Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική έχει γίνει τρεις φορές μεγαλύτερη από τη Βραζιλία

Όπως ο θαλάσσιος πάγος γύρω από την Ανταρκτική αυξάνεται και υποχωρεί κάθε χρόνο, το ίδιο κάνει και η τρύπα του όζοντος. Και φέτος, η τρύπα αυτή μεγάλωσε πολύ. Οι παρατηρήσεις του δορυφόρου Copernicus Sentinel-5P του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) δείχνουν ότι η τρύπα του όζοντος έφτασε σε έκταση περίπου 26 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (10 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια) στις 16 Σεπτεμβρίου 2023 - γεγονός που την καθιστά μία από τις μεγαλύτερες εποχιακές τρύπες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ. Το πραγματικά μεγαλύτερο μέγιστο της τρύπας του όζοντος σημειώθηκε το 2000, όταν το χάσμα έφτασε σε έκταση σχεδόν τα 11 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια (28,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα).

Το όζον είναι ένα φυσικό αέριο και υπάρχει ένα στρώμα του στη στρατόσφαιρα που μας προστατεύει από τις υπεριώδεις ή υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου. Το 1985, ανακαλύφθηκε μια τρύπα στο στρώμα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική - και αργότερα συνδέθηκε με την ανθρώπινη χρήση ουσιών που καταστρέφουν τον άνθρακα. Από τότε, έχει απαγορευτεί η χρήση αυτών των ουσιών και το μέγεθος της τρύπας του όζοντος παρακολουθείται.

Ωστόσο, η τρύπα του όζοντος εξακολουθεί να αυξάνεται και να συρρικνώνεται εποχιακά, λόγω των μεταβολών της θερμοκρασίας και των συνθηκών του ανέμου στη στρατόσφαιρα, φτάνοντας στο μέγιστο μεταξύ τα μέσα του Σεπτεμβρίου και μέσα Οκτωβρίου. "Η επιχειρησιακή μας υπηρεσία παρακολούθησης και πρόβλεψης του όζοντος δείχνει ότι η τρύπα του όζοντος του 2023 ξεκίνησε νωρίς και έχει αυξηθεί ραγδαία από τα μέσα Αυγούστου", ανέφερε σε δήλωσή της η Antje Inness, ανώτερη επιστήμονας της υπηρεσίας παρακολούθησης της ατμόσφαιρας Copernicus.

Ένας πιθανός λόγος για την υψηλότερη από την κανονική αύξηση είναι η έκρηξη του ηφαιστείου Hunga Tonga τον Ιανουάριο του 2022, η οποία εισήγαγε τεράστιες ποσότητες υδρατμών στον αέρα. "Οι υδρατμοί θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει στον αυξημένο σχηματισμό πολικών στρατοσφαιρικών νεφών, όπου οι χλωροφθοράνθρακες (CFC) μπορούν να αντιδράσουν και να επιταχύνουν την εξάντληση του όζοντος", δήλωσε η Inness.

Ωστόσο, παρά τη μεγάλη εποχιακή αύξηση που παρουσίασε φέτος, η τρύπα του όζοντος εξακολουθεί να μειώνεται συνολικά σε μέγεθος. "Με βάση το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ και τη μείωση των ανθρωπογενών ουσιών που καταστρέφουν το όζον, οι επιστήμονες προβλέπουν σήμερα ότι το παγκόσμιο στρώμα του όζοντος θα φθάσει και πάλι στην κανονική του κατάσταση γύρω στο 2050", δήλωσε ο Claus Zehner, υπεύθυνος της αποστολής Copernicus Sentinel-5P της ESA.