Παρουσίαση της πλατφόρμας fact checking “Check4facts” και “Check4Facts/Science”

Μια πλατφόρμα fact checking, η "Check4Facts/Science”, που λειτουργεί με τη στήριξη των μεγαλύτερων πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας, παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου ενώπιων δημοσιογράφων, επιστημόνων και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, στο πλαίσιο Συνέντευξης Τύπου που παραχωρήθηκε στην Ε.Σ.Η.Ε.Α.

Η συνεργατική αυτή επιστημονική πρωτοβουλία ανταποκρίνεται στην ανάγκη να υπάρξει ουσιαστική γνώση και διάλογος για τον έλεγχο της αξιοπιστίας του δημόσιου λόγου που εστιάζει σε τέσσερις ιδιαίτερα σημαντικές θεματικές ενότητες: στην κλιματική αλλαγή, στην υγεία, στο προσφυγικό/μεταναστευτικό και στην εγκληματικότητα. Πρόκειται για τομείς που συχνά αποτελούν πεδίο ανάπτυξης ψευδών ειδήσεων και θεωριών συνωμοσίας.

Στην εισαγωγική του παρέμβαση, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του Έργου Καθηγητής Νίκος Δεμερτζής ανέδειξε το πλαίσιο λειτουργίας του εγχειρήματος και εστίασε στη σύνδεση ερευνητικής δημοσιογραφίας και μηχανικής μάθησης, ως των δύο βασικών πυλώνων της fact checking διαδικασίας που ακολουθείται.

Σύντομο χαιρετισμό απεύθυνε η Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Καθηγήτρια Βασιλική Γεωργιάδου, σημειώνοντας ότι ο έλεγχος της αξιοπιστίας και επαλήθευσης των ειδήσεων αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό της κοινωνίας πολιτών. Στον δικό του χαιρετισμό, ο Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Καθηγητής Μανώλης Πλειώνης τόνισε τη σημασία του να δοθούν απαντήσεις σε ψευδοεπιστημονικές προσεγγίσεις και θεωρίες συνωμοσίας μέσω της πλατφόρμας.

Η λειτουργία της πλατφόρμας παρουσιάστηκε μέσω δύο ενδεικτικών περιπτώσεων fact checking. Συγκεκριμένα, από τη δημοσιογράφο και μέλος της ομάδας Check4Facts/Science Νάντια Βασιλειάδου παρουσιάστηκε ο τρόπος που στοιχειοθετήθηκε ότι η δήλωση αρχηγού πολιτικού κόμματος «Η κλιματική αλλαγή είναι παραμύθι» είναι ανακριβής και, στη συνέχεια, από τον επίσης δημοσιογράφο και μέλος της ομάδας Check4Facts/Science Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου παρουσιάστηκε η διαδικασία ελέγχου αξιοπιστίας δήλωσης υπουργού της κυβέρνησης ότι «Οι μισοί νόμιμοι μετανάστες είναι αλβανικής καταγωγής και οι άλλοι μισοί κυρίως ευρωπαίοι πολίτες».

Στην παρέμβασή του, ο Γιώργος Παπαστεφανάτος, Επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας από το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, έδωσε αρκετές διευκρινίσεις αναφορικά με το πώς οι τεχνολογίες μηχανικής μάθησης αποτελούν σύστοιχο της ερευνητικής μεθοδολογίας στον έλεγχο της επαλήθευσης ειδήσεων στο Check4Facts/Science.

Στη συνέχεια, ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση για την προοπτική επέκτασης των πεδίων κοινωνικής λογοδοσίας που μπορεί να προσφέρει ένα παρατηρητήριο δημόσιου διαλόγου και την ανάγκη για στήριξη και βιωσιμότητα τέτοιων δράσεων.

Οι ερευνητικοί/ακαδημαϊκοί φορείς που στηρίζουν τη λειτουργία του Check4Facts/Science είναι οι εξής:

• ΕΚΚΕ, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών
• Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά»
• ΕΚΕΤΑ, Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης
• ΕΛΚΕΘΕ, Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών
• Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
• ΙΙΒΕΑΑ, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών
• ΕΠΙΣΕΥ, Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών
• Εργαστήριο Κοινωνικής Έρευνας στα ΜΜΕ του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών
• Εργαστήριο Κοινωνικών και Μεταναστευτικών Σπουδών της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας