GriGaS

Εισαγωγή Πριν λίγες εβδομάδες, με ένα λιτό δελτίο τύπου η Shuttle ανακοίνωσε τον αντικαταστάτη της σειράς XS35 με την ονομασία DX30. Βασισμένο στην πλατφόρμα Apollo Lake που παρουσιάστηκε στο τέλος του 2016, αποτελεί την "οικονομική" πρόταση της Shuttle για εφαρμογές nettop και digital signage με κύρια συγκριτικά πλεονεκτήματα την πολύ χαμηλή κατανάλωση και την λειτουργία χωρίς ενεργητικό σύστημα ψύξης. Έτσι όσοι επιλέξουν να το εξοπλίσουν με μονάδα αποθήκευσης solid state, μπορούν να έχουν ένα σύστημα χωρίς κινούμενα μέρη και εντελώς αθόρυβο. Για όσους δεν ασχολούνται με το low-end & energy efficient κομμάτι της αγοράς επεξεργαστών, αξίζει να αναφέρουμε πως η οικογένεια Apollo Lake αποτελεί τον μικρό αδερφό των Kaby Lake (ουσιαστικά είναι οι Atom της οικογένειας Kaby Lake) και παρά το ότι είναι φαινομενικά αδύναμοι έχουν κάποια πολύ δυνατά σημεία σε συγκεκριμένες εφαρμογές όπως encryption και multimedia playback, τα οποία θα εξετάσουμε στην ενότητα των μετρήσεων. Συσκευασία - Παρελκόμενα Για τη συσκευασία του DX30 δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά. Είναι το ίδιο κουτί που φιλοξενεί όλα τα Slim XPC της Shuttle και διαφοροποιείται μόνο από το αυτοκόλλητο στο πλάι το οποίο περιγράφει συνοπτικά τα τεχνικά χαρακτηρικά του barebone. Ανοίγοντας το κουτί, εκτός από το barebone βρίσκουμε τα λιγοστά παρελκόμενα του DX30. Αυτά είναι η βάση στήριξης VESA, μία κεραία ασύρματης δικτύωσης, οι απαραίτητες βίδες, quick start guides, DVD με τους οδηγούς (το ανέκδοτο πάλιωσε πλέον) και το τροφοδοτικό. Αυτό είναι αισθητά μικρότερο από όσα έχουμε συνηθίσει σε άλλα Slim PCs της Shuttle μιας και η μέγιστη ισχύς που μπορεί να δώσει είναι μόλις 40 W δίνοντας μέγιστη ένταση 2.1Α στα 19V. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί πως το DX30 μπορεί να λειτουργήσει και στα 12V ζητώντας μέγιστη ένταση 3.33Α, ώστε να μπορεί να τροφοδοτηθεί από κάποιο άλλο κύκλωμα σε περίπτωση ειδικών εφαρμογών όπου υπάρχει διαθέσιμη η προαναφερθείσα τάση. Όπως βλέπετε, για λόγους μείωσης κόστους, η Shuttle δεν έχει συμπεριλάβει τα ποδαράκια όρθιας τοποθέτησης, τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε σαν επιπλέον αξεσουάρ. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του DX30 παρατίθενται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί, ενώ για ακόμα περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ανατρέξετε στην σχετική ιστοσελίδα της κατασκευάστριας. Η προτεινόμενη τιμή λιανικής του DX30 για την ελληνική αγορά ανέρχεται στα 212 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, ενώ κατά το χρόνο συγγραφής της παρουσίασης, το βρήκαμε σε ελληνικά καταστήματα στα 200 ευρώ, ενώ με λίγο ψάξιμο σε ευρωπαϊκά eshops ίσως να μπορέσετε να το βρείτε και λίγο φτηνότερο. Υπολογίζοντας κάπου 100 ευρώ για 4GB Ram και έναν SSD, το συνολικό κόστος για ένα λειτουργικό DX30 ανέρχεται στα 300 ευρώ. Το εξωτερικό Το εξωτερικό του DX30 ακολουθεί σε γενικές γραμμές την πεπατημένη των Slim XPC της Shuttle που έχουμε δει αρκετές φορές μέσα από τις παρουσιάσεις του TheLab.gr. Φωτεινή εξαίρεση όμως αποτελεί η ασημί λεπτομέρεια που ξεκινά στην πρόσοψη ακριβώς πάνω από την υποδοχή κάρτας SD και φτάνει μέχρι σχεδόν το πίσω μέρος, δίνοντας έτσι ένα διαφορετικό τόνο στην κατά τα άλλα σοβαρή όψη του DX30. Τα πλαϊνά του DX30 είναι διάτρητα επιτρέποντας τη είσοδο αέρα. Αξίζει να τονίσουμε εδώ πως το DX30 χάρη στο πολύ χαμηλό TDP του επεξεργαστή του, μπορεί να λειτουργήσει και σε οριζόντια θέση σε όλο το εύρος των επιτρεπόμενων θερμοκρασιών λειτουργίας του. Στην μπροστινή πλευρά, ξεκινώντας από τα αριστερά, βρίσκουμε τις τριπολικές υποδοχές των 3.5mm για σύνδεση μικροφώνου και ακουστικών και τα LED ένδειξης λειτουργίας και προσπέλασης του HDD/SSD που έχουν χρώμα μπλε και πορτοκαλί αντίστοιχα. Στο κέντρο υπάρχει ο διακόπτης ενεργοποίησης ενώ στα δεξιά του υπάρχει ένας αναγνώστης μνημών SD. Τέλος στη δεξιά πλευρά βρίσκουμε 2 θύρες USB 3.0. Περνώντας στην πίσω πλευρά, η οποία δυστυχώς δεν είναι βαμμένη, από τα δεξιά προς τα αριστερά βλέπουμε την υποδοχή τροφοδοσίας, τις θύρες HDMI και DisplayPort, την θύρα Ethernet μία θύρα PS2 για πληκτρολόγιο/ποντίκι και τέσσερεις θύρες USB 2.0. Η μικρή τετράγωνη οπή που υπάρχει τέρμα δεξιά φιλοξενεί 2 ζεύγη jumpers. Με το ένα ζεύγος μπορούμε να εκτελέσουμε Clear Cmos χωρίς να χρειάζεται να ανοίξουμε το καπάκι, ενώ στο άλλο μπορούμε να συνδέσουμε έναν εξωτερικό διακόπτη τροφοδοσίας, πράγμα πολύ χρήσιμο σε περιπτώσεις που θα χρησιμοποιήσουμε το DH110SE σε εφαρμογές digital signage που θα περιλαμβάνουν την τοποθέτησή του barebone σε κάποιο δύσκολα προσπελάσιμο σημείο. Στο επάνω μέρος του back panel υπάρχουν και οι δύο σειραϊκές θύρες και η υποδοχή για τη σύνδεση της κεραίας ασύρματης δικτύωσης. Σε περίπτωση που επιλέξετε να αντικαταστήσετε την κάρτα ασύρματης δικτύωσης με κάποια άλλη που υποστηρίζει δύο κεραίες, πάνω δεξιά βρίσκουμε και μία οπή στην οποία μπορεί να τοποθετηθεί μία δεύτερη κεραία. Τέλος, εάν αποφασίσετε ότι θέλετε και μία θύρα VGA, σας ενημερώνουμε ότι αυτό είναι εφικτό με την προμήθεια του κιτ PVG01 αλλά θα χρειαστεί να αφαιρέσετε τη μία από τις δύο σειραϊκές θύρες. Το εσωτερικό Περνώντας στο εσωτερικό, βλέπουμε πως υπάρχει ακριβώς η ίδια βάση στήριξης της μονάδας αποθήκευσης 2.5" που είχαμε δει πρόσφατα και στο DH110SE, η οποία πρέπει να αφαιρεθεί προκειμένου να γίνει η εγκατάσταση μνημών και μονάδας αποθήκευσης Μ2. Χάρη στην άνεση χώρου στην μητρική του DX30, αυτή τη φορά είναι δυνατή η εγκατάσταση μονάδας Μ2 σε όλα τα διαθέσιμα μεγέθη (2242, 2260, 2280). Η αφαιρώντας τη μητρική από το κουτί (πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να κάνει ο χρήστης) διαπιστώνουμε πως αυτή είναι αρκετά αραιοκατοικημένη ενώ από άποψη ποιότητας δεν υστερεί σε τίποτα σε σχέση με τα πιο high end μοντέλα της shuttle. Στη συνέχεια σας παραθέτουμε και μία εικόνα της μητρικής όπως θα τη βρείτε στο quickstart guide του συστήματος. Επίσης, δεδομένου του ότι το BIOS του DX30 δεν διαθέτει καμία απολύτως ρύθμιση σχετικά με επεξεργαστή και μνήμες, δεν σας δείχνουμε φωτογραφίες αυτού, αλλά σας παραπέμπουμε στο σχετικό manual. Κλείνοντας την ενότητα αυτή, παραθέτουμε το επίσημο video - παρουσίαση του DX30 από το κανάλι της Shuttle στο youtube. Μεθοδολογία Μετρήσεων Φτάσαμε λοιπόν στην ώρα των μετρήσεων. Η Shuttle είχε την ευγενή καλοσύνη να μας στείλει το DX30 εξοπλισμένο με ένα ζευγάρι DDR3 SODIMM της Crucial χρονισμένο στα 1600 Mhz με timings 11-11-11-28 και έναν SSD Sandisk Z400s M2.2280 128GB, οπότε χρησιμοποιήσαμε αυτά για τις μετρήσεις μας. Φυσικά εγκαταστήσαμε το πιο πρόσφατο build των Windows 10 x64 (το Creators Update δεν είχε γίνει ακόμα διαθέσιμο κατά το χρόνο εκτέλεσης των μετρήσεων) και περάσαμε τις τελευταίες εκδόσεις των drivers από την ιστοσελίδα της Shuttle. Οι μετρήσεις έγιναν με το συνηθισμένο τρόπο, χρησιμοποιώντας δηλαδή μετροπρογράμματα όπως τα PCMark8, 3DMark, wPrime, SuperPi και το AIDA64 Engineer Edition το οποίο είναι μια ευγενική προσφορά της finalwire την οποία και ευχαριστούμε. AIDA 64 Θα ξεκινήσουμε όπως πάντα με το AIDA64, αλλά λίγο διαφορετικά βλέποντας πρώτα τις επιδόσεις της μνήμης. Για τις ανάγκες της σημερινής παρουσίασης εγκαταστήσαμε την έκδοση 5.90 του AIDA64, η οποία μεταξύ άλλων υποστηρίζει και την οικογένεια Apollo Lake και για να υπάρχει σωστή σύγκριση ξανατρέξαμε όλα τα benchmarks και στα DS67 & DH110SE ώστε να έχουμε σωστή σύγκριση. Όπως βλέπετε, τοσο υποσύστημα μνήμης όσο και η cache απέδωσαν πολύ χαμηλά (μάλιστα η L3 cache λάμπει δια της απουσίας της), πράγμα που μας προδιαθέτει αρνητικά για τα αποτελέσματα που θα δούμε στη σημερινή παρουσίαση. Για να είμαστε σίγουροι πως δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τις μνήμες, τις εγκαταστήσαμε στο DS67 όπου απέδωσαν αναμενόμενα. Σαν συμπέρασμα λοιπόν, κρατάμε πως ο ελεγκτής μνήμης των Apollo Lake δεν είναι και το δυνατότερο σημείο του. Ας δούμε όμως πώς τα πάει το DX30 απέναντι στο φαινομενικά ισάξιο DS67U που φοράει Celeron Skylake-U και το σαφώς ανώτερο DH110SE με Core i3 6100. Όπως βλέπετε όπου η μνήμη παίζει σημαντικό ρόλο, όπως στο Photoworxx, τα αποτελέσματα είναι ελαφρώς τραγικά, όπου η μνήμη δεν παίζει κανένα ρόλο, όπως στο Queen, το DX30 παίρνει προβάδισμα έναντι του DS67. Πριν προλάβετε να αναρωτηθείτε εάν το αποτέλεσμα του CPU Hash είναι λάθος, να σας πούμε πως την ίδια απορία είχαμε και εμείς. Με λίγο ψάξιμο, βρήκαμε πως το CPU Hash εκμεταλλεύται τις δυνατότητες acceleration των επεξεργαστών σε εργασίες encryption και έτσι χάρη στο νέο set εντολών που έχουν οι Apollo Lake έναντι των Skylake το ταπεινό DX30 καταφέρνει να είναι 40% πιο γρήγορο από τον DH110SE με τον Core i3 6100. PCMark 8 Λόγω των επιδόσεων της μνήμης βλέπουμε το DX30 να αποδίδει αισθητά κάτω από το DS67U (το οποίο αξίζει να σημειωθεί πως είχε και χειρότερο SSD). 3DMark Tα ίδια και χειρότερα και στο 3DMark, με το DX30 να μην μπορεί να σταθεί δίπλα στο DS67. Λοιπές Μετρήσεις CPU Τέλως για τους λάτρεις των vintage benchmarks, μετρήσαμε και με τα παλιά καλά SuperPiMod, wPrime και Fritz Chess Benchmark. Και εδώ βλέπουμε την επίδραση του υποσυστήματος μνήμης στα αποτελέσματα. Αναπαραγωγή Multimedia Πάμε τώρα σε μία κατηγορία που το DX30 βάσει των χαρακτηριστικών του αναμένεται να διαπρέψει. Όσοι παρακολουθείτε τις παρουσιάσεις του γράφοντος και τις εξελίξεις στον τομέα του hardware acceleration σε video decoding, θα ξέρετε πως ήδη από τους Skylake έχει γίνει πολύ καλή δουλειά στην αναπαραγωγή video HEVC x265 με χρώμα 8bit, επιτρέποντας ακόμα και σε μικρούς Celeron να διαχειρίζονται απροβλημάτιστα αρχεία video με πολύ μεγάλο bitrate. Με τον ερχομό των Kaby Lake, προστέθηκε στην φαρέτρα και η αποκωδικοποίηση αρχείων με 10bit χρώμα, δυνατότητα που πήραν και τα μικρά ξαδέρφια αυτών. Έτσι το DX30 κατάφερε να πετύχει το φαινομενικά ακατόρθωτο, αναπαράγοντας το αρχείο jellyfish-400-mbps-4k-uhd-hevc-10bit το οποίο για όσους δεν γνωρίζουν είναι ένα αρχείο του 1 λεπτού μεγέθους 1.5 GB με bitrate 400 mbps, 4Κ ανάλυση και κωδικοποίηση HEVC με 10bit χρώμα. Για την ιστορία, η αναπαραγωγή του αρχείου έγινε τόσο μέσα από τον Media Player Classic HC, όσο και από το KODI 17.1 με τη χρήση του επεξεργαστή να μη ξεπερνά το 20%. Βάσει λοιπόν του παραπάνω, το DX30 αποτελεί μία άριστη επιλογή για αναπαραγωγή αρχείων video, είτε αυτή γίνεται για ανάγκες εφαρμογών digital signage, είτε για χρήση HTPC. Βέβαια στη δεύτερη περίπτωση αξίζει να αναφέρουμε πως το DX30 δε διαθέτει θύρα HDMI 2.0 και έτσι σε ανάλυση 4K περιορίζεται στα 24Hz (πράγμα που δεν ισχύει για τη θύρα DisplayPort, η οποία δίνει 60Hz). Θερμοκρασίες - Κατανάλωση - Θόρυβος Ας δούμε τώρα πώς τα πάει το DX30 όσον αφορά κατανάλωση, θερμοκρασίες και θόρυβο, κάτι που σίγουρα θα ενδιαφέρει τους μελλοντικούς του αγοραστές. Για τις μετρήσεις μας, όπως πάντα χρησιμοποιήσαμε το stress test του AIDA64. Τα αποτελέσματα του DX30 ήταν το λιγότερο εξαιρετικά, έχοντας κατανάλωση σε idle μόλις 7.5 W, σβηστό 0.1 W ενώ σε πλήρες φορτίο η κατανάλωση έφτασε στα μόλις 22 W πράγμα αναμενόμενο λόγω επεξεργαστή. Για την μέτρηση θερμοκρασίας, τρέξαμε το stress test του AIDA για 40 λεπτά με την θερμοκρασία περιβάλλοντος να βρίσκεται στους 20 βαθμούς Κελσίου. Η μέγιστη θερμοκρασία που είδαμε στον επεξεργαστή ήταν 85 βαθμοί κελσίου, οποία χαρακτηρίζεται ως αναμενόμενη δεδομένης της απουσίας ανεμιστήρα. Δεδομένου του γεγονότος ότι ο Celeron J3355 έχει μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας τους 105 βαθμούς Κελσίου, θεωρούμε πως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δεν αναμένουμε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Για το θέμα του θορύβου δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά, μιας και μιλάμε για ένα σύστημα χωρίς κανένα κινούμενο μέρος. Το μόνο που υφίσταται είναι ένα πολύ ελαφρύ coil whine το οποίο για να γίνει αντιληπτό πρέπει να φέρετε το αυτί σας στα 10 εκατοστά από το barebone. Επίλογος Φτάνουμε λοιπόν στην ώρα του απολογισμού. Με κόστος στα 200 ευρώ (που φτάνει τα 300 για ένα πλήρες σύστημα) δεν είναι σίγουρα φτηνό. Από την άλλη βέβαια δεν είναι ένα σύστημα που απευθύνεται στον οποιοδήποτε. Ο μηδενικός θόρυβος, η εξαιρετικά χαμηλή κατανάλωση και τα διάφορα πιστοποιητικά από τα οποία συνοδεύεται έχουν ένα κόστος. Ως εκ τούτου, το DX30 είναι μία εξαιρετική επιλογή, αρκεί να ξέρετε γιατί το προτιμήσατε. Το σαφώς δυνατότερο και πιο εξοπλισμένο fanless DS77U είναι προ των πυλών με το ίδιο να ισχύει και για το πιο οικιακό NC03U, το οποίο κρίνοντας από το NC02U θα είναι εξίσου δυνατό με το DS77U και φτηνότερο από το DX30. Άρα που απευθύνεται το DX30; Σε αυτόν που του αρκεί η επεξεργαστική του ισχύς και θέλει ένα εντελώς αθόρυβο σύστημα, με την χαμηλότερη δυνατή κατανάλωση, με πλήρεις ικανότητες αναπαραγωγής video και πιστοποιημένη ικανότητα λειτουργίας 24/7. Τότε ναι, το DX30 είναι μια άριστη αγορά. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, οι εναλλακτικές τόσο από την shuttle όσο και από τον ανταγωνισμό είναι πολλές. Ας συνοψίσουμε τα θετικά και τα αρνητικά του DX30 σε μορφή bullet points ώστε να περάσουμε και στη βαθμολογία: Μικρό μέγεθος Ελάχιστη κατανάλωση Εντελώς αθόρυβο Δύο θύρες USB3.0 και Card Reader μπροστά Θύρες HDMI & Displayport με υποστήριξη 4Κ Δυνατότητα σύνδεσης μονάδας αποθήκευσης 2.5" και M2 Πολύ εύκολη εγκατάσταση υποσυστημάτων Δυνατότητα αποκωδικοποίησης 10bit HEVC Μόνο 4 θύρες USB2.0 στο πίσω μέρος (καμία USB3.0) Απουσία bluetooth Μη υποστήριξη HDMI 2.0 (4Κ @ 60Ηz) Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω η βαθμολογία που παίρνει το Shuttle DX30 είναι :  theLAB.gr Ευχαριστούμε θερμά τη Shuttle για την παραχώρηση του δείγματος της δοκιμής Γεώργιος GriGaS Ρήγας 19/04/2017