοκαλί) δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα! Έτσι θα πρέπει να κάνεις πολύ προσεκτικές κινήσεις για να πετύχεις την επιθυμητή ρύθμιση. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ξεκαθαριστεί κάτι, το ότι ασχολούμαστε με αυτές τις λεπτομέρειες δεν οφείλεται σε κάποια αρνητική διάθεση, απλά μας χτυπάνε στο μάτι γιατί χαλάνε -έστω και λίγο- την κατά τα άλλα άριστη εικόνα του συνολικού προϊόντος! Και για να μην μείνουμε με αρνητική εντύπωση άφησα για το τέλος μια μικρή λεπτομέρεια που δείχνει ότι η Raijintek δεν έχει κανένα πρόβλημα στο να προσέχει και τις πιο μικρές λεπτομέρειες. Το σύνθετο αυτό Y-spliter που τροφοδοτεί τους ανεμιστήρες είναι διπλοκαλωδιομένο. Από κάθε ανεμιστήρα τα καλώδια του (+) και του (-) καταλήγουν -όπως και θα έπρεπε- ανεξάρτητα στο βύσμα τροφοδοσίας και κάτω από το θερμοσυστελόμενο της σύνδεσης των καλωδίων -δεν αντέξαμε το "σφάξαμε' για χάρη σας ! - δεν κρύβεται τίποτε "ύποπτο"! Το θερμοσυστελόμενο δεν μονώνει κάποιες κολλήσεις, απλά συμμαζεύει και τακτοποιεί τα καλώδια! Η εγκατάσταση και τα χρώματα. Όπως συμβαίνει στις περισσότερες υδροψύξεις κατά την εγκατάσταση του block δεν πρόκειται να συναντήσουμε καμία δυσκολία. Τα δύο bracket (block και backplate) είναι πανομοιότυπα σε διαστάσεις με του backplate να ξεχωρίζει από το παχύ αφρώδες ελαστικό κάλυμμά του που θα προστατεύσει οπουδήποτε εξάρτημα τυχόν υπάρχει στην πίσω πλευρά της μητρικής μας. Η σύνδεση μεταξύ τους με την βοήθεια των βιδών και των μεταλλικών αποστατών που έχουν εσωτερικά τα κατάλληλα σπειρώματα, είναι πολύ εύκολη. Εδώ δεν ξεχνάμε τις πλαστικές ροδελίτσες που θα προστατεύσουν την επάνω επιφάνεια της μητρικής μας! Το στιβαρό bracket που είναι αρθρωτά ενσωματωμένο στο "block", με τις σταθερά προσαρτημένες σε αυτό βίδες σύσφιξής του, κάνουν την στήριξη του "block" κυριολεκτικά παιχνίδι! Εδώ οφείλουμε ένα ιδιαίτερο σχόλιο για την άριστη χάραξη της υποδοχής Philips που έχουν οι βίδες αυτού του bracket, το σταυροκατσάβιδο κυριολεκτικά ταιριάζει "γάντι" σε αυτήν, αποκλείοντας τα επικίνδυνα ξεστρατίσματα της μύτης του, στην επιφάνεια της μητρικής μας! ! Αλλά ήρθε η ώρα να δώσουμε χρώμα στην υπόθεση και επειδή μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, σας παραθέτουμε ένα video από το der Papas channel, όπου η προσθήκη των μελανιών γίνεται κυριολεκτικά ... Live! ! Βεβαίως δεν φαίνεται να έχει πάντα κατά νου τον "θεατή, αλλά έστω και έτσι, είναι διαφωτιστικό ! Στο σημείο αυτό και προς καθησυχασμό των φίλων που η Triton θα είναι η πρώτη τους ανοιχτή υδρόψυξη, αν δείτε μια εικόνα σαν αυτήν που ακολουθεί... ...δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας! Η ύπαρξη του αέρα σε ένα ανοιχτό σύστημα είναι ο κανόνας, αυτός ο αέρας όταν αρχίσει να λειτουργεί η αντλία θα πάει προοδευτικά στο reservoir και δεν πρόκειται να σας απασχολήσει περισσότερο ! Μετρήσεις Φυσικά πέρα από το "οπτικό" τμήμα μιας ψύκτρας που για πολλούς "μετράει" -και εδώ η Raijintek Triton όπως είδαμε έχει πολλά να δείξει- υπάρχει και η πλευρά της θερμικής συμπεριφοράς που ενδιαφέρει τους πάντες! Είναι η ώρα λοιπόν να δούμε από κοντά πως τα πήγε η ψύκτρα μας με τον "Ήφαιστο" και το υπόλοιπο σετ δοκιμών. Όπως κάναμε και στο πρόσφατο review της Silverstone Argon AR05, στη σελίδα αυτή θα δούμε σε ένα συνοπτικό πίνακα την συμπεριφορά της Raijintek Triton στους τρεις βασικούς προσανατολισμούς που μπορεί να πάρει το radiator της. Α. Μετρήσεις οριζόντιου προσανατολισμού, με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε διάφορα airflow και θερμικές καταπονήσεις. (Οριζόντια : Η ΑΙΟ είναι τοποθετημένη με το block της κάθετα προς το πάτωμα του κουτιού και το radiator είναι παράλληλα με αυτό, όπως θα το βάζαμε στην επάνω πλευρά ενός tower) Β. Μετρήσεις πλάγιου προσανατολισμού, με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε διάφορα airflow και διάφορες θερμικές καταπονήσεις. (Πλάγια : To block της ΑΙΟ είναι παράλληλο στο πάτωμα του κουτιού και το radiator είναι κάθετο σε αυτό, όπως όταν βάζουμε ΑΙΟ σε κουτί κύβο που έχει τη μητρική του παράλληλη με το πάτωμα του κουτιού και το radiator σε ένα από τα πλευρά του) Γ. Μετρήσεις κάθετου προσανατολισμού με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε διάφορα airflow και διάφορες θερμικές καταπονήσεις (Κάθετα : Το block και το radiator της ψύκτρας είναι κάθετα στο πάτωμα του κουτιού, όπως εάν βάλουμε σε ένα tower, το radiator στην πρόσοψη του κουτιού). Δ. Μετρήσεις κάθετου προσανατολισμού με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH-PULL, σε διάφορα airflow και διάφορες θερμικές καταπονήσεις Στον συνοπτικό πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται στην αριστερή πλευρά σε χαρακτηριστικές -πλην όμως αναπόφευκτα ενδεικτικές- τιμές, οι παράμετροι των δοκιμών (στροφές ανεμιστήρων, αντλίας και θερμικής καταπόνησης) και στην δεξιά πλευρά του μπορούμε να δούμε τις ακριβείς επιδόσεις που πέτυχε και μάλιστα μετά από στατιστική επεξεργασία που απαλείφει τα τυχαία σφάλματα και αυξάνει την ακρίβεια των μετρήσεων. Ο θόρυβος μετρήθηκε με το bBA meter, τοποθετημένο στον άξονα του ζεύγους των ανεμιστήρων, σε απόσταση 50cm από αυτούς και από την πλευρά της εισαγωγής τους, για να αποφύγουμε τα ρεύματα αέρα που προκαλούν. Πρώτη παρατήρηση ότι η πλευρική τοποθέτηση έχει ένα αδιόρατο προβάδισμα, αλλά πραγματικά αδιόρατο μιας και περιορίζεται σε διαφορές κάτω από 1 βαθμό Κελσίου! Φυσικά σε διάταξη Push-Pull η εικόνα γίνεται ακόμα καλύτερη, αλλά όχι εντυπωσιακά καλύτερη (βελτίωση περίπου 1,5 βαθμούς στην μέγιστη καταπόνηση), και αυτό όχι γιατί δεν φέρνει αποτέλεσμα, αλλά γιατί ήδη οι υπάρχοντες ανεμιστήρες σε Push, "απελευθερώνουν" -ακόμα και χωρίς Pull "βοήθεια"- σχεδόν ολοκληρωτικά το δυναμικό του radiator! Τα αποτελέσματα από μια πρώτη ματιά δείχνουν εντυπωσιακά! Και δεν είναι μόνο ότι η Triton κρατάει το Δθ πολύ χαμηλά, πέρα από αυτό, όπως μπορούμε να δούμε από την γραφική παράσταση των τιμών του Συνοπτικού πίνακα: Η θερμική συμπεριφορά της ψύκτρας μας, είναι η "επιτομή" της γραμμικότητας. Όλες οι "καμπύλες" είναι ... ευθείες, και η καταληκτική διασπορά τους στην μέγιστη θερμική επιφόρτιση κυμαίνεται από 29 έως 37 βαθμούς Κελσίου! Όλα αυτά θα έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε πιο αναλυτικά στην επόμενη σελίδα, αλλά πριν αφήσουμε αυτήν, θα πρέπει να παρατηρήσουμε και την δεξιά πλευρά του συνοπτικού πίνακα που παρατέθηκε πιο πάνω και εκεί τα πράγματα δεν είναι και τόσο "ρόδινα" ! Όλα όσα είπαμε πριν, "έρχονται" με κάποιο κόστος που δεν είναι άλλο από την ηχητικά επιβαρυμένη συμπεριφορά της Triton. Με δεδομένο ότι τα 34 dBA αντιπροσωπεύουν την ησυχία μια νυχτερινής ώρας, ενός δωματίου στην πόλη, οι τιμές που μετρήθηκαν ήδη από το χαμηλό airflow (42,2 dBA), είναι αισθητές και φυσικά όταν φτάσουμε στα 55,2 dBA, ... ακούγεται και από το άλλο δωμάτιο! Φυσικά οι περισσότερες ΑΙΟ έχουν ανάλογη συμπεριφορά με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, να προσπαθούν να περιορίσουν το πρόβλημα με πιο "ελεύθερα" radiators και αρκετά καλύτερους ανεμιστήρες. Και εδώ πρέπει να πούμε ότι, πραγματικά η Raijintek σκοπεύοντας με την Triton να υποστηρίξει και επιπλέον υλικό πέρα από την CPU, επέλεξε ένα πολύ πυκνό radiator και αυτό είναι μια δόκιμη επιλογή, αλλά στο θέμα των ανεμιστήρων, μολονότι κάνουν την θερμική δουλειά τους ικανοποιητικότατα, έχουν ακόμα "αρκετό δρόμο" μέχρι να μπορέσουν να αποκτήσουν και μια πιο διακριτική ηχητική υπογραφή! Αλλά αρκεί με αυτά για την ώρα, πάμε στην επόμενη σελίδα να δούμε από κοντά την συμπεριφορά της ψύκτρας μας. Μετρήσεις "εις βάθος" Επειδή βρέθηκα σε κέφια και η Triton κάπου με προκάλεσε, σας προειδοποιώ ότι από εδώ και πέρα, προχωράτε "με δική σας ευθύνη" γιατί έχουμε να πούμε πολλά! Κάντε καφεδάκι λοιπόν και ... όσοι αντέξουν ! Ας πάρουμε τα πράγματα λοιπόν από τη "ρίζα" ... "φυτεύοντας" με τη δέουσα προσοχή το "block" της Triton πάνω στον "Ήφαιστο", να δούμε τι "καρπούς" θα αποδώσει η πρώτη απόπειρα της Raijintek στο χώρο της υδρόψυξης και μάλιστα στην περιοχή που ορίζει τα "σύνορα" μεταξύ των κλασικών AIO και των custom υδροψύξεων! Α. Μετρήσεις οριζόντιου προσανατολισμού, με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε διάφορα airflow και θερμικές καταπονήσεις. (Οριζόντια : Η ΑΙΟ είναι τοποθετημένη με το block της κάθετα προς το πάτωμα του κουτιού και το radiator είναι παράλληλα με αυτό, όπως θα το βάζαμε στην επάνω πλευρά ενός tower) Εδώ είναι η παιδική χαρά αυτών που τους αρέσουν οι αριθμοί! Μπορεί από πρώτη ματιά να φαίνεται ένας κυκεώνας από νούμερα, αλλά μια προσεκτικότερη ματιά, δείχνει διάφορα ενδιαφέροντα πράγματα, όπως π.χ. ότι η αντλία του συστήματος θα "μπορούσε " να χρησιμοποιηθεί και σαν "θερμόμετρο" καθώς εμφανίζει μια σταθερή τάση να "χάνει" περίπου 100 στροφές πηγαίνοντας από τις χαμηλές θερμοκρασίες προς τις υψηλές. Βέβαια αυτό φαίνεται να συνδέεται με τις συστολές και διαστολές των κινούμενων μερών και το αναδεικνύει το γεγονός ότι η τροφοδότησή της γίνεται κατ' ευθείαν από molex (12Vdc) και όχι μέσω του controller, ο οποίος μη μπορώντας να δώσει ακριβώς 12 Vdc θα μείωνε κάπως την απόδοσή της (εδώ ο controller μετράει μόνο τις στροφές της). Κάτι άλλο που προκύπτει από τις καταγραφές αυτές είναι η σταθερότητα του συστήματος δοκιμών καθώς, οι αποκλίσεις του, στη χειρότερη περίπτωση, είναι της τάξης του 0,1 Watt στην περιοχή των 356 Watt! . Όσο για τις θερμοκρασίες ... όρεξη να έχετε να διαβάζετε ! Για πιο σύντομα όμως, ας δούμε πως "μεταφράζονται" αυτές οι μετρήσεις σε γραφήματα και βάζουμε πρώτο αυτό του CPU Δθ, για όλα τα airflow του οριζόντιου προσανατολισμού. Ευθείες! Αυτό είναι καλό πράγμα, καθώς δείχνει ότι η Triton ακόμα και στα 350+ Watt είναι μακρυά ακόμα από το όριό της. Αλλά το σημαντικότερο βρίσκεται στην κόκκινη καμπύλη που αντιστοιχεί στο χαμηλό airflow, από εδώ βλέπουμε ότι στα 240 Watt μπορούμε να δουλέψουμε ακόμα και ένα "απαιτητικό" σύστημα και η άνοδος της θερμοκρασίας του να μείνει μέσα στα όρια των 25 βαθμών, πράγμα που το πετυχαίνουμε έχοντας ένα σημαντικότατο κέρδος. Ο θόρυβος που παράγει η Triton στο χαμηλό airflow, ούτε λίγο ούτε πολύ, είναι οκτώ και, φορές λιγότερο αισθητός! Πιστεύω ότι το "κέρδος" αυτό, θα το εκτιμήσουν δεόντως τα αυτιά σας! Όσον αφορά στην επιμέρους συμπεριφορά της ψύκτρας ανά airflow, βλέπουμε από το επόμενο διάγραμμα ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη κάποιου προβλήματος. Οι καμπύλες της Θερμικής αντίστασης (Rca) έχουν κατωφερή εξέλιξη, η οποία όπως είναι φυσικό, προοδευτικά τείνει στην οριζοντίωση πράγμα που δείχνει ότι το όριο της ψύκτρας είναι ακόμα εκτός των 350 Watt, ιδιαίτερα για την περίπτωση του υψηλού airflow. Μια μικρή ασυμφωνία παρατηρείται στην καμπύλη του ενδιάμεσου airflow (HoPus--Me_Rca), που παρουσιάζει μια μικρή άνοδο στο 6ο βήμα, αλλά αυτό ας το αφήσουμε για αργότερα που θα δούμε τα διαγράμματα και από τους άλλους προσανατολισμούς. Στη συνέχεια μπορούμε να δούμε στο επόμενο διάγραμμα πόσο "προβλέψιμη" είναι η συμπεριφορά της ψύκτρας παρατηρώντας το πώς μεταβάλλονται τα διάφορα Δθ του συστήματος από το ένα θερμικό βήμα, στο άλλο. Αυτό που κάνει αμέσως εντύπωση δεν είναι άλλο από το πόσο στενά είναι συνδεδεμένη η θερμοκρασία της CPU με αυτήν του αέρα εξόδου από το radiator (κόκκινες καμπύλες)! Αυτό βέβαια οφείλεται τόσο στην αντλία όπως είναι φυσικό και αναμενόμενο, αλλά και κυρίως στην πολύ καλή θερμική σύζευξη μεταξύ του αέρα και των πτερυγίων του radiator! Πράγματι, όπως βλέπουμε, η louvered κατασκευή τους, αξιοποιεί το ρεύμα αέρα που τους εξασφαλίζουν οι ανεμιστήρες τόσο αποτελεσματικά που "μοιάζει" η μεταβολή της διαφοράς της θερμοκρασίας της CPU να είναι "ανεξάρτητη" από την θερμική επιφόρτιση, Η από το ένα θερμικό βήμα στο άλλο, αναμενόμενη άνοδος της θερμοκρασίας της CPU είναι "κολημένη" στους ~3,7 βαθμούς πάνω από αυτήν του αέρα που βγαίνει από το radiator. Αυτό επιβεβαιώνει "πανηγυρικά" αυτό που είπαμε στην παρουσίαση του radiator. Η Raijintek επέλεξε ένα radiator που μπορεί να "στύψει μέχρι και την τελευταία ρανίδα" την θερμοαπαγωγική ικανότητα του αέρα που περνάει μέσα από αυτό! Στις άλλες δυο ομάδες τα πράγματα είναι λίγο πιο "χαλαρά" καθώς στην "εξίσωση" υπεισέρχεται η θερμοκρασία του αέρα εισόδου στο radiator, αλλά και πάλι οι αναμενόμενες αυξήσεις που ακολουθούν το κάθε επόμενο θερμικό βήμα, αποκλίνουν λιγότερο από +/- 1 βαθμό, από την μέση τιμή. Εδώ φυσικά, η υψηλότερη ροή αέρα εξασφαλίζει πιο μικρά όρια "αβεβαιότητας" και είναι φυσικό καθώς με την αυξημένη παροχή αέρα, τροφοδοτεί ολόκληρη την διαθέσιμη διατομή του radiator πιο σωστά και του επιτρέπει να λειτουργήσει πιο αποδοτικά. Συμπαθάτε με αν σας "πήρα μονότερμα" αλλά είναι καλό πότε-πότε, να ρίχνουμε μια πιο κοντινή ματιά στο τι σημαίνουν όλες αυτές οι πολύχρωμες γραμμές. Στους επόμενους προσανατολισμούς σας αφήνω να το απολαύσετε... μόνοι σας! Β. Μετρήσεις πλάγιου προσανατολισμού, με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε maximum airflow και διάφορες θερμικές καταπονήσεις. (Πλάγια : To block της ΑΙΟ είναι παράλληλο στο πάτωμα του κουτιού και το radiator είναι κάθετο σε αυτό, όπως όταν βάζουμε ΑΙΟ σε κουτί κύβο που έχει τη μητρική του παράλληλη με το πάτωμα του κουτιού και το radiator σε ένα από τα πλευρά του) Στο ακριβώς προηγούμενο διάγραμμα βλέπουμε ότι η Triton έχει περιθώρια καλύτερης απόδοσης ακόμα και όταν φτάσει στα ~360Watt. Όλες οι καμπύλες της θερμικής αντίστασης έχουν μειωτική τάση, ακόμα και για το χαμηλό AirFlow. Και εδώ τα "λόγια είναι περιττά" καθώς η συμπεριφορά της ψύκτρας γίνεται ακόμα πιο "συνεκτική" . Γ. Μετρήσεις κάθετου προσανατολισμού με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH, σε maximum airflow και διάφορες θερμικές καταπονήσεις (Κάθετα : Το block και το radiator της ψύκτρας είναι κάθετα στο πάτωμα του κουτιού, όπως εάν βάλουμε σε ένα tower, το radiator στην πρόσοψη του κουτιού). Δ. Μετρήσεις κάθετου προσανατολισμού, με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PULL, σε διάφορα air flow και θερμικές καταπονήσεις. (Ο προσανατολισμός είναι ο ίδιος με τον συνώνυμο που είδαμε πιο πάνω , με την διαφορά ότι οι ανεμιστήρες ρουφάνε αέρα μέσα από το radiator, αντί να σπρώχνουν αέρα προς αυτό. ) Δοκιμές σε διάταξη pull δεν έγιναν με τους stock ανεμιστήρες, οι δοκιμές έγιναν με άλλους ανεμιστήρες -στους οποίους θα αναφερθούμε πιο κάτω. Αυτό που απεδείχθη είναι ότι, ναι μεν μπορείτε άνετα να βάλετε τους ανεμιστήρες σας σε Pull διάταξη χωρίς κανένα φόβο,( όπως είναι ήδη γνωστό και από άλλες υδροψύξεις), αλλά το κέρδος που θα έχετε είναι μικρό καθώς αυτό ξεκινά από 0,7 βαθμούς για σχετικά χαμηλό airflow, για να καταλήξει σε ένα μηδαμινό 0,1 του βαθμού όταν το airflow φτάσει σε πραγματικά υψηλές τιμές. Όπως και να έχει όμως και για το airflow των ανεμιστήρων που συνοδεύουν την Triton, το κέρδος θα είναι της τάξης του μισού βαθμού Κελσίου. Ο λόγος γι' αυτό, είναι ότι, η υιοθέτηση των louvers στα πτερύγια του radiator, κάνει εξαιρετική δουλειά και στην Push διάταξη! Ε. Μετρήσεις κάθετου προσανατολισμού με τους ανεμιστήρες σε διάταξη PUSH- PULL, σε διάφορα air flow και θερμικές καταπονήσεις. (Είναι ανάλογος έλεγχος με τον προηγούμενο με την διαφορά ότι τώρα το radiator έχει ανεμιστήρες και από τις δυο πλευρές του, οι δύο ωθούν αέρα προς αυτό και οι άλλοι δύο τον απορροφούν.) Σε αυτές τις δοκιμές χρησιμοποιήθηκαν στη θέση Push οι stok fans και στην θέση των Pull fans, μπήκαν δυο Scythe Slip stream Kaze-Juni (1900 rpm./ 110 cfm). Βασική παρατήρηση, η αναμενόμενη αύξηση των επιδόσεων της Triton λόγω του ότι οι Pull ανεμιστήρες δημιουργούν μια περιοχή χαμηλής πίεσης πίσω από το radiator και έτσι βοηθάνε τους εμπρός ανεμιστήρες να δουλέψουν πιο άνετα. Πράγματι, η αύξηση των στροφών τους (υπενθυμίζω ότι στις συγκεκριμένες δοκιμές οι ανεμιστήρες τροφοδοτούνται με σταθερή τάση), δείχνει καθαρά ότι "ανασαίνουν" καλύτερα καθώς, αύξησαν κατά 150rpm τις στροφές τους. Πολύ ενδιαφέροντα όλα τα παραπάνω, αλλά το πιο ενδιαφέρον κρύβεται -για άλλη μια φορά στους αριθμούς! Αν ξαναδούμε τον συνοπτικό πίνακα των αποτελεσμάτων, το κρίσιμο μέρος του οποίου παραθέτουμε και πάλι. Με το Push-Pull απλά αλλάζετε κατηγορία άνεσης και επιδόσεων! Όπως μπορούμε εύκολα να δούμε με την βοήθεια των σχολίων πάνω στο πίνακα τιμών, η διάταξη push-pull μας "χαρίζει" τις επιδόσεις της επόμενης κατηγορίας airflow και μάλιστα, το μόνο μείον είναι ότι, στην κατηγορία του χαμηλού airflow, έχουμε μια επιβάρυνση 2,6 dBA. Όμως το κακό είναι μικρό, γιατί πέρα από αυτό, σε όλα τα άλλα τα κέρδη είναι πραγματικά σημαντικά και κυρίως στο θέμα του θορύβου καθώς οι επιδόσεις παραμένουν, αλλά ο θόρυβος γίνεται λιγότερος από το μισό (μείωση κατά ~ 4,8 dBA)! Πιστεύω ότι αυτό, αποτελεί ένα πολύ ισχυρό κίνητρο για να δαπανηθεί το επιπλέον κόστος για δυο "ζωηρούς" ανεμιστήρες! Και σαν"κερασάκι στην τούρτα" έχουμε και από ~ 0,5 έως 2,6 βαθμούς δροσερότερη CPU, στο μέγιστο airflow με "ζημία" μόνο 1 dBA επιπλέον! ΣΤ. Μετρήσεις προσδιορισμού της θερμικής αντίστασης. Στα πλαίσια της διαρκούς αναβάθμισης του εξοπλισμού δοκιμών προστέθηκαν στο "οπλοστάσιο" μας και δύο ανεμιστήρες της EBM-Papst (4412 /2HHP), οι οποίοι είναι πολύ υψηλών προδιαγραφών και αναλόγως ενδιαφερόντων χαρακτηριστικών καθώς, υπό τις ίδιες συνθήκες αντίστασης ροής, καταφέρνουν να ωθούν τέσσερις φορές περισσότερο αέρα από αυτόν που ωθούν στις ίδιες συνθήκες οι εξαιρετικά αποτελεσματικοί stock ανεμιστήρες της Triton! Η απόκτησή τους κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να μπορέσουμε να δούμε τα όρια radiators με πυκνή δομή και ισχυρούς ανεμιστήρες όπως της σημερινής μας παρουσίασης. Ας δούμε λοιπόν τα αποτελέσματα των δοκιμών. Η Raijintek Triton έχει μεγάλα αποθέματα πέρα από την stock σύνθεσή της. Από ότι μπορούμε να βρούμε στους πίνακες που παρατέθηκαν πιο πριν, η καλύτερη επίδοσή της όσο αφορά την Rca, για Push στήσιμο, είναι περίπου 0,087 C/Watt, αυτό όπως βλέπουμε στο προηγούμενο διάγραμμα, συμβαίνει περίπου στις 2.500 rpm των ανεμιστήρων της δοκιμής. Εμείς τους πήγαμε για της ανάγκες των μετρήσεων, μέχρι τις 3840 rpm, και φυσικά οι ανεμιστήρες ανέβαζαν και άλλο καθώς το όριό τους είναι 5.000 rpm! Βεβαίως δεν επιμείναμε σε αυτά τα επίπεδα, γιατί υπάρχει και άμαχος πληθυσμός στο εργαστήριο του TheLab! Αλλά ευκαιρία είναι να δούμε και τι κέρδος είχαμε από άποψη θερμοκρασιών. Μόλις 1,5 βαθμό, κάτω από αυτό που μπορούμε σχετικά ανώδυνα -για τα αυτιά μας - να πετύχουμε με το Push-Pull. Με άλλα λόγια η stock σύνθεση της Triton, ιδιαίτερα αν την στήσουμε σε push-pull, είναι πραγματικά αποδοτική, γιατί εκμεταλλεύεται τα "ανεκτά" στα αυτιά μας όρια του radiator σε μεγάλο βαθμό, πέρα από τον οποίο, η προσπάθεια βελτίωσης είναι ουσιαστικά "άθλημα" για "κουφούς" περφεξιονίστες! Όπως βλέπουμε από το γράφημα που ακολουθεί, το κέρδος πέρα από την 5η βαθμίδα και για την θερμοκρασία της CPU μειώνεται κάτω από τον ένα βαθμό Κελσίου! Το ίδιο συμβαίνει και για τις αναμενόμενες μεταβολές των Δθ, μεταξύ των βημάτων του airflow, πέρα από το πέμπτο βήμα, μειώνεται κάτω από τον ένα βαθμό Κελσίου. Αλλά αυτό που είναι σημαντικό να δούμε σε αυτό το γράφημα είναι ότι η διαφορά της θερμοκρασίας μεταξύ CPU και του αέρα που βγαίνει από το radiator περιορίζεται σε όλο τα φάσμα του airflow σε τιμές που κινούνται κάτω από μισό βαθμό Κελσίου. Συνεπώς η αύξηση του airflow πέρα από ένα όριο, είναι άνευ πρακτικής σημασίας και αυτό φαίνεται καθαρά στο επόμενο διάγραμμα όπου... ... μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μετά το έβδομο βήμα, η επιτυγχανόμενη βελτίωση είναι μικρότερη από ένα χιλιοστό του βαθμού Κελσίου ανά Watt απαγόμενης θερμότητας. Και φυσικά με την "πορεία" που έχει η καμπύλη αυτή, πολύ γρήγορα θα πλησιάσει κοντά και στην "θεωρητικά" μηδενική βελτίωση της θερμικής συμπεριφοράς της ψύκτρας. Αλλά σαν πολλά να είπαμε για τις "θεωρίες" και για όσους έφτασαν μέχρι εδώ και δεν προσπέρασαν την σελίδα, έχουμε μια μικρή έκπληξη! Extra δοκιμές με άλλους ανεμιστήρες. Το σκεφτήκαμε από την πρώτη στιγμή που είδαμε ότι η Raijintek διαθέτει την Triton και στην έκδοση Core, η οποία δεν συνοδεύεται από ανεμιστήρες, την παίρνετε λίγο φθηνότερα και βάζετε ανεμιστήρες της επιλογής σας. Μπήκαμε λοιπόν στον πειρασμό να δοκιμάσουμε την Triton και με πιο αθόρυβους -πλην όμως αποτελεσματικούς ανεμιστήρες- και επιλέξαμε από την αποθήκη μας τέσσερις ανεμιστήρες της Cooler Master τους Sickle flow (DF1202512RFUN), με τα μπλε LED. Παρακάτω θα βρείτε τα αποτελέσματα των ... ανησυχιών μας ! Α. Σύνθεση με δύο ανεμιστήρες Cooler Master Sickle Flow σε διάταξη Push και σε κάθετη θέση. Πιστεύω ότι μετά το "φροντιστήριο" των προηγούμενων περιπτώσεων, η ανάλυση των παραπάνω αποτελεσμάτων είναι απλά μια εύκολη υπόθεση. Ανεκτές θερμοκρασίες και σαφώς λιγότερος θόρυβος, αλλά με κόστος ότι, αν θέλετε να ζορίσετε πραγματικά το πράγμα, τα περιθώρια είναι μικρότερα από την stock σύνθεση. Αλλά για όσους είχαν το κουράγιο να φτάσουν μέχρι εδώ, έχουμε άλλο ένα "δωράκι"! Έτσι θα άφηνα τους ήρωες που έκαναν 30 οθόνες scrol ! ! ! (Χαρά στο κουράγιο σας !!! ) Β. Σύνθεση με δύο ανεμιστήρες Cooler Master Sickle Flow σε διάταξη Push-Pull και σε κάθετη θέση. Αρκετά καλύτερες θερμοκρασίες, που είναι ελαφρά καλύτερες από το μέσο airflow σε stock Push σύνθεση και ο θόρυβος είναι ο μισός καθώς, είναι περίπου 3 dBA κάτω από τον θόρυβο της stock σύνθεσης! Τα χαρίσματα του Push-Pull λάμπουν ακόμα και με πιο "σεμνούς" ανεμιστήρες! Η επιλογή δική σας ! Εμείς κάπου εδώ, αισθανόμαστε πλήρεις! Ώρα είναι να πάμε να δούμε και τα συγκριτικά αποτελέσματα που πέτυχε η Raijintec Triton! Συγκριτικοί πίνακες και γραφήματα Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένες τις υψηλότερες χαρακτηριστικές επιδόσεις των ψυκτρών που έχουμε δοκιμάσει μέχρι τώρα με το νέο σύστημα δοκιμών του TheLab.gr. Αλλά πριν προχωρήσουμε στο καθ' αυτό ζήτημα, θα πρέπει να σας ενημερώσουμε για μια αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στον εξοπλισμό δοκιμών: Αναβάθμιση του εξοπλισμού μέτρησης των ψυκτρών. Στα πλαίσια της προσπάθειας να είμαστε όσο γίνεται πιο ακριβείς στις μετρήσεις που κάνουμε στα CPU coolers, έχουμε παράλληλα σαν στόχο να φροντίζουμε τα αποτελέσματά μας να έχουν και χρηστική αξία. Οι μικρές σε μέγεθος ψύκτρες -όπως η SilverStone Argon Series AR05 CPU Cooler που παρουσιάσαμε τελευταία- θέτουν ένα σημαντικό ζήτημα που δεν είναι άλλο από το μικρό TDP που τις χαρακτηρίζει. Αυτό το γεγονός σημαίνει ότι αν τέτοιες ψύκτρες δοκιμαστούν με την standard κλιμάκωση των θερμικών φορτίων, πολύ γρήγορα –από το δεύτερο κιόλας βήμα της δοκιμής – θα βρεθούν σε κατάσταση σημαντικής θερμικής υπερφόρτισης. Συνεπώς, προκειμένου να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της θερμικής συμπεριφοράς μιας μικρής ψύκτρας, χρειάζεται να δοκιμαστεί με μικρότερα πιο αναλυτικά θερμικά βήματα. Αυτός ο λόγος επέβαλε την αλλαγή του μέρους του εξοπλισμού που παρέχει τις τάσεις δοκιμών στον Loader («Ήφαιστο»). Οι νέες συσκευές δίνουν την δυνατότητα να έχουμε ρυθμιζόμενη τάση προς τον Loader και επιπλέον, διαθέτουν την δυνατότητα να αντισταθμίζουν την πτώση τάσης που αναπόφευκτα παρουσιάζουν οι αγωγοί τροφοδότησής του (remote sense). Κατά την μετάβαση από το ένα σύστημα τροφοδότησης στο άλλο, έγινε κάθε προσπάθεια να έχουμε όμοια επίπεδα θερμικής επιφόρτισης για να είναι κατ’ ευθείαν συμβατά τα αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποιες διαφορές που οφείλονται στο ότι το νέο σύστημα τροφοδότησης κρατά πολύ πιο σταθερή την τάση του Loader (έχει μικρότερη πτώση τάσης), οι διαφορές αυτές εμφανίζονται περισσότερο στις υψηλές θερμικές φορτίσεις. Αυτές οι διαφορές είναι αναλογικά κατανεμημένες σε όλη την κλίμακα επιφόρτισης και δεν αλλάζουν την συγκριτική κατάταξη των ήδη δοκιμασμένων ψυκτρών. Όμως, επειδή οι απόλυτες (μη σχετικές τιμές) στο νέο σύστημα, παρουσιάζονται ελαφρά αυξημένες, τείνουν να δημιουργήσουν μιας κατ’ αρχήν εσφαλμένη εντύπωση όσον αφορά στις δυνατότητες μιας νέας ψύκτρας που δοκιμάζεται στο νέο setup. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα έχουμε σήμερα στην ψύκτρα που παρουσιάζουμε σε σχέση με μια από τις τελευταίες ανάλογες ψύκτρες που δοκιμάστηκαν με το προηγούμενο setup, την Cooler Master Nepton 240M CPU Cooler. Έτσι με στόχο την απαλοιφή αυτών των διαφορών όλες οι ψύκτρες που έχουν δοκιμαστεί με το προηγούμενο setup τροφοδότησης, θα δοκιμαστούν και πάλι με το νέο setup, έτσι ώστε οι σχετικές θέσεις μεταξύ τους να είναι κατά το δυνατόν ακριβέστερες! Αρχή κάνουμε σήμερα με την προαναφερθείσα ψύκτρα μιας και από αυτές που έχουν δοκιμαστεί, είναι ο λογικός ανταγωνιστής της Raijintek Triton Έτσι στον πίνακα συγκριτικής κατάταξης που θα συνοδεύει αυτή μας την παρουσίαση θα δείτε τις νέες τιμές που επιτυγχάνει η Nepton 240M. Φυσικά προοδευτικά θα ενημερωθούν και όλες οι άλλες ψύκτρες στον ίδιο πίνακα. Επιπλέον αυτών στα επόμενα review θα υπάρχει ένας επιπλέον συγκριτικός πίνακας που θα παρουσιάζει τις σχετικές επιδόσεις των ψυκτρών όσον αφορά την θερμική αντίστασή τους (Rca: Resistance from CPU case, to ambient.) Το μέγεθος αυτό, είναι πολύ πιο ανεπηρέαστο από τις μικροδιαφορές στην ακριβή τιμή της θερμικής καταπόνησης και της θερμοκρασίας, καθώς αποτελεί τον λόγο τους. Έτσι θα έχουμε στην διάθεσή μας ένα εργαλείο σύγκρισης πολύ λιγότερο επιρρεπές στις αναπόφευκτες μικροδιαφορές που παρουσιάζουν οι μετρήσεις διαφορετικών ψυκτρών. Και αφού το διαβάσατε το προηγούμενο "σεντόνι", ώρα είναι να μπούμε στο ζουμί της υπόθεσης! Α. Σύνθετη κατάταξη με βάση το Δθ και τον θόρυβο, με πρωτεύον κριτήριο το Δθ. (Pthermal = Max, Air flow = Max, Noise measurement distance = 0,5m) Β. Σύνθετη κατάταξη με βάση το θόρυβο και το Δθ, με πρωτεύον κριτήριο το θόρυβο. (Pthermal = Max, Air flow = Max, Noise measurement distance = 0,5m) Τα πράγματα είναι απλά! Η Raijintek Triton, παίρνει με "βραχεία κεφαλή" την πρωτιά από την Cooler Master Nepton 240M, τον μέχρι τώρα "ηγέτη" των δοκιμών που έχουμε κάνει! Αλλά εδώ πρέπει να επιδείξουμε κάποια λογική προσοχή, γιατί αν από την μια μεριά η Triton, θερμικά προηγείται οριακά της Nepton, από την άλλη, ακολουθεί σε "απόσταση αναπνοής" την θορυβωδέστερη ψύκτρα που έχουμε δοκιμάσει, κάνοντας την Thermaltake Frio OC να "ξεχάσει την μοναξιά" της! Εδώ όμως δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η Triton έχει ανεκμετάλλευτα περιθώρια που μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε απλά ξεβιδώνοντας μερικά ρακόρ! Το ζήτημα του θορύβου βέβαια παραμένει και μολονότι όταν πράγματι θα χρειαστούμε όλη την ισχύ της, είναι πολύ πιθανόν να μην μας απασχολεί ο θόρυβος που κάνει ( οι gamers της παρέας καταλαβαίνουν "που το πάω" ), δεν παύουν να υπάρχουν αρκετά περιθώρια βελτίωσης των ανεμιστήρων της. Για τις άλλες περιπτώσεις ηπιότερης χρήσης (που εδώ το ήπιο καλύπτει τις ανάγκες των περισσοτέρων μας, ακόμα και όταν είναι υψηλές), μπορούμε πάντα να μειώσουμε τις στροφές με "κόστος" μια παντελώς ασφαλή, μικρή θερμική επιβάρυνση του συστήματός μας. Συμπεράσματα και βαθμολογία Μετά από αρκετές σελίδες παρουσίαση και ακόμα περισσότερη ανάλυση, φτάσαμε στο σημείο που πρέπει με δυο λέξεις να συνοψίσουμε τις παρατηρήσεις μας. Ειλικρινά δεν είναι εύκολο, καθώς η Raijintek ενέσκηψε ως κεραυνός εν αιθρία και τάραξε το τοπίο! Με μια "λαμπερή" Τρίτον, που ενσωματώνει reservoir αντλία και block σε ένα καλαίσθητο κύβο που με την διαφάνειά του σε προκαλεί να τον "χαζεύεις"! Αλλά τα σημαντικά είναι σε αυτά που δεν "φαίνονται", με πρώτο και καλύτερο την δυνατότητα επέκτασης της έτσι ώστε να ψύξει και άλλα "εξαρτήματα" του υπολογιστή μας! Αντιλαμβανόμαστε ότι οι θιασώτες των custom υδροψύξεων, ενδέχεται να βλέπουν "αφ' υψηλού" μια ΑΙΟ, όμως αυτή η συγκεκριμένη ΑΙΟ δεν είναι σαν τις περισσότερες άλλες και όχι γιατί έχει εξαιρετικές επιδόσεις σε σχέση με τον ανταγωνισμό, αλλά γιατί αποτελεί ένα -και μάλιστα ένα σκανδαλιστικά φτηνό- "εισιτήριο" για τον κόσμο της custom υδρόψυξης! Πέρα από όλα τα άλλα που θα αναφερθούν στη συνέχεια επιγραμματικά, αυτό που πραγματικά κάνει εντύπωση είναι οι επιλογές της Raijintek, η οποία με το πρώτο προϊόν στον τομέα αυτό έρχεται και δημιουργεί status, δεν είναι όλα τέλεια -πως θα μπορούσε άλλωστε- αλλά έχεις την σαφή αίσθηση ότι πίσω από την Triton κρύβεται πολύ σκέψη και γνώση. Προσπαθώντας να θέσουμε τις παρατηρήσεις μας σε τίτλους και να συνοψίσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Triton, καταλήγουμε στα ακόλουθα: Πλεονεκτήματα: Τιμή που είναι σκανδαλιστικά χαμηλή γι' αυτά που προσφέρει. Το "πακέτο" περιλαμβάνει μέσα modding και σε αισθητικό επίπεδο. Επεκτασιμότητα που δίνει την δυνατότητα ψύξης και άλλων PC parts. Πολύ καλές επιδόσεις. Συμβατότητα με μνήμες που έχουν υψηλά heat spreaders. Τα καλώδια των ανεμιστήρων διαθέτουν καλής ποιότητας sleeve. Υπάρχει δυνατότητα ρύθμισης των στροφών των ανεμιστήρων με ενσωματωμένο ρυθμιστικό κοινής ρύθμισής τους. Συμβατότητα με όλα τα σύγχρονα CPU sockets. Εξαιρετικά στιβαρή και πανεύκολη ασφαλή στήριξη του block στην μητρική. Διαθέτει θερμοαγώγιμη πάστα και σπάτουλα εφαρμογής της. Μειονεκτήματα: Υψηλός θόρυβος των ανεμιστήρων σε αυξημένο airflow, που παραμένει αισθητός και στην μέση ρύθμιση στροφών. Ανεμιστήρες απλά ανεκτής ποιότητας κατασκευής, με ομοίως χαμηλής ποιότητας έδρανα. Η θερμοαγώγιμη πάστα που την συνοδεύει επαρκεί για μια μόνο εφαρμογή. Φτωχή -από άποψη εργονομίας- υλοποίηση της κοινής ρύθμισης στροφών των ανεμιστήρων. Δεν έχουν προβλεφθεί μέσα στήριξης του ρυθμιστικού trimpot των ανεμιστήρων. Έλλειψη αντικραδασμικών μέσων στήριξης των ανεμιστήρων (αλλά δεν παρατηρήσαμε κραδασμούς). Δεν παρέχονται μέσα στήριξης πρόσθετων ανεμιστήρων σε θέση Pull. Οι σωλήνες της έχουν την τάση να τσακίζουν σχετικά εύκολα σε σύγκριση με άλλες -μη διαφανείς όμως συνήθως- λύσεις. Οι επιθυμίες μας: Καλύτερη σχεδίαση των ανεμιστήρων ώστε να επιτευχθεί χαμηλότερο προφίλ θορύβου. Ελαστική φλάντζα στεγανοποίησης μεταξύ ανεμιστήρων και radiator. Μείωση του απαιτούμενου ύψους πάνω από την μητρική για αποφυγή του τσακίσματος των σωλήνων του block, από τα ~15cm που είναι τώρα. Πριν κλείσω αυτή τη "Μαραθώνια' παρουσίαση, οφείλω να πω ότι η Raijintek έχει μια πραγματικά προκλητική πρόταση, που θα πρέπει όποιος θέλει να κάνει αναβάθμιση του συστήματός του με ΑΙΟ, να την σκεφτεί πολύ σοβαρά! Και θα σας αποχαιρετίσουμε με μια ιδιαίτερη εικόνα της Triton, έτσι σαν σχόλιο στην αισθητική της! 00 Loading. TheLab.gr Ευχαριστούμε θερμά την Raijintek για την παραχώρηση του δείγματος της δοκιμής. Για το TheLab.grSeafalco22-3-2015