Η αθόρυβη έλευση της «έξυπνης» σάρωσης φωτογραφιών στα κινητά μας

Πρόσφατα, η Apple προκάλεσε αναστάτωση όταν αποκαλύφθηκε ότι το σύστημα Enhanced Visual Search σαρώνει φωτογραφίες για την αναγνώριση τοποθεσιών, χωρίς ξεκάθαρη ενημέρωση των χρηστών. Παρόλο που το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό προβάλλεται ως ασφαλές και «privacy-preserving», η αιφνιδιαστική του ενεργοποίηση πυροδότησε νέες αμφιβολίες για τον τρόπο συλλογής δεδομένων στα κινητά μας. Παρόμοια ανησυχία ήρθε και για τη Google, με το SafetyCore να ακολουθεί ένα μοτίβο που ήδη κάνει τους χρήστες πιο καχύποπτους.

Το Google SafetyCore ενσωματώνεται ήσυχα σε πολλά Android τηλέφωνα μέσω ενημερώσεων συστήματος και υπόσχεται προηγμένη, τοπική σάρωση περιεχομένου. Η βασική ιδέα είναι να εντοπίζει αυτόματα «ευαίσθητο» ή ύποπτο υλικό, όπως spam και scam μηνύματα, χωρίς να απαιτείται ανέβασμα δεδομένων στο cloud. Κάποιοι ειδικοί τονίζουν ότι η διαδικασία παραμένει εντός της συσκευής και άρα πιο ασφαλής, ωστόσο η έλλειψη επαρκούς επίσημης ενημέρωσης έχει εντείνει τους φόβους περί «κρυφής» παρακολούθησης.

Ορισμένοι αναλυτές ασφαλείας, όπως το GrapheneOS, θεωρούν ότι η τεχνολογία πίσω από το SafetyCore μπορεί να είναι ωφέλιμη αν διατηρηθεί πλήρως στον έλεγχο του χρήστη. Ωστόσο, επισημαίνεται η ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια και πιθανή ανοιχτού κώδικα προσέγγιση, ώστε να περιοριστεί η καχυποψία και να αντιληφθούν οι χρήστες τα πραγματικά οφέλη της. Μέχρι στιγμής, το κύριο πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στην ίδια την τεχνολογία όσο στο γεγονός ότι εγκαθίσταται σιωπηρά και με ελάχιστη ενημέρωση προς το κοινό.

Ο αντίκτυπος αυτών των εξελίξεων για Apple και Google είναι ξεκάθαρος: η εμπιστοσύνη των χρηστών δοκιμάζεται όταν νεοεμφανιζόμενες λειτουργίες «ξεκλειδώνουν» χωρίς προειδοποίηση. Οι εταιρείες οφείλουν να προβαίνουν σε πιο ανοικτή επικοινωνία πριν την ενεργοποίηση οποιουδήποτε αλγόριθμου ανάλυσης περιεχομένου. Μόνο μέσα από διαφάνεια, σαφείς επιλογές ενεργοποίησης-απενεργοποίησης και σωστή πληροφόρηση μπορούν να διαλυθούν οι αμφιβολίες και να αναδειχθεί η πραγματική αξία των νέων τεχνολογιών.