Η «Ghiblification» από το ChatGPT προκαλεί αντιδράσεις — Ξανά στο προσκήνιο οι σκληρές δηλώσεις του Hayao Miyazaki για την ΤΝ

Η νέα λειτουργία εικόνας του ChatGPT έχει κυριολεκτικά κατακλύσει το διαδίκτυο. Από ιστορικές φωτογραφίες και σκηνές ταινιών μέχρι πολιτικά στιγμιότυπα και memes, όλα «αναγεννιούνται» σε στυλ Studio Ghibli — την χαρακτηριστική αισθητική που καθιέρωσε ο Hayao Miyazaki. Όμως, πίσω από τον ενθουσιασμό, αναδύονται σοβαρά ηθικά ερωτήματα για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης σε καλλιτεχνικό περιεχόμενο.

Η τάση αυτή —γνωστή στα social media ως “Ghiblification”— εκτοξεύτηκε με την κυκλοφορία της αναβάθμισης GPT-4o στις 25 Μαρτίου, η οποία επιτρέπει τη δημιουργία εικόνων που μιμούνται το ύφος των ταινιών Spirited Away και My Neighbor Totoro. Ο ίδιος ο CEO της OpenAI, Sam Altman, άλλαξε τη φωτογραφία προφίλ του στην πλατφόρμα Χ με Ghibli-style πορτραίτο. Όμως δεν συμμερίζονται όλοι τη χαρά.

Οι δηλώσεις του Miyazaki από το 2016 επανήλθαν στο προσκήνιο. Τότε, κατά τη διάρκεια μιας εσωτερικής παρουσίασης ενός ΑΙ animation demo, ο δημιουργός εμφανίστηκε συγκλονισμένος. «Αυτό είναι προσβολή προς την ίδια τη ζωή», είχε δηλώσει, προσθέτοντας: «Αισθάνομαι ότι πλησιάζουμε στο τέλος των καιρών. Οι άνθρωποι χάνουν την πίστη στον εαυτό τους.»

Ο προβληματισμός δεν αφορά μόνο την αισθητική ή το συναίσθημα, αλλά και τη νομική και δεοντολογική διάσταση. Ο δικηγόρος Josh Weigensberg επισημαίνει ότι παραμένει άγνωστο αν η OpenAI είχε άδεια να εκπαιδεύσει τα μοντέλα της πάνω σε υλικό του Studio Ghibli. «Αν αυτό γίνεται χωρίς συναίνεση και χωρίς αποζημίωση, είναι προβληματικό», δηλώνει.

Ακόμη πιο προκλητική υπήρξε η χρήση της τεχνολογίας από την αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ, που ανήρτησε εικόνα με Ghibli-style αισθητική μιας γυναίκας από τη Δομινικανή Δημοκρατία κατά τη σύλληψή της από μετανάστευση. Πολλοί χρήστες στο X χαρακτήρισαν την πράξη αυτή «χυδαία» και «εκτός πραγματικότητας».

Παρά τις αυξανόμενες αντιδράσεις, η OpenAI έχει επιβάλει μόνο προσωρινό όριο στον αριθμό δημιουργούμενων εικόνων, με τον Altman να δηλώνει απλά: «Τα GPU μας λιώνουν», υπονοώντας ότι το μόνο πραγματικό πρόβλημα είναι οι υπολογιστικοί πόροι — όχι οι ηθικές διαστάσεις.

Το Studio Ghibli, που ιδρύθηκε το 1985 από τους Miyazaki και Isao Takahata, έχει δημιουργήσει μερικές από τις πιο εμβληματικές ταινίες animation όλων των εποχών. Η πιο πρόσφατη, The Boy and the Heron (2023), τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων. Μέχρι στιγμής, το στούντιο δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα για την τάση «Ghiblification» — η σιωπή του, όμως, ίσως να λέει αρκετά.