Συνεχείς Παρεμβολές GPS στη Βορειοανατολική Νορβηγία: Μια Νέα Κανονικότητα

Η περιοχή της Φινμάρκ στη βορειοανατολική Νορβηγία έχει μετατραπεί σε μια επικίνδυνη ζώνη για πιλότους λόγω των συνεχών παρεμβολών στα σήματα GPS. Αυτές οι παρεμβολές, που προέρχονται από τη ρωσική πλευρά των συνόρων, έχουν γίνει τόσο συχνές που οι νορβηγικές αρχές αποφάσισαν να σταματήσουν να καταγράφουν τα περιστατικά, αναγνωρίζοντας την κατάσταση ως ένα «ανεπιθύμητο νέο καθεστώς». Οι πιλότοι, ιδιαίτερα εκείνοι της νορβηγικής αεροπορικής εταιρείας Widerøe, αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν παρεμβολές σχεδόν καθημερινά όταν πετούν πάνω από τα 6.000 πόδια, με τα συστήματα GPS στα αεροσκάφη τους να αχρηστεύονται προσωρινά.

Όταν οι παρεμβολές πλήττουν τα αεροσκάφη, τα συστήματα προειδοποίησης που βασίζονται στο GPS, όπως εκείνα που αποτρέπουν τη σύγκρουση με το έδαφος, σταματούν να λειτουργούν. Παρά το γεγονός ότι οι πιλότοι μπορούν να συνεχίσουν την πτήση τους με τη βοήθεια επίγειων σταθμών, οι παρεμβολές αυτές τους αφήνουν να αισθάνονται ότι πετούν «30 χρόνια πίσω στον χρόνο», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Odd Thomassen, κυβερνήτης της Widerøe.

Από το 2022, με την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σε όλη την ανατολική Ευρώπη, με τις χώρες της Βαλτικής να κατηγορούν ανοιχτά τη Ρωσία για παρεμβολές που υπερφορτώνουν τους δέκτες GPS με «αθώα» σήματα, καθιστώντας τους ανενεργούς. Μάλιστα, τον Απρίλιο, ένα αεροσκάφος της Finnair αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσγείωσή του στην Εσθονία λόγω αδυναμίας λήψης ακριβούς σήματος GPS. Αυτή η κατάσταση απειλεί ιδιαίτερα τα μικρότερα, απομακρυσμένα αεροδρόμια, τα οποία βασίζονται αποκλειστικά σε συστήματα GPS για την καθοδήγηση των πτήσεων, καθώς πολλές εγκαταστάσεις δεν διαθέτουν πιο ακριβά επίγεια συστήματα προσέγγισης.

Η επιδείνωση του προβλήματος δεν επηρεάζει μόνο τα αεροσκάφη. Στη Φινλανδία, αυτόματα τρακτέρ που λειτουργούν με GPS έχουν επίσης υποστεί διακοπές λειτουργίας, υποδηλώνοντας ότι οι παρεμβολές μπορεί να είναι αποτέλεσμα των νέων συστημάτων άμυνας κατά drones που χρησιμοποιεί η Ρωσία μετά από επιθέσεις στην ενεργειακή της υποδομή από την Ουκρανία. Παρόμοια περιστατικά έχουν αναφερθεί και σε άλλους τομείς, όπως η αλιεία και οι κατασκευές, όπου τα πλοία και τα μηχανήματα που βασίζονται στο GPS δεν μπορούν να εκτελέσουν με ακρίβεια τις εργασίες τους.

Οι πιλότοι της Widerøe ανησυχούν ότι οι κατασκευαστές των συστημάτων πλοήγησης, κυρίως αμερικανικές εταιρείες, ενδέχεται να μην αναλάβουν δράση για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα στις παρεμβολές, καθώς οι αμερικανικές εταιρείες δεν επηρεάζονται άμεσα από τις παρεμβολές στη Νορβηγία. Παρότι η Νορβηγία διοργανώνει ετήσιες δοκιμές, γνωστές ως Jammerfest, για την ανάπτυξη αντιμέτρων, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Τον Απρίλιο, για πρώτη φορά, σημειώθηκε περιστατικό παρεμβολής GPS κατά τη διάρκεια προσγείωσης σε χαμηλό υψόμετρο, κάτι που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν απίθανο λόγω της καμπυλότητας της γης.

Οι παρεμβολές αυτές συνιστούν σοβαρή απειλή για την ασφάλεια των πτήσεων, ιδιαίτερα σε περιοχές με ορεινό ανάγλυφο, όπως η υπόλοιπη Νορβηγία. Αν το φαινόμενο συνεχιστεί χωρίς κατάλληλη παρέμβαση, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι σημαντικές για τις αερομεταφορές στην ευρύτερη περιοχή.