Η δεκαεπτάχρονη Robin West είναι μια εξαίρεση μεταξύ των συνομηλίκων της - δεν έχει smartphone.

Αντί να κάνει κύλιση σε εφαρμογές όπως το TikTok και το Instagram όλη μέρα, χρησιμοποιεί ένα λεγόμενο «χαζό τηλέφωνο». Αυτό έχει μόνο τις βασικές λειτουργίες και προσφέρει πολύ λίγα σε σύγκριση με ένα iPhone όπου μπορείτε να συνδεθείτε στο internet, να μπείτε στα social media, να δείτε τα mail σας, να διασκεδάσετε με παιχνίδια μέχρι να παίξετε και ρουλέτα NetBet. 

Συνήθως μπορείτε να πραγματοποιείτε και να λαμβάνετε μόνο κλήσεις και μηνύματα κειμένου SMS. Και, αν είστε τυχεροί – να ακούσετε ραδιόφωνο και να τραβήξετε βασικές φωτογραφίες, αλλά σίγουρα μην προσπαθήσετε καν να συνδεθείτε στο διαδίκτυο ή σε εφαρμογές. Αυτές οι συσκευές είναι παρόμοιες με μερικές από τις πρώτες συσκευές που κυκλοφόρησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Η απόφαση της κυρίας Γουέστ να εγκαταλείψει το πρώην smartphone της πριν από δύο χρόνια ήταν μια απόφαση της στιγμής. Ενώ έψαχνε για ανταλλακτικό ακουστικό σε ένα κατάστημα μεταχειρισμένων, παρασύρθηκε από τη χαμηλή τιμή ενός «τηλεφώνου παντόφλα».

Το σημερινό της κινητό, της γαλλικής εταιρείας MobiWire, της κόστισε μόλις 8 λίρες. Και επειδή δεν έχει λειτουργικότητα smartphone, δεν έχει να πληρώνει δεδομένα.

«Δεν παρατήρησα μέχρι που αγόρασα ένα τηλέφωνο παντόφλα πόσα έπαιρνε ένα smartphone από τη ζωή μου», λέει. «Είχα κατεβάσει πολλές εφαρμογές μέσων κοινωνικής δικτύωσης και δεν έκανα τόση δουλειά καθώς περνούσα πολύ χρόνο στο τηλέφωνό μου».

Η Λονδρέζα προσθέτει ότι δεν πιστεύει ότι θα αγοράσει ποτέ άλλο smartphone. 

«Είμαι ευχαριστημένη με την παντόφλα μου - δεν νομίζω ότι με περιορίζει κάπου. Είμαι σίγουρα πιο ενεργή».

Τα χαζά τηλέφωνα (dumb phones) συνεχίζουν να απολαμβάνουν μια αναβίωση. Οι αναζητήσεις της Google για αυτά αυξήθηκαν κατά 89% μεταξύ 2018 και 2021, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας λογισμικού SEMrush.

Και ενώ τα στοιχεία πωλήσεων είναι δύσκολο να βρεθούν, μια έκθεση ανέφερε ότι οι παγκόσμιες αγορές dumb phones επρόκειτο να φτάσουν το ένα δισεκατομμύριο τεμάχια πέρυσι, από 400 εκατομμύρια το 2019. Αυτό συγκρίνεται με παγκόσμιες πωλήσεις 1,4 δισεκατομμυρίων έξυπνων τηλεφώνων πέρυσι, μετά από πτώση 12,5% το 2020.

Εν τω μεταξύ, μια μελέτη του 2021 από τον όμιλο λογιστικής Deloitte ανέφερε ότι ένας στους 10 χρήστες κινητών τηλεφώνων στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε ένα «χαζό» τηλέφωνο.

«Φαίνεται ότι η μόδα, η νοσταλγία και η εμφάνιση τους στα βίντεο του TikTok παίζουν ρόλο στην αναβίωση των dumb phone», λέει ο Ernest Doku, ειδικός στα κινητά στον ιστότοπο σύγκρισης τιμών Uswitch.com. «Πολλοί από εμάς είχαμε ένα dumb phone ως το πρώτο μας κινητό τηλέφωνο, οπότε είναι φυσικό να νιώθουμε μια αίσθηση νοσταλγίας για αυτά τα κλασικά κινητά».

Ο κ. Doku λέει ότι ήταν η επανεκκίνηση του μοντέλου 3310 της Nokia το 2017 - που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2000 και ένα από τα κινητά τηλέφωνα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών - που πραγματικά πυροδότησε την αναβίωση. 

«Η Nokia ώθησε το 3310 ως μια προσιτή εναλλακτική σε έναν κόσμο γεμάτο κινητά υψηλών προδιαγραφών». Προσθέτει ότι ενώ είναι αλήθεια ότι τα dumb phone δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα τελευταία premium μοντέλα Apple και Samsung όσον αφορά την απόδοση ή τη λειτουργικότητα, «μπορούν να τα ξεπεράσουν σε εξίσου σημαντικούς τομείς, όπως η διάρκεια ζωής της μπαταρίας και η ανθεκτικότητα».

Πριν από πέντε χρόνια, ο Przemek Olejniczak, ψυχολόγος, άλλαξε το smartphone του με ένα Nokia 3310, αρχικά λόγω της μεγαλύτερης διάρκειας μπαταρίας. Ωστόσο, σύντομα συνειδητοποίησε ότι υπήρχαν και άλλα οφέλη.

«Πριν ήμουν πάντα κολλημένος στο τηλέφωνο, έλεγχα οτιδήποτε και τα πάντα, ήμουν στο Facebook ή κοίταζα τις ειδήσεις ή άλλα γεγονότα που δεν χρειαζόταν να γνωρίζω», λέει. «Τώρα έχω περισσότερο χρόνο για την οικογένειά μου και εμένα. Ένα τεράστιο όφελος είναι ότι δεν είμαι εθισμένος στο να κάνω like, να μοιράζομαι, να σχολιάζω ή να περιγράφω τη ζωή μου σε άλλους ανθρώπους. Τώρα έχω περισσότερη ιδιωτικότητα».

Ωστόσο, ο κ. Olejniczak, ο οποίος ζει στην πολωνική πόλη Lodz, παραδέχεται ότι αρχικά η αλλαγή ήταν προκλητική. «Πριν θα έλεγχα τα πάντα, όπως λεωφορεία και εστιατόρια, στο smartphone μου (όταν ταξίδευα). Τώρα αυτό είναι αδύνατο, οπότε έχω μάθει να κάνω όλα αυτά τα πράγματα εκ των προτέρων στο σπίτι. Το συνήθισα».

Ένας κατασκευαστής dumbphones είναι η εταιρεία Light Phone της Νέας Υόρκης. Λίγο πιο έξυπνο από τον κανόνα για τέτοια προϊόντα, τα μοντέλα του επιτρέπουν στους χρήστες να ακούν μουσική και podcast και να συνδέονται μέσω Bluetooth με ακουστικά. Ωστόσο, η εταιρεία δεσμεύεται ότι τα τηλέφωνά της «δεν θα έχουν ποτέ μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδήσεις για κλικ, email, πρόγραμμα περιήγησης στο Διαδίκτυο ή οποιαδήποτε άλλη άπειρη ροή που προκαλεί άγχος».

Η εταιρεία λέει ότι κατέγραψε την ισχυρότερη χρονιά της για τις οικονομικές επιδόσεις το 2021, με πωλήσεις να αυξάνονται κατά 150% σε σύγκριση με το 2020. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι τα μοντέλα της είναι ακριβά για dumb phones - οι τιμές ξεκινούν από 99 $ (75 £).

Ο συνιδρυτής της Light Phone, Kaiwei Tang, λέει ότι η συσκευή αρχικά δημιουργήθηκε για να χρησιμοποιηθεί ως δευτερεύον τηλέφωνο για άτομα που θέλουν να κάνουν ένα διάλειμμα από το smartphone τους για ένα Σαββατοκύριακο, για παράδειγμα, αλλά τώρα οι μισοί πελάτες της εταιρείας τη χρησιμοποιούν ως κύρια συσκευή.

«Αν οι εξωγήινοι ερχόντουσαν στη γη θα πίστευαν ότι τα κινητά τηλέφωνα είναι το ανώτερο είδος που ελέγχει τα ανθρώπινα όντα», λέει. «Και δεν πρόκειται να σταματήσει, αλλά θα επιδεινωθεί. Οι καταναλωτές συνειδητοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά και θέλουμε να προσφέρουμε μια εναλλακτική». Ο κ. Tang προσθέτει ότι, παραδόξως, οι κύριοι πελάτες της εταιρείας είναι ηλικίας μεταξύ 25 και 35 ετών. Λέει ότι περίμενε τους αγοραστές να είναι πολύ μεγαλύτεροι.

Η τεχνολόγος, καθηγήτρια Sandra Wachter, ανώτερη ερευνήτρια στην τεχνητή νοημοσύνη στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, λέει ότι είναι κατανοητό ότι ορισμένοι από εμάς αναζητούν πιο απλά κινητά τηλέφωνα.

«Μπορεί κανείς εύλογα να πει ότι στις μέρες μας η ικανότητα ενός έξυπνου τηλεφώνου να συνδέει κλήσεις και να στέλνει σύντομα μηνύματα είναι σχεδόν ένα δευτερεύον χαρακτηριστικό», εξηγεί. «Το έξυπνο τηλέφωνό σας είναι το κέντρο ψυχαγωγίας σας, η πηγή ειδήσεων, το σύστημα πλοήγησής σας, το ημερολόγιο, το λεξικό σας και το πορτοφόλι σας».

Προσθέτει ότι τα smartphone πάντα «θέλουν να τραβούν την προσοχή σας» με ειδοποιήσεις, ενημερώσεις και έκτακτες ειδήσεις που διαταράσσουν συνεχώς την ημέρα σας. «Αυτό μπορεί να σας κρατήσει σε αιχμή, μπορεί ακόμη και να σας προκαλέσει ανησυχία. Μπορεί να σας καταβάλλει».

Η καθηγήτρια Wachter προσθέτει: «Είναι λογικό ότι ορισμένοι από εμάς τώρα ψάχνουμε για απλούστερες τεχνολογίες και πιστεύουμε ότι τα χαζά τηλέφωνα μπορεί να προσφέρουν μια επιστροφή σε απλούστερες εποχές. Μπορεί να αφήσει περισσότερο χρόνο για να επικεντρωθούμε πλήρως σε μια εργασία και να ασχοληθούμε πλήρως. Μπορεί ακόμη και να ηρεμήσει τους ανθρώπους. Μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερβολική επιλογή μπορεί να προκαλέσει δυστυχία και ταραχή».

Ωστόσο, πίσω στο Λονδίνο, η Robin West λέει ότι πολλοί άνθρωποι έχουν μπερδευτεί με την επιλογή του κινητού της. «Όλοι πιστεύουν ότι είναι απλώς ένα προσωρινό πράγμα. Λένε: «Λοιπόν, πότε θα πάρεις ένα smartphone; Θα πάρεις ένα αυτήν την εβδομάδα;»

( Πηγή: bbc.com )