Η Google διαθέτει ένα νέο εργαλείο για να ξεγελάσει την αυταρχική λογοκρισία στο διαδίκτυο

Η Google λανσάρει μια νέα τεχνολογία κατά της λογοκρισίας που δημιουργήθηκε ως απάντηση στις ενέργειες της κυβέρνησης του Ιράν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2022, ελπίζοντας ότι θα αυξήσει την πρόσβαση των χρηστών του διαδικτύου που ζουν κάτω από αυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο.

Η Jigsaw, μια μονάδα της Google που λειτουργεί περίπου σαν δεξαμενή σκέψης για την ελευθερία του διαδικτύου και δημιουργεί σχετικά προϊόντα, προσφέρει ήδη μια σειρά εργαλείων κατά της λογοκρισίας, συμπεριλαμβανομένου του Outline, το οποίο παρέχει δωρεάν, ανοικτή και κρυπτογραφημένη πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω VPN. Το Outline χρησιμοποιεί ένα πρωτόκολλο που καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό του, έτσι ώστε οι χρήστες να μπορούν να σερφάρουν στο διαδίκτυο σε μεγάλο βαθμό αθέατοι από τις αρχές που μπορεί να θέλουν να εμποδίσουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Αλλά κατά τη διάρκεια των περσινών διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας σε όλο το Ιράν, το καθεστώς χρησιμοποίησε εξελιγμένες τακτικές, όχι μόνο εμποδίζοντας κατά διαστήματα όλη την πρόσβαση στο διαδίκτυο, αλλά στοχεύοντας και σε VPN όπως το Outline.

Τώρα η Jigsaw απελευθερώνει τον κώδικα του Outline με τη μορφή ενός κιτ ανάπτυξης λογισμικού (SDK), ώστε άλλοι ιστότοποι και εφαρμογές να μπορούν να ενσωματώσουν την αντίσταση στη λογοκρισία απευθείας στα προϊόντα τους, δήλωσε αποκλειστικά η εταιρεία στο MIT Technology Review. Αυτό θα δημιουργήσει μια ευκολότερη και πιο βελτιωμένη εμπειρία χρήσης. Για παράδειγμα, οι χρήστες μιας εφαρμογής που εκτελεί αυτόν τον κώδικα -όπως για παράδειγμα ένας ειδησεογραφικός ιστότοπος- δεν θα χρειάζεται να συνδέονται ξεχωριστά στο διαδίκτυο μέσω VPN. Και ταυτόχρονα, η Google ελπίζει ότι θα βάλει τους χρήστες ένα βήμα μπροστά από τους λογοκριτές.

Μαθήματα από το Ιράν

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2022, η ιρανική κυβέρνηση άρχισε να διακόπτει τις υπηρεσίες κινητού διαδικτύου στην Τεχεράνη κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της δολοφονίας της Mahsa Amini λίγες ημέρες νωρίτερα. Η ιρανική κυβέρνηση, γνωστή από καιρό για την τεχνικά εξελιγμένη επιτήρηση και την τάση της να περιορίζει τη χρήση του διαδικτύου, άρχισε να διακόπτει τακτικά τη λειτουργία του διαδικτύου από τις 4 μ.μ. έως τα μεσάνυχτα.

Καθώς οι Ιρανοί άρχισαν να αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους πρόσβασης στο WhatApp, το Instagram και τον υπόλοιπο ιστό, πολλοί στράφηκαν στα VPN, όπως το Outline, τα οποία μπορούν να δρομολογήσουν την κυκλοφορία εκτός της περιοχής τους μέσω ενός είδους εικονικής σήραγγας. Ο αριθμός των καθημερινών χρηστών του VPN της Outline στο Android αυξήθηκε κατά 1.500% στο Ιράν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2022, σύμφωνα με τον επικεφαλής μηχανικό της Jigsaw για την ελευθερία του διαδικτύου, Vinicius Fortuna.

Αλλά την ίδια στιγμή, η ιρανική κυβέρνηση μπλόκαρε επίσης μερικές φορές την πρόσβαση στο Outline και σε εφαρμογές που βασίζονταν στο VPN. Η ομάδα της Jigsaw έπρεπε τότε να αντιδράσει δημοσιεύοντας γρήγορα νέο κώδικα ανοιχτού κώδικα που μπορούσε να παρακάμψει τον αποκλεισμό και να αποκαταστήσει την πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Αυτό ήταν μια πρόκληση για την Jigsaw, αλλά και για τις εφαρμογές και τους ιστότοπους που εξαρτώνται από το Outline, οι οποίοι στη συνέχεια έπρεπε να επανακωδικοποιήσουν τα δικά τους προϊόντα για να προσαρμοστούν στις αλλαγές. Ο Martin Zhu, διευθυντής μηχανικής μιας τέτοιας εφαρμογής, της nthLink, η οποία επίσης βοηθά τους χρήστες να παρακάμψουν τη λογοκρισία, δήλωσε ότι αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει έως και μερικές εβδομάδες -ενώ οι χρήστες παρέμεναν στο σκοτάδι.

Αν και η ιδέα κυκλοφορούσε εδώ και αρκετά χρόνια, το νέο SDK της Outline αποτελεί άμεση απάντηση στα εμπόδια από το Ιράν, σύμφωνα με τον Fortuna.

Η Jigsaw εξάγει στοιχεία της τεχνολογίας της Outline "που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμα σε άλλους ανθρώπους" και δημιουργεί μια βιβλιοθήκη. Αυτό επιτρέπει ένα είδος λειτουργικότητας plug-and-play, ώστε άλλοι να μπορούν να πάρουν στοιχεία της βιβλιοθήκης για να ενσωματώσουν την αντίσταση στη λογοκρισία στα δικά τους προϊόντα, όπως αυτοί κρίνουν σκόπιμο.

Είναι σημαντικό, κατά τη διάρκεια των καταστολών, το SDK θα διευκολύνει τους προγραμματιστές από διαφορετικές εταιρείες να εργάζονται στον ίδιο κώδικα και θα τους επιτρέπει να εκτελούν ενημερώσεις πιο αποτελεσματικά, επιτρέποντας ταχύτερες αντιδράσεις στις εξελισσόμενες τακτικές λογοκρισίας.

Μια απλή λύση

Αρκετές ομάδες σχεδιάζουν ήδη να αναπτύξουν τη νέα τεχνολογία. Το Balatarin, ένας ιστότοπος στα περσικά που μοιάζει με το Reddit, σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το SDK για να ενσωματώσει τη λειτουργία VPN απευθείας στην εφαρμογή του για κινητά. Το Balatarin είναι καλά εξοικειωμένο με τη λογοκρισία από την ιρανική κυβέρνηση- ο ιστότοπός του έχει μπλοκαριστεί στη χώρα από τους πρώτους μήνες λειτουργίας του. Η NthLink θα χρησιμοποιήσει επίσης το SDK για να καταστήσει την εφαρμογή της πιο επικαιροποιήσιμη κατά τη διάρκεια διακοπών του διαδικτύου.

Η Balatarin λέει ότι αυτή η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ περισσότερους χρήστες να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες της, ειδικά εκείνους που δεν έχουν ιδιαίτερες γνώσεις τεχνολογίας. Η λειτουργία ενός VPN απαιτεί ένα επίπεδο τεχνολογικής ευχέρειας και απαιτεί επίσης περισσότερη ενέργεια και μπαταρία από την τυπική χρήση του διαδικτύου - γι' αυτό και μια λύση όπως το SDK είναι καλή, λέει ο Mehdi Yahyanejad, ιδρυτής της Balatarin: "Όταν η εφαρμογή είναι σε χρήση θα είναι πολύ πιο εύκολη. Και θα βοηθήσει τους χρήστες".

Αυτή η απλότητα είναι επίσης ζωτικής σημασίας επειδή η ιρανική κυβέρνηση έχει φτιάξει τη δική της περιορισμένη έκδοση του διαδικτύου και προσφέρει πρόσβαση σε φθηνότερες τιμές για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. (Έχει επίσης αναγκάσει τις τηλεπικοινωνίες να παραδώσουν άμεση πρόσβαση στα δίκτυά τους και στις πληροφορίες των χρηστών). Οι χρήστες στο Ιράν που θέλουν να αποφύγουν την παρακολούθηση ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε αποκλεισμένους ιστότοπους πρέπει να συμβιβαστούν με την αδέξια εναλλαγή μεταξύ του εσωτερικού δικτύου και του ευρύτερου διαδικτύου, συχνά σε υψηλότερες τιμές. Το SDK θα επιτρέψει σε άλλους προγραμματιστές να ενσωματώσουν συνδεσιμότητα VPN απευθείας στις εφαρμογές χωρίς κόστος, καθιστώντας ευκολότερη και ενδεχομένως φθηνότερη την πρόσβαση των χρηστών στον ευρύτερο ιστό.  

Βέβαια, ενώ το SDK μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι για ιστότοπους όπως το Balatarin, η δημιουργία "πρακτικής, βιώσιμης και ισχυρής" τεχνολογίας ανθεκτικής στη λογοκρισία θα απαιτήσει πολύ περισσότερη προσοχή τα επόμενα χρόνια, καθώς όλο και περισσότεροι φορείς παρεμβαίνουν στην κυκλοφορία των χρηστών, λέει η Roya Ensafi, καθηγήτρια ηλεκτρολόγων μηχανικών και πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Η Ensafi, η ερευνητική ομάδα της οποίας συνεργάζεται με την Jigsaw σε έργα μέτρησης της λογοκρισίας, δηλώνει ότι είναι "αισιόδοξη" για το SDK, το οποίο χαρακτηρίζει "βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση" για έναν τομέα που συχνά δυσκολεύεται να συμβαδίσει με το ευμετάβλητο, δαπανηρό και εξελισσόμενο πρόβλημα της λογοκρισίας.

Εν τω μεταξύ, η Jigsaw, εργάζεται για την ενσωμάτωση με άλλους παγκόσμιους εταίρους και εστιάζει στη συνεργασία με εφαρμογές ειδήσεων και μέσων ενημέρωσης.